Szum w uchu - skąd się bierze i jak się go pozbyć?

Szumy uszne nie są powodowane przez żadne dźwięki, a zatem są słyszalne tylko przez osobę, której dotyczą. To nietypowe zjawisko akustyczne nie pogarsza ani nie poprawia słuchu, ale szum w uchu potrafi być bardzo irytujący. Poznaj przyczyny tego zjawiska i dowiedz się, jakim schorzeniom może on towarzyszyć.

Szum w uchu – charakterystyka

Szum w uchu to bardzo uciążliwa dolegliwość – nie pozwala na odpoczynek, relaks, pracę w skupieniu czy spokojny sen. Uporczywy dźwięk jest natrętny, psuje dobry humor i wytrąca z równowagi, a przy tym skutecznie wprowadza w stan napięcia nerwowego. Ciągły, często pulsacyjny szum w uchu może spowodować, że dana osoba nie wytrzyma presji, odizoluje się od otoczenia i zrujnuje swoje życie. Zdarza się, że ludzie cierpiący na tę dolegliwość podejrzewają u siebie guza mózgu czy chorobę psychiczną, a sam silny lęk przed nią powoduje, że muszą zażywać środki psychotropowe. Słowem: błędne koło.

Oczywiście bywa i tak, że szum w uchu zupełnie komuś nie przeszkadza; obcy, nieznany dźwięk z wnętrza głowy budzi jednak często niepokój i agresję. Osoby zmagające się z tą przypadłością opisują ów odgłos jako szum, ale też pisk, szelest, dzwonienie czy gwizd. Ponieważ nie da się go w żaden sposób zarejestrować, zna go jedynie osoba chora. Przyczyny szumu w uchu są różne i zwykle trudne do ustalenia; pomóc może tu jedynie specjalista.

Niedosłuch skutkiem nadmiernego hałasu? To częsta przyczyna, ale znamy ich znacznie więcej

Szum w uchu – jakie choroby mogą go wywoływać?

• Nadczynność tarczycy – ponieważ w krwi krąży większa ilość hormonów, układ krwionośny staje się bardziej pobudzony, podnosi się ciśnienie, a tętno – przyspiesza. W stanie krążenia hiperkinetycznego serce częściej się kurczy, a krew płynie przy wyższym ciśnieniu. Gdy płynie przez tętnice w pobliżu skroni, może pojawić się szum w uchu. Inne alarmujące objawy wskazujące na problemy z tarczycą to spadek wagi, bezsenność i nerwowość.
• Niska krzepliwość krwi – przy tachykardii organizm chce jakoś nadrobić niedostateczne zaopatrzenie w tlen. Krew płynie szybko przez tętnice, i – jak wyżej – może to być słyszalne jako nieprzyjemny szum. Przy niskiej krzepliwości krwi odczuwamy zwykle ogólne zmęczenie i ciągłą senność. Przed diagnozą nie przyjmuj leków rozrzedzających krew (np. niesteroidowych preparatów przeciwzapalnych), nie rób masaży i nie stawiaj baniek. 
• Miażdżyca – jeśli chodzi o pulsujący szum w uchu, przyczyny dotyczą zwykle chorób naczyniowych. Gdy ścianki tętnic zarasta blaszka miażdżycowa stworzona z lipidów, w tym cholesterolu, krew musi się przeciskać przez naczynia o zwężonej wewnętrznej średnicy. Dlatego też płynie ze zwiększoną siłą. Da się to odczuć jako szumy uszne np. po pracowitym dniu albo po wysiłku fizycznym. Warto wówczas ograniczyć spożywanie węglowodanów i tłuszczów zwierzęcych oraz zadbać o aktywność fizyczną. Poproś lekarza o skierowanie na zbadanie profilu lipidowego.
• Nadciśnienie – podstawowa choroba odpowiedzialna za pulsujący szum w uchu. Chorzy twierdzą, że odczuwają dyskomfort przywodzący na myśl przepychanie waty przez głowę. Niepokojącym odgłosom towarzyszy często ból z tyłu głowy. Problemy nasilają się po wysiłku fizycznym, który swoją drogą przychodzi trudniej niż zwykle. Nadciśnienie lubi współwystępować z cukrzycą; jest o tyle niebezpieczne, że podstępnie dewastuje narządy wewnętrzne (nerki i oczy). Koniecznie zmierz ciśnienie kilka dni z rzędu. Gdy jest ono wyższe niż 140/90, udaj się do lekarza. Przygotuj się na więcej ruchu i dietę śródziemnomorską, a także na regularną terapię farmakologiczną.
• Nadużywanie lekarstw – szum w uchu może być wywoływany przez niektóre antybiotyki (gentamycynę, streptomycynę, neomycynę), nadużywanie aspiryny oraz innych środków przeciwbólowych oraz przeciwzapalnych. Zawsze przestrzegaj wyznaczonego dawkowania i stosuj się do zaleceń lekarza.
  Silny stres – dzwonienie pojawia się wówczas wieczorem, zwykle tuż po położeniu się do spania. Nie towarzyszy mu ból i szum w uchu nie wiąże się z zawrotami głowy, ale z pewnością można zapomnieć o spokojnym śnie. Spróbuj wyeliminować przyczynę stresu, a przynajmniej zadbać o relaks i chwilę dla siebie. Nie pij po południu mocnej herbaty ani kawy; staraj się odprężyć i spędzać czas z życzliwymi ludźmi.
• Hałas – ciągłe przebywanie w hałasie i słuchanie głośnej muzyki w słuchawkach mogą spowodować dokuczliwe szumy uszne w chwili, gdy jest cicho. Wynika to z podrażnienia nerwów słuchowych bądź ich uszkodzenia. Konieczna jest wtedy wizyta u laryngologa.
• Schorzenia narządu słuchu – nerwiaki (guzy) nerwu słuchowego, niewydolność trąbek słuchowych, otoskleroza (czyli odkładanie się nietypowej tkanki kostnej w uchu środkowym) oraz przewlekłe, ropne zapalenie ucha. Szum w uchu może mieć także banalną przyczynę, jaką jest zatkanie ucha zewnętrznego ciałem obcym bądź woskowiną.

