Choroba Parkinsona - czym jest i jakie s± przyczyny choroby
Choroba Parkinsona to ciê¿ka choroba neurodegeneracyjna, której przyczyny pozostaj± nie do koñca wyja¶nione. Wiadomo, ¿e w miarê rozwoju choroby dochodzi do zniszczeñ w istocie czarnej mózgu, w czê¶ci zajmuj±cej siê uwalnianiem dopaminy, co powoduje niedobór tego neuroprzeka¼nika w organizmie. Dopamina odpowiada za ruch, koordynacjê i napiêcie miê¶ni, dlatego chorzy zaczynaj± mieæ k³opoty z chodzeniem i utrzymaniem równowagi, pojawia siê tak¿e charakterystyczne dr¿enie i sztywno¶æ miê¶ni. Choroba Parkinsona niesie równie¿ zmiany emocjonalne, depresjê, a tak¿e zaburzenia snu, problemy gastryczne, w tym zaparcia oraz k³opoty z oddawaniem moczu.
Istniej± przes³anki, ¿e choroba ma swoje pocz±tki w jelitach, gdzie powstaj± skupiska toksycznego bia³ka nazywanego alfa-synuklein± (cia³ka Lewy'ego), które namna¿aj± siê i przemieszczaj± wzd³u¿ nerwu b³êdnego a¿ do mózgu, gdzie gromadz± siê i czyni± spustoszenie w ¶ródmózgowiu. Badania potwierdzaj±ce tê tezê przeprowadzono w Instytucie Karolinska w Szwecji.
Nie wszystkie jednak przypadki choroby odpowiada³y tej teorii. Dlatego kontynuowano badania, tym razem w Aarhus University Hospital w Danii. Wyniki eksperymentów pozwalaj± na nowo spojrzeæ na chorobê Parkinsona. Wnioski z badañ naukowcy opublikowali w czasopi¶mie "Journal of Parkinson's Disease".
Wyró¿niono dwa podtypy choroby Parkinsona: PNS-First oraz CNS-First
Naukowcy uwa¿aj±, ¿e s± co najmniej dwie g³ówne kategorie choroby Parkinsona, w zale¿no¶ci od tego, czy pochodzi ona z o¶rodkowego uk³adu nerwowego (CNS), czy te¿ z obwodowego uk³adu nerwowego (PNS). Zaczê³o siê od stwierdzenia, ¿e nie we wszystkich przypadkach udaje siê znale¼æ ¶lady dzia³ania alfa-synukleiny w miejscu wej¶cia do mózgu nerwu b³êdnego. Szukano zatem innych wyja¶nieñ pocz±tków choroby. W trakcie badañ naukowcy skupili siê na analizie zaburzeñ snu w fazie REM, bêd±cych jednym z objawów schorzenia. Na tej podstawie wyró¿nili dwa podtypy choroby Parkinsona, nazwane przez nich: PNS-First oraz CNS-First.
Naukowcy uwa¿aj±, ¿e wyró¿niaj±c± cech± pierwszego podtypu choroby (PNS-First) s± zaburzenia snu REM objawiaj±ce siê jeszcze zanim pojawi± siê charakterystyczne dla choroby zaburzenia ruchowe. Jest to zwi±zane z tym, która czê¶æ uk³adu nerwowego zosta³a najpierw uszkodzona przez toksyczne alfa-synukleiny. W tym przypadku choroba uszkadza najpierw autonomiczny uk³ad nerwowy (bêd±cy czê¶ci± PNS), zanim wp³ynie toksycznie na uk³ad dopaminowy w mózgu.
Natomiast w przypadku podtypu CNS-first zwykle na wczesnym etapie choroby nie wystêpuj± zaburzenia fazy REM, a alfa-synukleina najpierw uszkadza o¶rodek dopaminowy w mózgu, a dopiero potem autonomiczny uk³ad nerwowy, który odpowiada za czynno¶ci, których nie mo¿emy ¶wiadomie kontrolowaæ, takie jak np. trawienie, oddychanie, têtno itp. "To wszystko oznacza, ¿e ró¿ne podtypy choroby Parkinsona wymaga³yby ró¿nych strategii leczenia" - podsumowuje wspó³autor badañ dr Per Borghammer.
Naukowcy szukaj± jeszcze wyja¶nienia, jak± rolê w rozwoju choroby pe³ni± komórki wêchowe, znajduj±ce siê wewn±trz przegrody nosowej. Komórki wêchowe s± po³±czone poprzez nerwy z mózgiem i mog± byæ drog±, któr± toksyczne bia³ko przedostaje siê do ¶ródmózgowia. Istnia³yby zatem, jak sugeruj± badacze, dwie drogi którymi alfa-synukleina dociera do mózgu: nerw b³êdny oraz nerw wêchowy.
¬ród³o: MedicalNewsToday
