Mącznica lekarska - co to za roślina? Gdzie ją znajdziemy?
Mącznica lekarska (Arctostaphylos uva-ursi (L.) Spreng) należy do roślin z rodziny wrzosowatych. To roślina pierwotnie rosnąca w rejonach arktycznych i na północy naszego kontynentu, rozprzestrzeniła się jednak na południe, na niziny europejskie. W górach rośnie tylko na wybranych stanowiskach i spotkamy ją tam rzadko. Jest to krzewinka wyrastająca do wysokości kilkunastu centymetrów, z pędami płożącymi się po ziemi, nawet do 1 metra długości. Łatwo się ukorzenia i rozrasta. Ma drobne, jasnoróżowe kwiatki, wydaje czerwone owoce o mączystym smaku, stąd zresztą nazwa rośliny. Kwitnie od kwietnia do czerwca. Lubi jasne, suche stanowiska i słońce. Tworzy czasem całe łany zwartej roślinności.
Mącznica lekarska jest w naszym kraju pod ochroną gatunkową. Grozi jej bowiem wyginięcie, przede wszystkim ze względu na usuwanie jej ze stanowisk wskutek rozbudowy miast czy wsi oraz rozwoju przemysłu. Większe stanowiska z mącznicą znajdziemy tylko w parkach narodowych i w rezerwatach przyrody.
Mącznica lekarska jako roślina lecznicza - zastosowanie
Mącznica lekarska jest ziołem cenionym za swoje właściwości lecznicze, szczególnie przydatne w chorobach nerek i pęcherza moczowego. Surowcem zielarskim jest liść mącznicy (Folium Uvae-ursi). Zawiera w swoim składzie: garbniki, śluzy, flawonoidy, takie jak izokwercytyna, a także glikozydy fenolowe oraz kwasy organiczne, w tym elagowy, galusowy i chinowy. A także związek z grupy fenoli - hydrochinon.
Liście do celów leczniczych zbiera się od kwietnia do września, a następnie suszy w sposób naturalny w przewiewnym i cienistym miejscu. Natomiast owoce mącznicy, o kwaśnym smaku, nie są spożywane, chociaż dawniej w krajach północnych bywały zbierane do celów kulinarnych.
Mącznica lekarska - działanie
Mącznica lekarska wykazuje działanie moczopędne, bakteriobójcze (działa na Escherichia coli) oraz ściągające. Najlepiej jest stosować ją w połączeniu z innymi ziołami, na przykład ze skrzypem polnym. Aby uaktywnić jej działanie lecznicze mocz musi mieć odczyn zasadowy, dlatego poleca się picie przy tym wody mineralnej lub sody. Zioła powinny być przyjmowane pod kontrolą lekarza.
Mącznicę lekarską poleca się w takich schorzeniach jak:
- zakażenia dróg moczowych
- kamica nerkowa
- przerost prostaty
- nietrzymanie moczu
- ropomocz, białkomocz i skąpomocz
Mącznica lekarska - skutki uboczne przedawkowania oraz przeciwwskazania
Zioło, zażywane przez dłuższy czas, może spowodować nudności, podrażnienie żołądka oraz niedokrwistość. Nie powinno się zażywać mącznicy lekarskiej dłużej niż tydzień, chyba że lekarz zaleci inaczej. Podczas stosowania ziół trzeba jednocześnie zażywać środki alkalizujące mocz. Inne leki można podawać dopiero po dwóch godzinach. Mącznicę najlepiej zażywać w mieszankach ziołowych, a nie pojedynczo. W czasie ciąży i karmienia piersią trzeba zachować ostrożność i przed zażyciem ziół skonsultować się z lekarzem.
