Tyrozyna - aminokwas endogenny, który pełni ważne funkcje w organizmie
Tyrozyna jest organicznym związkiem chemicznym należącym do najważniejszych aminokwasów białkowych w naszym organizmie. W ciele pełni wiele funkcji, z których w pierwszej kolejności należy wymienić inicjowanie syntezy hormonów tarczycy - tyroksyny i trójjodotyroniny oraz neuroprzekaźników, czyli dopaminy, a następnie adrenaliny oraz noradrenaliny.
Należy do aminokwasów endogennych, czyli takich które organizm może sam syntetyzować. Tyrozyna powstaje z fenyloalaniny - aminokwasu egzogennego dostarczanego wraz z pożywieniem. Źródłem fenyloalaniny są m.in. ryby, produkty mleczne, warzywa strączkowe, a także mięso. Można spotkać się także z określeniem L-tyrozyna. Jest to nazwa izomeru lewoskrętnego tyrozyny, który jest łatwo przyswajalny przez organizm.
Tyrozyna a niedoczynność tarczycy
Ten aminokwas jest kluczowy dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy i przysadki mózgowej. Tyrozyna bierze bowiem udział w wytwarzaniu tyroksyny, czyli hormonu tarczycy. Ten hormon z kolei reguluje pracę gruczołu, a także wpływa na metabolizm tłuszczów, wzmaga laktację, reguluje płodność oraz poprawia wchłanianie glukozy. Ma także swój udział w rozwoju układu nerwowego oraz kostnego.
Tyrozyna a tyroksyna są więc ze sobą nierozdzielnie związane. Niedostateczna produkcja hormonu T4, czyli tyroksyny oznacza że dochodzi do niedoczynności tarczycy. Objawy dysfunkcji to przyrost masy ciała, ogólne osłabienie organizmu, zmęczenie oraz senność i apatia, a także zmniejszona tolerancja na wysiłek i stres.
Tyrozyna a Hashimoto
Innym skutkiem zaburzeń w pracy tarczycy jest choroba Hashimoto, czyli przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy. Początkowo chorobie towarzyszy nadczynność tarczycy, która przeradza się w niedoczynność. Objawia się chronicznym zmęczeniem, drażliwością, przygnębieniem, problemami z wagą, wrażliwością na zimno. Leczenie objawów choroby Hashimoto polega na podawaniu hormonów tarczycy. Natomiast zażywanie samej tyrozyny mija się z celem. Chodzi raczej o to, aby dostarczać organizmowi białka w formie naturalnej, czyli wraz z właściwą dietą.
Tyrozyna a stres
Aminokwas bierze udział w procesie powstawania neuroprzekaźników. Gdy organizm doświadcza nadmiernego stresu, niedoboru białka lub nadmiernego wysiłku fizycznego, poziom tyrozyny gwałtownie spada. Powoduje to stany depresyjne i nasila lęk, drażliwość, agresję lub przeciwnie - apatię. Może to także wpływać na obniżenie się zdolności poznawczych.
Tyrozyna w formie suplementu diety
Suplementy diety i odżywki dla sportowców zawierają syntetyczną tyrozynę, która ma za zadanie uzupełniać zasoby tego białka w organizmie. Efektem działania tego typu preparatów ma być zwiększenie wytrzymałości organizmu, budowa masy mięśniowej i poprawa wydolności organizmu. Ponadto tyrozyna promowana jest także jako substancja przeciwdziałająca zmęczeniu, poprawiająca pamięć i koncentrację oraz wzmagająca produkcję melaniny w skórze. L-tyrozyna uznawana jest za substancję wspierającą odchudzanie, ponieważ zmniejsza apetyt i daje uczucie sytości.
Bardzo łatwo jest ją jednak przedawkować. Zaleca się dawki tyrozyny wynoszące nie więcej niż 100 mg na każdy kilogram ciała, przyjmowany w trzech równych porcjach. Nie powinno się zjadać więcej niż 10 g dziennie. Skutki uboczne przedawkowania to bóle głowy i nudności, uczucie zmęczenia, bóle stawów, a także zgaga.
Tyrozyny w formie suplementu diety nie powinny przyjmować kobiety w ciąży oraz karmiące piersią. Nie wolno zażywać tego typu substancji osobom z chorobami tarczycy, z nadciśnieniem tętniczym, z chorobą Parkinsona, a także cierpiącym na migrenę oraz depresję. Przeciwwskazaniem jest także przyjmowanie inhibitorów monoaminooksydazy.
Najlepszym wyjściem jest dostarczanie organizmowi odpowiedniej ilości białka w formie zbilansowanej diety. Największe zasoby naturalnej tyroksyny znajdziemy w serach, jajach, mleku, w nasionach soi, w mące sojowej, orzechach, pestkach dyni, w sezamie, w grochu, soczewicy oraz w mięsie drobiowym.