To oczywiście wybrane przyczyny szumów usznych – winne mogą być także innego rodzaju schorzenia, np. cukrzyca czy niewydolność nerek. Dolegliwość bywa również efektem nurkowania czy gwałtownego oziębienia. W niektórych przypadkach przyczyna pozostaje niejasna i niemożliwa do ustalenia.

Szum w uchu – leczenie

Na początku warto spróbować zlikwidować dolegliwości domowymi sposobami. Wiele z nich zostało wymienionych powyżej. Na przykład:

• układając się do snu, staraj się odstresować i wyciszyć,
• zrezygnuj ze stoperów,
• zadbaj o relaks,
• jeśli musisz zażywać leki, sięgaj po najłagodniejsze z nich; te silniejsze przyjmuj tylko pod kontrolą lekarza i odstawiaj preparaty potęgujące szumy.

Jeśli szumy uszne trwają stale albo utrzymują się dłużej niż 5 minut, warto zasięgnąć rady otolaryngologa lub lekarza pierwszego kontaktu. Gdy wykluczy on przyczyny obiektywne i organiczne, takie jak guzy czy choroby ucha środkowego, warto rozważyć wykorzystanie najprostszej metody, jaką jest habituacja (przyzwyczajenie). Nawet jeśli z początku nie możemy zasnąć z uwagi na tykanie zegara czy głośną pracę lodówki, z czasem staje się to możliwe; wystarczy spojrzeć na osoby mieszkające w pobliżu lotnisk czy autostrad.

Podobnie w wielu przypadkach mózg może nauczyć się ignorować szumy uszne. Czasem wystarczy wyeliminowanie całkowitej ciszy (np. zasypianie przy cicho grającym radiu) albo skorzystanie z generatorów szumu szerokopasmowego. Żeby trening dźwiękiem był w pełni skuteczny, powinien trwać od 1,5 roku do 2 lat. Należy w tym czasie pozostawać pod kontrolą lekarza. Psychoterapia to kluczowy element leczenia!

To również może cię zainteresować:

Zatkane ucho - mały wielki problem

Błona bębenkowa - ważny element narządu słuchu. Budowa, funkcje i choroby błony bębenkowej (perforacja błony bębenkowej)

Ucho - odbiera dźwięki i pomaga utrzymać równowagę. Budowa ucha i jego choroby