Ciê¿kie nogi - najczêstsze objawy
Ciê¿kie nogi to przemo¿ne uczucie, ¿e nasze nogi wa¿± o wiele wiêcej ni¿ zwykle, ¿e ci±¿± nam i utrudniaj± krok. Buty wydaj± siê za ciasne, a nogi jakby grubsze i nabrzmia³e. Takie odczucia mo¿na mieæ po dniu mêcz±cych upa³ów i chodzenia w niewygodnych butach. To nawet zrozumia³e i nie jest powodem do niepokoju. Trzeba po powrocie do domu odpocz±æ, zdj±æ niewygodne buty i po³o¿yæ siê na chwilê z nogami uniesionymi do góry. Pomaga te¿ naprzemienny, zimny i ciep³y prysznic.
Kiedy jednak do uczucia ciê¿ko¶ci nóg do³±czaj± siê fioletowe paj±czki pod skór±, a nogi nie pozwalaj± nam d³u¿ej chodziæ z powodu bólu, nale¿y sprawdziæ, co mo¿e byæ tego przyczyn±. Odczucie ciê¿kich nóg mo¿e pojawiæ siê w ka¿dym wieku, ale najczê¶ciej jest to dolegliwo¶æ objawiaj±ca siê po 45-55 roku ¿ycia. Dotyczy zarówno kobiet, jak i mê¿czyzn.
Syndrom ciê¿kich nóg to nastêpuj±ce objawy:
- obrzêk kostek i obrzêk stóp
- skurcze miê¶ni ³ydek
- k³uj±cy ból ³ydek i stóp
- paj±czki na nogach (teleangiestazje), ¿ylaki
- mrowienie nóg, drêtwienie
- swêdzenie skóry
Ciê¿kie nogi - przyczyny
Najczê¶ciej mamy do czynienia z zastojem krwi w ¿y³ach koñczyn dolnych, gdy krew niedostatecznie szybko odp³ywa z nóg w kierunku serca. Uk³ad ¿ylny nóg sk³ada siê z osadzonych g³êboko ¿y³, które s± otoczone miê¶niami oraz z ¿y³ powierzchniowych, znajduj±cych siê tu¿ pod skór±. S± one cienkie i delikatne, st±d ³atwo je uszkodziæ. Przez ¿y³y g³ówne p³ynie z nóg do serca ok. 90-95 proc. krwi. Aby te ¿y³y przepchnê³y krew w kierunku serca musz± byæ odpowiednio stymulowane. Rolê tê pe³ni± pracuj±ce miê¶nie nóg. To tzw. pompa miê¶niowa. Drugi mechanizm to praca naszej stopy, w której znajduje siê du¿e skupisko ¿y³. Poruszaj±c stop±, staj±c na niej, naciskamy te¿ na ¿y³y, którymi p³ynie krew. Jest jeszcze dodatkowy mechanizm, zabezpieczaj±cy przep³yw krwi ¿ylnej: zastawki. S± to specjalne wypustki w ¿y³ach, wyrastaj±ce ze ¶cianek naczyñ, zapobiegaj±ce cofaniu siê krwi. Ca³y ten skomplikowany mechanizm jest po to, aby krew ¿ylna z nóg mog³a pokonaæ si³ê grawitacji i dotrzeæ do serca.
Do niewydolno¶ci ¿ylnej dochodzi, gdy przynajmniej jeden z tych elementów zaczyna szwankowaæ. Dzieje siê tak, kiedy miê¶nie, które uciskaj± naczynia krwiono¶ne i przepychaj± krew w kierunku serca, s± za s³abe lub te¿ z powodu wad w zastawkach ¿ylnych krew staje w miejscu. Je¿eli krew nie jest w stanie przebiæ siê przez ¿y³y g³êbokie, próbuje p³yn±c tak¿e mniejszymi ¿y³ami, st±d pojawiaj±ce siê pod skór± "paj±czki" czyli ¿ylaki. S± to rozszerzone i ciê¿ko pracuj±ce naczynia krwiono¶ne.
Przewlek³a niewydolno¶æ ¿ylna, popularnie zwana ¿ylakami nóg, to schorzenia dotykaj±ce oko³o 60 proc. kobiet i 20 proc. mê¿czyzn.
