¯ywienie dojelitowe - na czym polega?
¯ywienie dojelitowe polega na podawaniu choremu bezpo¶rednio do ¿o³±dka lub jelit, sk³adników od¿ywczych, czyli bia³ka, wêglowodanów, mikroelementów oraz witamin w formie specjalnej od¿ywki, zwanej diet± przemys³ow±. Takie ¿ywienie stosuje siê u chorych, którzy nie mog± przyjmowaæ po¿ywienia w sposób naturalny lub te¿ podaje siê osobom skrajnie niedo¿ywionym w wyniku chorób podstawowych. S± to na przyk³ad chorzy z ciê¿kimi schorzeniami utrudniaj±cymi po³ykanie, takimi jak rak krtani, powoduj±cy zwê¿enie ¶wiat³a prze³yku.
Aby ¿ywienie dojelitowe by³o mo¿liwe chory musi mieæ sprawny przewód pokarmowy, ¿eby organizm móg³ wch³on±æ sk³adniki od¿ywcze. Nie mo¿na zatem wdro¿yæ tego typu ¿ywienia u osób, które maj± niedro¿ny przewód pokarmowy, zaburzona jest u nich czynno¶æ jelit, przy biegunkach oraz w wypadku zaburzeñ we wch³anianiu jelitowym, a tak¿e po wstrz±sie, urazie wielonarz±dowym, w ostrych stanach zapalnych jamy brzusznej, atonii ¿o³±dka i jelit oraz przy ciê¿kich oparzeniach.
¯ywienie dojelitowe - metody ¿ywienia
Istniej± dwie drogi podawania preparatów ¿ywieniowych: przez zg³êbnik nosowo-¿o³±dkowy lub nosowo-jelitowy oraz lub przez tzw. przetokê od¿ywcz± (stomia) do ¿o³±dka lub do jelit. Zg³êbnik jest to rodzaj rurki (sonda), któr± umieszcza siê w przewodzie pokarmowym, wprowadzaj±c j± przez nos chorego a¿ do ¿o³±dka lub do jelit lub przez specjalny otwór w ciele chorego, czyli przetokê (stomia). Drugi koniec sondy s³u¿y do podawania pokarmu.
W przypadku stomii mo¿emy mówiæ o gastrostomii oraz o stomii dojelitowej. Gastrostomia (PEG) - przeskórna endoskopowa gastrostomia - polega na wprowadzeniu zg³êbnika do ¿o³±dka przez ¶cianê jamy brzusznej. Stomia dojelitowa (PEJ) natomiast oznacza wprowadzenie zg³êbnika przez przetokê do jelita.
¯o³±dkowi zwykle przypisujemy bardzo wa¿na rolê. Czy faktycznie jest tak istotnym organem? Czy mo¿na ¿yæ bez ¿o³±dka? O tym mówi nasz film.
¯ywienie dojelitowe - wskazania
Wskazania do ¿ywienia dojelitowego obejmuj±:
- niedo¿ywienie lub niedostateczne od¿ywianie w nastêpstwie urazu lub choroby
- zaburzenia po³ykania
- zwê¿enie górnego odcinka przewodu pokarmowego
- rozleg³e oparzenia
- zespó³ krótkiego jelita
- pooperacyjne przetoki jelitowe
- powik³ania pooperacyjne
- choroby zapalne jelit
- chemioterapia lub radioterapia
- zaburzenia trawienia i wch³aniania
- okres po zakoñczeniu ¿ywienia pozajelitowego
- wyniszczenie
- d³ugo goj±ce siê rany i odle¿yny
- jad³owstrêt
- wyniszczenie w chorobach zaka¼nych
¯ywienie dojelitowe w warunkach domowych - wskazania
¯ywienie dojelitowe w warunkach domowych jest refundowane przez NFZ i obejmuje nastêpuj±ce przypadki:
- choroby neurologiczne i zaburzenia po³ykania w przypadku powik³añ po udarze mózgu, a tak¿e stwardnienie zanikowe boczne (SLA), miastenia i zespo³y miasteniczne, miopatie, polineuropatie, choroba Parkinsona, choroba Alzheimera i inne zespo³y otêpienne, stwardnienie rozsiane (SM)
- choroby onkologiczne - nowotwory jamy ustnej, gard³a i prze³yku, zaawansowana choroba nowotworowa ¿o³±dka
- choroby zapalne jelit
- mukowiscydoza
¯ywienie dojelitowe - dieta przemys³owa
Do ¿ywienia dojelitowego wykorzystuje siê gotowe preparaty, tzw. diety przemys³owe. Dieta przemys³owa jest to preparat ¿ywieniowy stosowany w celach leczniczych lub s³u¿±cy do podawania doustnego w przypadku niedo¿ywienia. Istnieje kilka rodzajów diet specjalistycznych, a w³a¶ciw± dobiera zawsze lekarz, uwzglêdniaj±c stan chorego, rodzaj schorzenia i stopieñ niedo¿ywienia.
Jest to preparat p³ynny, zawieraj±cy wszystkie sk³adniki, zgodnie z potrzebami organizmu, czyli bia³ka, t³uszcze, witaminy, mikroelementy oraz wodê w odpowiednich proporcjach. Wytwarzany jest ze sk³adników pokarmowych wysokiej jako¶ci i sterylnie zapakowany w plastikowe worki lub w szklane opakowania. Nie zawiera cholesterolu, a t³uszcze s± pozyskiwane g³ównie z oleju rybnego. Preparat zawiera tak¿e b³onnik. Podawany jest chorym kilka razy w ci±gu dnia przez strzykawkê do zg³êbnika lub za pomoc± zestawu grawitacyjnego albo pompy ¿ywieniowej.
¯ywienie dojelitowe - powik³ania
Czasami podaje siê tak¿e dojelitowo zwyk³e zmiksowane jedzenie domowe, ale oznacza to, ¿e istnieje konieczno¶æ zastosowania szerszych zg³êbników, co mo¿e spowodowaæ gro¼ne powik³ania. Dlatego ten sposób ¿ywienia mo¿na stosowaæ tylko okresowo, nie d³u¿ej ni¿ 10 dni. Powik³ania to, miêdzy innymi, ryzyko rozwoju martwicy nosa, zapalenie ucha ¶rodkowego, zach³ystowe zapalenie p³uc oraz refluks ¿o³±dkowo-prze³ykowy.
W przypadku d³u¿szego okresu karmienia dojelitowego nale¿y wykorzystywaæ cienkie poliuretanowe lub silikonowe zg³êbniki, które zmniejszaj± ryzyko powik³añ. Je¿eli istnieje konieczno¶æ d³u¿szego ¿ywienia dojelitowego wykonuje siê przetokê i wprowadza zg³êbnik bezpo¶rednio do ¿o³±dka lub jelit.
