Gastropareza - przyczyny
W wielu przypadkach gastroparezy trudno jest wskazać oczywistą przyczynę schorzenia. Taki stan określany jest jako gastropareza idiopatyczna.
W tych przypadkach, w których udaje się znaleźć przyczynę, mówimy o takich czynnikach jak:
- źle kontrolowana cukrzyca typu 1 oraz cukrzyca typu 2
- powikłania niektórych operacji żołądka, takich jak gastrektomia (usunięcie części żołądka) albo operacja pomniejszenia żołądka (operacja bariatryczna)
- zażywanie niektórych leków, w tym opioidowych środków przeciwbólowych i wybranych leków przeciwdepresyjnych
- choroba Parkinsona
- twardzina układowa (bardzo rzadka choroba tkanki łącznej, która charakteryzuje się stwardnieniem skóry. Wraz z postępem schorzenia zmiany twardzinowe pojawiają się także w obrębie narządów wewnętrznych).
- amyloidoza (choroba powodująca, że w tkankach zaczyna gromadzić się nieprawidłowe białko - amyloid)
Gastropareza - objawy
Wśród objawów gastroparezy wymienia się:
- nudności i wymioty
- uczucie szybkiego napełnienia się żołądka podczas jedzenia, uczucie pełności, wczesne uczucie sytości
- ból, dyskomfort w podbrzuszu
- wzdęcia
- zgada
Cięższe przypadki choroby objawiają się także niedożywieniem, szybką utratą masy ciała, odwodnieniem, zaburzeniami elektrolitowymi. Objawy mogą się także zmieniać w czasie, pojawiać i znikać pozornie bez przyczyny.
Gastropareza może prowadzić do takich powikłań jak:
- odwodnienie
- choroba refluksowa żołądkowo-przełykowa
- niedożywienie
- u osób z cukrzycą groźne są takie skutki gastroparezy jak nieprzewidywalne poziomy cukru we krwi
Gastropareza - diagnoza
Aby zdiagnozować gastroparezę wykonuje się szereg specjalistycznych badań. To między innymi ogólne badanie krwi, a także badanie radiologiczne przewodu pokarmowego przy użyciu środka cieniującego (baru). Dzięki temu obrazowaniu można sprawdzić, jak szybko przesuwa się pokarm w przewodzie pokarmowym. Wykonuje się także skan żołądka przy pomocy specjalnej kapsułki bezprzewodowej (rodzaj miniaturowego urządzenia medycznego), dzięki czemu można zaobserwować proces opróżniania się żołądka.
Pomocna jest endoskopia żołądka, czyli badanie przy pomocy cienkiej rurki z głowicą diagnostyczną, wprowadzanej przez nos lub gardło, w celu zbadania ścian żołądka i wykluczenia różnych możliwych przyczyn schorzenia.
Gastropareza - leczenie
Gastropareza wymaga przede wszystkim przywrócenia prawidłowej pracy żołądka poprzez odpowiednią dietę. W przypadku, gdy gastropareza łączy się z cukrzycą, podstawą jest unormowanie poziomu glukozy i kontrolowanie cukrzycy.
Zmiany w diecie - przydatne porady:
- należy jeść więcej posiłków, ale to za mniej obfitych
- posiłki powinny być w miarę możliwości płynne lub składać się z miękkich potraw, łatwiejszych do strawienia
- należy dokładnie żuć spożywane pokarmy
- do każdego posiłku pić niegazowane napoje
- lepiej jest unikać pokarmów trudnych do strawienia, w tych zbyt tłustych lub zbyt bogatych w błonnik
Farmakoterapia obejmuje takie leki jak domperidon i erytromycyna. Są to leki, które pomagają w kurczeniu się mięśni żołądka, a więc ułatwiają mu pracę. Podaje się także leki przeciwwymiotne. Skuteczność tego typu działań jest jednak ograniczona, a leki mogą nieść skutki uboczne, dlatego przyjmuje się je w najmniejszych skutecznych dawkach przez możliwie najkrótszy czas.
Najnowsze metody leczenia obejmują także stymulację gastroelektryczną. Ta metoda polega na chirurgicznym wszczepieniu pod skórę brzucha urządzenia zasilanego baterią, które ma za zadanie stymulować do pracy mięśnie zajmujące się przepychaniem pokarmu przez żołądek.
Możliwe jest także leczenie poprzez wstrzykiwanie toksyny botulinowej do odźwiernika, znajdującego się pomiędzy żołądkiem a jelitem cienkim. Dzięki temu zostaje on rozluźniony przez jakiś czas i trawione pożywienie łatwiej się przemieszcza.
W ciężkich przypadkach gastroparezy, gdy organizm wykazuje znaczne niedożywienie, a zmiana diety nie przynosi żadnego efektu, stosuje się żywienie dojelitowe lub pozajelitowe. W ostateczności wykonuje się ponadto zabiegi chirurgiczne polegające na stworzeniu sztucznego połączenia pomiędzy żołądkiem a jelitem cienkim (gastroenterostomia), albo tworzy połączenie żołądka bezpośrednio z drugą częścią jelita cienkiego, określaną jako jelito czcze.