Pozosta³e przyczyny syndromu ciê¿kich nóg:
- zakrzepica ¿y³ g³êbokich, czyli niebezpieczne nagromadzenie zakrzepów w ¿y³ach, utrudniaj±ce przep³yw krwi
- niewydolno¶æ serca, gdy skurcze serca s± zbyt s³abe, aby przepompowaæ odpowiedni± ilo¶æ krwi, co poci±ga za sob± szereg problemów zdrowotnych, w tym zastój krwi w ¿y³ach koñczyn dolnych
- intensywne æwiczenia fizyczne, które powoduj± szybkie kr±¿enie krwi i po zakoñczeniu pracy miê¶ni, gdy ¿y³y s± jeszcze rozszerzone, przychodzi uczucie ciê¿ko¶ci nóg
- d³ugotrwa³e unieruchomienie, na przyk³ad w czasie lotu samolotem, jazdy samochodem, siedz±cej pracy itp.
- ci±¿a, gdy w wyniku zmian hormonalnych, naczynia ¿ylne staj± siê ma³o elastyczne. Ponadto, zwiêkszaj±ca siê ilo¶æ krwi i nacisk macicy na ¿y³y w jamie brzusznej, zaburzaj± pompê miê¶niowo-naczyniow± i utrudniaj± przep³yw krwi. St±d tzw. paj±czki naczyniowe i ¿ylaki.
- nadwaga i oty³o¶æ
- palenie papierosów, nadmierne ilo¶ci alkoholu
- noszenie niew³a¶ciwego obuwia
Jak radziæ sobie z syndromem ciê¿kich nóg?
Syndrom ciê¿kich nóg mo¿na z³agodziæ za pomoc± ma¶ci czy kremów, zawieraj±cych diosminê i hesperedynê, które maj± dzia³anie przeciwobrzêkowe i wzmacniaj± ¿y³y, a tak¿e heparynê przeciw zakrzepom, rutynê, witaminê C oraz np. mentol.
Przy przewlek³ej niewydolno¶ci ¿ylnej najskuteczniejszym sposobem na uczucie ciê¿kich nóg i walkê z ¿ylakami jest kompresjoterapia, czyli leczenie uciskiem. Do kompresjoterapii wykorzystuje siê banda¿e, poñczochy, rajstopy i podkolanówki uciskowe. Dziêki specjalnej strukturze powoduj± zmienny ucisk na nogi, obni¿aj± ci¶nienie ¿ylne i zapobiegaj± zaleganiu krwi w ¿y³ach. Wspomagaj± wiêc dzia³anie pompy miê¶niowej. Najwiêkszy nacisk jest zawsze na dole koñczyny i zmniejsza siê stopniowo ku górze. O doborze w³a¶ciwego materia³u uciskowego oraz stopnia ucisku powinien zdecydowaæ lekarz. Nie wolno samemu dopieraæ sobie rajstop uciskowych, poniewa¿ mo¿emy, po prostu, zaszkodziæ.
Rajstopy uciskowe wk³adamy rano na ca³y dzieñ i zdejmujemy dopiero przed snem. Kompresjoterapiê mo¿na te¿ stosowaæ prewencyjnie lub w czasie d³ugiej podró¿y, a tak¿e w ci±¿y, po zabiegach zamykania naczyñ, przy obrzêku limfatycznym czy zakrzepicy ¿y³ g³êbokich.
Przeciwwskazania do kompresjoterapii to mia¿d¿yca, zapalenia skóry, zaburzenia czucia, zaawansowana cukrzyca i ciê¿kie zaburzenia kr±¿enia.
Jak radziæ sobie z syndromem ciê¿kich nóg w warunkach domowych?
- odpoczynek z nogami uniesionymi w górê, powy¿ej poziomu serca
- umiarkowana aktywno¶æ fizyczna, a wiêc spacer, basen, rower, wszystko, co zmobilizuje miê¶nie nóg do lepszej pracy
- odpowiednia dieta z du¿± ilo¶ci± witamin i soli mineralnych, w tym magnezu, ale unikaj±ca nadmiaru soli, zmniejszenie wagi cia³a
- ch³odny prysznic
- unikanie sauny i gor±cych k±pieli
- w czasie podró¿y - czêste przerwy na rozprostowanie nóg
- gdy mamy pracê siedz±c± trzeba co jaki¶ czas wykonywaæ proste æwiczenia stóp i nóg
- nie zak³adamy nogi na nogê, bo utrudnia to kr±¿enie krwi
- koniec z paleniem papierosów
- masa¿e
- k±piele w wodzie z sol± morsk±
