Grzybica odbytu to choroba zakaźna wywołana przez grzyby, najczęściej w rodzaju Candida albicans (bielnik biały). Ten drożdżak występuje w naszym organizmie w sposób naturalny (wchodzi w skład flory jelitowej), a staje się przyczyną choroby dopiero wtedy, gdy rozmnoży się pod wpływem różnych sprzyjających czynników i zaatakuje skórę lub narządy wewnętrzne. Nadmierny rozrost drożdżaków ułatwia stan osłabienia układu immunologicznego, co zdarza się po długiej antybiotykoterapii, odbytej chemioterapii lub radioterapii.
Grzybica (nazywana też drożdżycą lub kandydozą) może zaatakować wiele miejsc w naszym ciele. Do najczęstszych należy układ pokarmowy, układ moczowy, pochwa, a nawet okolice odbytu.
Gdy grzybica zaatakuje skórę wokół odbytu powodują stan zapalny i takie objawy jak świąd oraz pieczenie. Skóra staje się podrażniona, widać na niej okrągłe zaczerwienienia (rumień), zmiany skórne, które mają tendencję do złuszczania się. Ponadto wokół odbytu mogą pojawić się drobne pęcherzyki, krostki i nadżerki. W trakcie wypróżniania odczuwa się piekący ból,
Świąd nasila się w nocy. Drapanie powoduje niestety pogorszenie się stanu skóry, infekcja łatwiej przenosi się dalej. Istnieje więc niebezpieczeństwo przeniesienia grzybicy na pośladki, pachwiny, narządy płciowe oraz dłonie. Może to też zakończyć się nadkażeniami bakteryjnymi.
Skóra wokół odbytu jest szczególnie podatna na rozwój grzybicy. W szparze międzypośladkowej drożdżak znajduje dobre warunki do rozwoju, jest tam ciepło i wilgotno. Sprzyja temu także noszenie obcisłej bielizny z syntetycznych tkanin słabo przepuszczających powietrze. W dodatku to jelita są miejscem, gdzie Candida albicans zwykle bytuje. Jeśli tam się namnoży, łatwo przenika dalej, szczególnie w stronę odbytu.
Grzybica odbytu może się pojawić ponadto w następstwie grzybiczego zakażenia pochwy, skąd infekcja przeniesiona zostaje w okolice odbytu. Skłonność do tego typu zakażeń mają na przykład kobiety w ciąży, których ogólna odporność jest w tym czasie obniżona i dlatego łatwo "łapią" wszelkie infekcje.
Do czynników sprzyjających grzybicy odbytu zaliczamy:
Przy leczeniu grzybicy stosuje się zarówno miejscowe preparaty przeciwgrzybicze (krem z natamycyną - lek przeciwgrzybiczy o działaniu grzybobójczym oraz pierwotniakobójczym), jak i doustne, wydawane na receptę. Są to np. flukonazol (lek przeciwgrzybiczy, pochodna triazolu) lub itrakonazol (syntetyczny lek przeciwgrzybiczy z grupy pochodnych triazolu). Pomocne są także preparaty zmniejszające świąd, takie jak maści z mentolem, krem Clotrimazolum, gencjana.
Można też zażywać probiotyki równolegle z lekami przeciwgrzybiczymi. W trakcie leczenia powinno się albo powstrzymać od stosunków seksualnych, albo rygorystycznie używać prezerwatywy. Koniecznie trzeba zadbać o higienę całego ciała, częste mycie rąk, używanie w tym czasie jednorazowych gąbek i ręczników.