Medycyna wyróżnia kilka typów zapalenia płuc, ale lekarze najczęściej stykają się tylko z dwoma – szpitalnym i pozaszpitalnym. Pierwsze rozpoznawane jest u osób, które nie są hospitalizowane, drugie dotyczy pacjentów, którzy są w trakcie leczenia szpitalnego. Bez względu na to jakie chory ma zapalenie, zostało ono wywołane przez bakterie. Bakterią, która powoduje ponad 2/3 pozaszpitalnych zapaleń płuc, jest dwoinka zapalenia płuc (Streptococcus pneumoniae). Za zakażeniami szpitalnymi bardzo często stoją dużo groźniejsze szczepy bakterii, co gorsza większość z nich jest odporna na standardowe antybiotyki i wymagają ostrzejszego leczenia.
Znacznie rzadziej mówi się o zapaleniach wirusowych, grzybiczych, atypowych, alergicznym czy chemicznych. Czasem zapalenie płuc rozróżnia się w zależności od zajętego obszaru tj. odoskrzelowe, płatowe lub segmentowe.
Warto pamiętać, że sama styczność z bakterią czy osobą zakażaną nie sprawia, że zapalenie płuc rozwinie się i u nas (choć nigdy nie można tego wykluczyć). W grupie największego ryzyka znajdują się przede wszystkim osoby, które mają:
- niedrożne drogi oddechowe,
- zaburzenia odruchu kaszlowego,
- zaburzenia funkcji układu śluzówkowo-rzęskowego,
- aspiracje treści pokarmowej,
- chorują na alergię,
- zaburzoną odporność (dotyczy to także wcześniaków),
- wrodzone wady układu oddechowego/i lub krążenia,
- chorobę przewlekłą (np. refluks żołądkowy, dochodzi do niego, gdy cofająca się treść żołądkowa przedostaje się płuc, ten rodzaj zapalenia nazywany jest zachłystowym),
- kontakt z dymem tytoniowy i są niedożywione.
Zapalenie płuc – objawy
Najbardziej charakterystycznym objawem zapalenia płuc jest kaszel, który powoduje odrywanie się ropnej wydzieliny. Dodatkowo chorzy mają gorączkę, duszności i dreszcze. Bardzo często skarżą się na złe samopoczucie i ból (najczęściej zlokalizowany w bocznej części klatki piersiowej, nasilający się przy atakach kaszlu) w klatce piersiowej.
Zazwyczaj już w badaniu fizykalnym i wywiadzie z pacjentem lekarz jest w stanie rozpoznać zapalenie płuc. Mimo to, dla absolutnej pewności, może zlecić prześwietlenie klatki piersiowej oraz morfologię. Zdjęcie rentgenowskie płuc wskaże konkretnie, który obszar płuc został zajęty. Badanie krwi zazwyczaj wykazuje podwyższoną liczbę białych krwinek, przede wszystkich neutrofili. Dodatkowo znacznie podwyższona będzie wartość CRP, białka, którego wartość gwałtownie rośnie, gdy organizm walczy ze stanem zapalnym. Dodatkowo lekarz może zlecić badanie mikrobiologiczne plwociny, aby określić czy za zapaleniem stoją bakterie czy wirusy.
Zapalenie płuc - leczenie
Niektóre z objawy zapalenia płuc są określane jako tzw. niekorzystne czynniki rokownicze. Aby ocenić stan pacjenta i zdecydować czy konieczna jest hospitalizacji lekarz ocenia pacjenta według skali CURB-65. Polega ona na ocenie czy:
- pacjent jest splątany,
- ma podwyższone stężenie mocznika w surowicy,
- ma zwiększona częstość oddechów (powyżej 30 na minutę),
- ciśnienie krwi chorego nie jest obniżone (skurczowe poniżej 90 mm Hg, a rozkurczowe poniżej 60 mm Hg),
- chory ma więcej niż 65 lat.
W sytuacji gdy rozpoznaje co najmniej trzy czynniki, najprawdopodobniej chory ma ciężkie pozaszpitalne zapalenie płuc i musi jak najszybciej trafić do szpitala. Jeśli występują tylko dwa – mówi się o umiarkowanej postaci zapalenia i także konieczna jest hospitalizacja. Na szczęście ogromna większość pacjentów ma lekka postać schorzenia.
Leczenia szpitalnego wymagają zazwyczaj osoby starsze. W ich przypadku stosuje się tlenoterapię, dożylnie podawanie płynów oraz antybiotyku, ta ostania trwa zazwyczaj od 7–14 dni, ale w niektórych przypadkach nawet 3 tygodnie. To, jak długo pacjent zostanie w placówce zależy od stanu pacjenta, od tego jaki to rodzaj zapalenia płuc i jaki czynnik wywołał zakażenie. Istotnie jest także to czy wystąpiły powikłania.
Trzeba pamiętać,że antybiotyk podaje się tylko wtedy gdy zapalenie zostało wywołane przez infekcję bakteryjną. W większości przypadków przyjmowany jest przez 7 dni. Lekarze najczęściej przepisują: amoksycyklinę, penicyliny, tetracyklinę, kotrimoksazol i makrolidy.
Bardzo ważne element antybiotykoterapii jest przyjmowanie leków osłonowych, zawierających kultury bakterii, tym samum udaje się uniknąć wyjałowienia przewodu pokarmowego. Jednak nie powinno się stosować leków osłonowych w tym samym czasie co antybiotyków, gdyż nie zadziałają (należy zachować około 2-godzinny odstęp między nimi). Można dodatkowo spożywać produkty bogate w żywe kultury bakterii, takie jak kefiry i jogurty. Podstawą leczenia ambulatoryjnego jest zaprzestanie palenia tytoniu, odpoczynek, picie dużej ilości płynów. Dodatkowo leczenie uzupełnia się lekami przeciwbólowymi i przeciwgorączkowymi, które przede wszystkim łagodzą nieprzyjemne objawy zapalenia.
Domowe sposoby leczenia, typu bańki cz zioła, w tym przypadku w niczym nie pomogą. Jeśli suchy kaszel przejdzie w mokry, aby ułatwić wykrztuszanie wydzieliny, warto sięgnąć po preparaty wykrztuśne. Chory powinien poczuć różnicę już po dwóch dniach przyjmowania antybiotyku, pod warunkiem, że został właściwie dobrany.
U pacjentów leczonych w szpitalu monitoruje się saturację i wyniki gazometrii krwi tętniczej. Temperaturę ciała, częstotliwość oddechów, tętno i ciśnienie tętnicze krwi sprawdza się co najmniej 2 razy na dobę. Jeśli leczenie nie przynosi efektów, wykonuje się kontrolne RTG klatki piersiowej. Jeśli choroba ustępuje, kontrolna wizyta powinna się odbyć po 6 tygodniach od wyjścia ze szpitala.
To również może cię zainteresować:
