DKMS - czym się zajmuje ta fundacja i jakie są jej cele?

DKMS to fundacja działająca w Polsce od 2008 roku. Zajmuje się zrzeszaniem pacjentów potrzebujących przeszczepu szpiku kostnego albo krwiotwórczych komórek macierzystych oraz potencjalnych dawców. Na czym polega działalność fundacji? Kto może zostać potencjalnym dawcą i jak można zarejestrować się do fundacji?

DKMS – historia organizacji

DKMS założono w 1991 roku. Inicjatorem założenia organizacji był dr Peter Harf. Jego żona cierpiała na białaczkę i jedyną szansą na uratowanie jej życia było przeprowadzenie przeszczepu szpiku kostnego. Pierwsze centrum fundacji założono w Niemczech. Od tamtej pory organizacja stopniowo rozszerza swoją działalność. W 2004 roku rozpoczęła działalność w Stanach Zjednoczonych, w 2008 roku w Polsce, w 2011 roku w Hiszpanii, w 2013 roku w Wielkiej Brytanii, natomiast w 2018 roku w Chile. Główną misją fundacji jest to, aby każdy pacjent potrzebujący przeszczepu szpiku albo komórek macierzystych znalazł odpowiedniego dawcę. Do tej pory około 70000 pacjentów otrzymało przeszczep komórek macierzystych lub szpiku, a w bazie organizacji zarejestrowanych jest około 8 milionów potencjalnych dawców.

Działalność fundacji

Organizacja realizuje swoje cele poprzez działalność na wielu polach. Podstawowe działania organizacji to:

• Edukowanie społeczeństwa odnośnie dawstwa komórek macierzystych oraz szpiku kostnego
• Rejestrowanie potencjalnych dawców
• Oznaczanie głównego układu zgodności tkankowej (MHC) potencjalnych dawców
• Badania potencjalnych dawców
• Pozyskiwanie funduszy na działalność i rozbudowę organizacji
• Współpraca z innymi ośrodkami zrzeszającymi potencjalnych dawców szpiku, komórek macierzystych oraz krwi pępowinowej
• Poszukiwanie i dopasowywanie dawców do biorców
• Badanie potrzeb pacjentów potrzebujących przeszczepu,
• Koordynowanie procesu pobrania krwiotwórczych komórek oraz szpiku od dawcy,
• Obserwacja stanu zdrowia dawcy po pobraniu komórek macierzystych lub szpiku.

W celu zwiększania świadomości odnośnie bycia dawcą szpiku lub komórek macierzystych, fundacja organizuje Dni Dawcy Szpiku, podczas których można zarejestrować się do bazy potencjalnych dawców. Oprócz tego, z inicjatywy tej organizacji ustanowiono 28 maja Światowym Dniem Walki z Nowotworami Krwi.

Fundacja współpracuje z wieloma klinikami, w których odbywa się pobranie komórek krwiotwórczych albo szpiku kostnego. Współpracujące placówki to między innymi:

• Instytut Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie
• Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantologii Wrocławskiego Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
• Klinika Transplantacji Szpiku i Onkohematologii w Centrum Onkologii w Gliwicach
• Klinika Hematologii i Transplantologii, Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku.

Kto może zostać dawcą i jak zarejestrować się w DKMS?

Żeby zostać dawcą komórek krwiotwórczych lub szpiku kostnego trzeba spełniać kilka warunków. Dawcą może być osoba, która ukończyła 18 lat, ale nie przekroczyła 55. roku życia. Minimalna waga dawcy to 50 kg, natomiast wskaźnik masy ciała, który uwzględnia wagę oraz wzrost, nie może przekraczać 40 BMI. Zostanie dawcą wykluczają niektóre schorzenia, takie jak:

• Przebyta albo czynna choroba nowotworowa
• Choroby układu naczyniowo-sercowego
• Choroby układu nerwowego
• Choroby szpiku oraz krwi
• Choroby autoimmunologiczne
• Przebyte przeszczepy
• Choroby zakaźne, takie jak wirus zapalenia wątroby, HTLV czy HIV
• Zaburzenia hormonalne, w tym między innymi nadczynność tarczycy
• Zaburzenia psychiczne.

Dawcami nie mogą być również osoby uzależnione od alkoholu oraz narkotyków, a także osoby, które zażywają stale leki mające wpływ na funkcjonowanie układu krwiotwórczego. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości dotyczących tego, czy można być dawcą należy skontaktować się z lekarzem.

Obecnie w bazie potencjalnych dawców można zarejestrować się nie wychodząc z domu. Wystarczy zamówić przez Internet pakiet rejestracyjny, wypełnić formularz, pobrać wymaz oraz odesłać cały zestaw do fundacji. W pakiecie rejestracyjnym znajdują się pałeczki służące do pobrania wymazu. Próbkę należy pobrać z wewnętrznej strony policzka, pocierając patyczkiem policzek przez 60 sekund. W zestawie znajdują się trzy patyczki, a wymaz należy pobrać na wszystkie. Po pobraniu wymazu należy odczekać około 2 minuty, żeby patyczki wyschły, a następnie umieścić je w papierowym opakowaniu, które zawarte jest w zestawie. Pojemnik z patyczkami należy odpowiednio opisać datą oraz godziną pobrania próbek i umieścić na nim kod kreskowy, który znajduje się na formularzu. Próbki oraz wypełniony formularz należy umieścić w kopercie i wrzucić do skrzynki – nie ma konieczności płacenia za przesyłkę. Po odesłaniu pakietu do fundacji wykonywane są badania próbek, a potencjalny dawca jest wprowadzany do bazy.