Niedosłuch - kiedy mówimy o niedosłuchu?
Niedosłuch (łac. hypoacusis) to zaburzenie ze strony narządu słuchu, polegające na nieprawidłowym przewodzeniu lub odbiorze dźwięków. Niedosłuch może być wrodzony, spowodowany mutacją genetyczną albo chorobami matki w czasie ciąży, lub też przyjmowanymi przez nią lekami, a także być skutkiem konfliktu serologicznego. Niedosłuch nabyty natomiast rozwija się na skutek chorób, urazów mechanicznych głowy. Może to być także efekt przyjmowanych leków. Do uszkodzenia słuchu ponadto prowadzi nadmierny hałas, w którym tkwimy na co dzień. Uszkodzić słuch może jednorazowy ale gwałtowny hałas, np. wybuch. Dochodzi wtedy do urazu akustycznego. Jeszcze inny rodzaj to uraz ciśnieniowy, czyli uszkodzenie narządów słuchu w wyniku gwałtownej zmiany ciśnienia powietrza w uchu. Słuch pogarsza się także wraz z wiekiem. W miarę upływu lat dochodzi do zmian w narządzie słuchu. Głuchota starcza odznacza się, przede wszystkim, problemami ze słyszeniem wysokich tonów i rozumieniem mowy w hałasie.
Ze względu na głębokość niedosłuchu, dzieli się go na:
- lekki 20-40 dB
- umiarkowany 40-70 dB
- znaczny 70-90 dB
- głęboki – powyżej 90 dB
Niedosłuch - rodzaje niedosłuchu
Wyróżnia się trzy rodzaje niedosłuchu:
- niedosłuch przewodzeniowy
- niedosłuch odbiorczy
- niedosłuch mieszany
Za niedosłuch przewodzeniowy (łac. hypoacusis conductiva) odpowiedzialne jest uszkodzenie tej części ucha, które przewodzi dźwięk, a więc ucha zewnętrznego lub ucha środkowego. Ucha środkowe zbudowane jest z błony bębenkowej, jamy bębenkowej z trzema kosteczkami słuchowymi oraz z trąbki Eustachiusza i powierzchni zewnętrznej okienka owalnego. Uszkodzenie tej delikatnej struktury skutkuje niedosłuchem. Taka osoba gorzej słyszy niskie tony, czasem też skarży się na niewielkie szumy uszne albo uczucie zatkanego ucha. Nie ma kłopotów ze słyszeniem przez telefon, a także dobrze odbiera słowa w hałasie. Sama też nie mówi też głośno.
Do niedosłuchu przewodzeniowego dochodzi z powodu zaburzeń w uchu zewnętrznym. Może to być woskowina, która znajduje się w nadmiarze w przewodzie słuchowym, ciało obce zatykające przewód, albo też anatomiczna wada wrodzona lub zwężenie przewodu słuchowego. A także łagodny albo złośliwy nowotwór przewodu słuchowego.
Natomiast uszkodzenie ucha środkowego, które powoduje niedosłuch przewodzeniowy, może być spowodowane urazem głowy i przebiciem lub usztywnieniem błony bębenkowej, powstaniem blizn na błonie bębenkowej, ropnym, ostrym lub wysiękowym zapaleniami ucha środkowego, nowotworami lub guzami w tej części ucha, zatkaniem trąbki Eustachiusza, a także otosklerozą (genetyczne schorzenie kosteczek ucha środkowego).
Niedosłuch odbiorczy (łac. hypoacusis perceptiva) związany jest z zaburzeniami w części związanej z odbiorem dźwięku, czyli z uchem wewnętrznym. Uszkodzeniu może ulec tzw. narząd Cortiego, znajdujący się w ślimaku, a także pierwszy neuron drogi słuchowej. Niedosłuch odbiorczy może także wynikać z uszkodzenia ośrodku słuchu w samym mózgu.
Osoba z niedosłuchem odbiorczym lepiej słyszy niskie tony, nie słyszy natomiast wysokich, ma problemy z wyłowieniem słów w hałasie, skarży się na silne szumy uszne, uczucie zatkania ucha, a także oczopląs, zawroty głowy i zaburzenia równowagi. Może się zdarzyć, że nie rozumie mowy, mimo że słyszy słowa.
Przyczyn może być wiele:
- zapalenie ucha wewnętrznego
- wady wrodzone w budowie ucha wewnętrznego
- zburzenia ukrwienia ucha wewnętrznego
- infekcje wirusowe, powikłania po infekcjach (grypa, różyczka, świnka, HIV, cytomegalia, odra)
- urazy mechaniczne głowy
- choroba Ménière’a
- guzy kości skroniowej
- guzy mózgu
- choroby naczyniowe mózgu (udar mózgu, tętniak)
- zażywanie leków, takich jak aminoglikozydy, wankomycyna, cisplatyna
- powikłania po radioterapii
- stwardnienie rozsiane
- choroby autoimmunologiczne
- choroby metaboliczne
- zatrucia substancjami chemicznymi
Niedosłuch - leczenie
Leczenie niedosłuchu polega na leczeniu przyczynowym. Jeżeli jest to konieczne, wykonuje się zabieg chirurgiczny, na przykład usunięcia guza, czy też skorygowania wady anatomicznej. Możliwe jest też wszczepienie implantów ślimakowych. Do poprawy funkcjonowania na co dzień przyczynia się także stosowanie aparatów słuchowych.
