Żyły - budowa
Ściany naczyń żylnych zbudowane są z trzech podstawowych warstw, którymi są:
- Śródbłonek,
- Warstwa mięśniowa,
- Błona zewnętrzna.
Komórki śródbłonka tworzą gładką powierzchnię wnętrza żył, dzięki czemu możliwy jest przepływ krwi. Poza tym, śródbłonek kontroluje transport substancji między tkankami a krwią, bierze udział w procesie krzepnięcia krwi oraz powstawania nowych naczyń krwionośnych. W warstwie mięśniowej znajdują się położone okrężnie mięśnie gładkie, które regulują światło naczynia krwionośnego, a co za tym idzie przepływ krwi. Błona zewnętrzna jest złożona przede wszystkim z włókien kolagenowych, a jej podstawową funkcją jest przytwierdzanie naczyń żylnych do otaczających tkanek.
Ściany żył są cieńsze w porównaniu do ścian tętnic i mają owalny przekrój (znowu w przeciwieństwie do tętnic, których przekrój jest okrągły). Poza tym, żyły mają większe światło niż tętnice, a ich ścianki mają mniej elementów mięśniowych. Niektóre naczynia żylne posiadają zastawki, czyli fałdy wewnętrznych warstw żył, które zapobiegają cofaniu się i przepływowi krwi w odwrotnym kierunku. Zastawki nie znajdują się w żyłach płucnych.
Układ żylny - budowa
Układ żylny dzieli się przede wszystkim na żyły krążenia wielkiego oraz żyły krążenia małego. Żyły krążenia wielkiego, zwane też żyłami głównymi, są większe, a najważniejsze z nich to żyła główna dolna oraz żyła główna górna. Żyła główna dolna powstaje z połączenia żył biodrowych wspólnych i zbiera krew z części ciała poniżej przepony, natomiast żyła główna górna jest połączeniem pary żył ramienno-głowowych. Żyła główna górna zbiera krew, która płynie w górnych partiach ciała.
Wśród żył krążenia wielkiego wyróżnia się żyły głębokie, czyli takie, które leżą przy naczyniach tętniczych oraz żyły powierzchowne, które są niezależne od tętnic. Naczynia żylne, z których powstają żyły główne dzielą się na mniejsze naczynia prowadzące krew po wszystkich częściach ciała. Żyły krążenia małego to żyły płucne, które prowadzą krew do lewego przedsionka serca. U człowieka występują cztery żyły płucne, po dwie wychodzące z każdego płuca.
W żyłach krew jest prowadzona z całego ciała w kierunku serca. W większości żył płynie krew odtlenowana, jedynie w żyłach płucnych oraz pępowinowych płynie krew utlenowana. Krew płynąca z obwodu do prawego przedsionka serca ma barwę ciemnowiśniową, nie ma w niej tlenu, ale zawiera produkty przemiany materii. Z kolei krew, która płynie z płuc do lewego przedsionka serca zawiera dużo tlenu, w związku z czym ma jasnoczerwoną barwę.
Żyły - choroby
Układ krwionośny, w tym naczynia żylne są narażone na wiele schorzeń. Najczęstsze choroby żył to:
- Przewlekła niewydolność żylna - składa się na nią szereg objawów, do których należą między innymi obrzęki nóg w okolicy kostek, skurcze mięśni oraz bóle goleni. W zaawansowanym stadium może dochodzić do stwardnienia podskórnej tkanki tłuszczowej oraz skóry, a także pojawiania się na skórze stanów zapalnych i przebarwień. Choroba może być spowodowana na przykład niedrożnością głębokich żył albo cofaniem się krwi w żyłach głębokich,
- Żylaki - są to rozszerzone i zdeformowane żyły pojawiające się najczęściej na udach, łydkach oraz pod kolanami. Są one problemem estetycznym, ale co ważniejsze oznaczają one zaburzenia krążenia krwi i należą do objawów przewlekłej choroby żylnej. Żylaki powstają, gdy krew nie wraca z żył do serca, ale stopniowo gromadzi się w naczyniach i prowadzi do ich rozszerzania. Początkowo na nogach widoczne są niewielkie pajączki, czyli położone płytko pod skórą, drobne żyłki. Z czasem żyły stają się coraz bardziej wypukłe i widoczne. Żylaki wiążą się również z nieprzyjemnymi dolegliwościami, do których należą obrzęki nóg, uczucie ciężkich nóg, pieczenie, mrowienie, a także skurcze łydek,
- Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa – jest chorobą, w przebiegu której stwierdza się zatorowość płucną oraz zakrzepicę żył głębokich wywoływaną na przykład przez złamanie nogi albo długą podróż, podczas której pozostaje się w bezruchu, na przykład w autokarze lub samolocie. Podstawowe objawy to ból w okolicach klatki piersiowej, duszności, plucie krwią, ból i obrzęk kończyny.
Dolegliwości związanych z układem żylnym w żadnym wypadku nie należy bagatelizować. Nieleczone schorzenia naczyń żylnych mogą prowadzić do poważnych konsekwencji, w związku z czym po wystąpieniu jakichkolwiek niepokojących objawów należy udać się do lekarza specjalisty.
Ruch, bieganie jest jednym ze sposobów przeciwdziałania chorobom żył. Nasz film mówi o tym jak zacząć biegać
