Tabletki po stosunku służą zapobieganiu nieplanowanej ciąży po odbyciu stosunku płciowego bez zabezpieczenia lub gdy zawiodła zastosowana w trakcie zbliżenia metoda antykoncepcji. W tym przypadku, istotny jest czas - żeby móc liczyć na wysoką skuteczność, tabletkę dzień po należy przyjąć możliwie najszybciej, najlepiej do 24 godzin po zbliżeniu. Po upływie doby, skuteczność tej metody antykoncepcji spada znacząco.
Rynek farmakologiczny oferuje dwa rodzaje tabletek po, które różnią się substancją aktywną i czasem działania. Pierwsza grupa zawiera levonorgestrel. To tzw. tabletki 72 po, które można zażyć do trzech dni po stosunku (optymalny czass zastosowania preparatu wynosi aż 72 godziny). Substancją czynną jest syntetyczny progesteron, który może zahamować owulację (o ile specyfik został przyjęty przed jajeczkowaniem) i wywołać zmiany w błonie śluzowej macicy, utrudniając w ten sposób zagnieżdżenie zarodka.
Druga grupa zawiera octan ulipsrystalu - substancję działającą do pięciu dni (oznacza to, że najego przyjęcie mamy aż 120 godzin od stosunku). Jej funkcja polega na zatrzymaniu uwalniania komórki jajowej przez jajniki. Łącząc się z receptorami reagującymi z progesteronem, hamuje owulację. Oprócz tego, doprowadza do wystąpienia zmian w wyściółce macicy i w ten sposób utrudnia implantację zarodka.
Przyjęcie tabletki po może wywoływać pewne skutki uboczne. Najczęściej występujące działania niepożądane to:
Należy pamiętać o tym, że tabletki dzień po to tzw. antykoncepcja awaryjna, której nie należy nadużywać - nie może stanowić zamiennika dla stałej metody zabezpieczania przed ciążą. W innym wypadku należy liczyć się z pojawieniem przykrych skutków ubocznych do których zalicza się m.in. zaburzenia hormonalne, a także pogorszenie kondycji psychicznej. Wahanie poziomu hormonów może skutkować zaburzeniami nastroju, poczuciem niepokoju, bezsennością, a także zmianą libido.
Tabletki po wzbudzają wiele kontrowersji, najczęściej wśród osób, które mylą je ze środkami wczesnoporonnymi. Należy jednak wyraźnie podkreślić, że nie mają z nimi nic wspólnego. W odróżnieniu od środków służących wywołaniu poronienia, antykoncepcja awaryjna nie dopuszcza do wystąpienia ciąży, bo za jej początek uznaje się implantację zarodka. Co za tym idzie, tabletki po są całkowicie legalne. Trzeba jednak pamiętać, że są sprzedawane wyłącznie na receptę, więc przed ich zakupem niezbędna jest konsultacja z ginekologiem.
Zobacz też: Pigułka antykoncepcyjna przyjmowana raz w miesiącu? Już ją mamy - mówią naukowcy