WZW, czyli wirusowe zapalenie wątroby. Jakie są rodzaje WZW, jak jej rozpoznać i jak można z nimi walczyć?

Wirusowe zapalenie wątroby (WZW) to grupa chorób wirusowych, które mogą prowadzić do poważnego uszkodzenia wątroby. Co gorsza, bez względu na to, którego wirusa złapiemy, zmiany mogą postępować latami, nie dając przy tym żadnych objawów. Jakie typy zakażeń rozpoznaje się najczęściej i jak wygląda leczenie?

Wirusowe zapalenie wątroby typu A (WZW A)

Wirusowe zapalenie wątroby typu A to ostra choroba zapalna, która atakuje przede wszystkim miąższ narządu. Za jej rozwój odpowiada wirus HAV. W ponad 90 proc. przypadków do zakażenia dochodzi drogą pokarmową, poprzez wypicie zakażonej wody (także tej w postaci kostek lodu) lub żywności – warzyw, owoców, ryb, owoców morza – które zostały niedokładnie oczyszczone lub umyte w zakażonej wodzie.
W pierwszej fazie choroby WZW A może przypominać zwykłą infekcję wirusem paragrypy. Chorzy skarżą się na:

  • bóle mięśni i stawów,
  • złe samopoczucie,
  • brak apetytu nudności, wymioty,
  • niekiedy mają delikatnie podwyższoną temperaturę.

Takie dolegliwości większość chorych bierze za klasyczne przeziębienie lub grypę, próbują walczyć z infekcją na własną rękę. Dopiero gdy zaobserwują u siebie:

  • zmienioną barwę moczu (uryna traci swój słomkowy kolor i przybiera dużo ciemniejszą barwę),
  • ból brzucha z prawej strony tuż pod żebrami,
  • zażółcenia białkówek i powłok skórnych,
  • odbarwienie kału,

decydują się wybrać do lekarza.

Zobacz wideo

W niektórych przypadkach u chorych pojawia się świąd skóry, żółtaczka, acholia stolca oraz zatrzymanie żółci. Taka postać zakażenia nazywana jest cholestatyczną. Trzeba jednak pamiętać, że WZW A może nie dawać żadnych objawów, dzieje się tak u osób z tzw. nawracającym WZW A. Chorobę można potwierdzić wykonując badanie krwi na obecność wirusa HAV. Niekiedy zleca się także testy pod kątem obecności przeciwciał anty-HAV. Ale ich obecność wcale nie musi oznaczać choroby. Pojawiają się one u osób, które przeszły zapalenie lub zaszczepiły się przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A. 

Typowa postać choroby ustępuje samoistnie po ok. 6 miesiącach. Niestety nie istnieje lek, który mógłby przyśpieszyć ten proces, jedyne co medycyna może zaoferować chorym to leczenie objawowe.

Wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW B)

Za wirusowe zapalenie wątroby typu B odpowiada wirus HBV. Patogen trafia zazwyczaj do organizmu na trzy sposoby:

  • poprzez kontakt z krwią zakażonej osoby,
  • w czasie stosunku seksualnego (bez zabezpieczenia),
  • przy porodzie (zdarza się w czasie porodu naturalnego wirus przechodzi z matki na dziecko).

Wirusowe zapalenie wątroby typu B – podobnie jak WZW A – uszkadza miąższ narządu i może dawać objawy podobne do grypy. Dopiero w zaawansowanej postaci choroby pojawiają się dolegliwości, które sugerują uszkodzenie wątroby, do najbardziej charakterystycznych należy żółtaczka. W badaniach krwi notuje się podwyższony poziom bilirubiny (barwnika wytwarzanego przez wątrobę), a białka oczne oraz skóra są delikatnie zażółcone. Dodatkowo stolec staje się bardzo jasny, mocz ma barwę piwa, pojawi się ból z prawej strony brzucha (tuż pod żebrami), wątroba i śledziona powiększają się.

Chorobę można potwierdzić wykonując badanie krwi na obecność wirusa HBV. Niekiedy zleca się także testy pod kątem obecności przeciwciał anty-HBV. Trzeba jednak pamiętać, że ich obecność wcale nie musi oznaczać choroby. Przeciwciała występują u osób, które przeszły zapalenie lub zaszczepiły się przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B.

U ogromnej większości chorych zapalenie ustępuje samoistnie. Zaledwie u 10 proc. chorych zakażenie przeradza się w chorobę przewlekłą. W niektórych przypadkach zapalenie zmienia się w pierwotnego raka wątroby lub marskość wątroby.

WZW B to jedna z najczęstszych chorób zakaźnych na świecie, co gorsza długo może rozwijać się bez objawowo. Najlepszym sposobem na uniknięcie choroby jest szczepienie ochronne.

Wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW C)

Zakażenie wirusem HCV prowadzi do wirusowego zapalenia wątroby typu C. Patogen po wniknięciu  do organizmu bardzo szybko mutuje, dzięki czemu potrafi oszukać układ odpornościowy i stopniowo prowadzić do uszkodzenia wątroby. Do największej liczby zakażeń dochodzi podczas:

  • zabiegów medycznych i pozamedycznych, które prowadzą do uszkodzenia/naruszenia ciągłości tkanek, jeśli nie są przestrzegane procedury zapobiegające zakażeniom;
  • wstrzykiwani narkotyków lub innych substancji, np. gdy kilka osób korzysta z jednej strzykawki;
  • czasem zdarza się, że do zakażenia dochodzi podczas wykonywania zabiegu kosmetycznego, dzieje się tak gdy narzędzia nie są sterylne, niebezpieczne mogą być także zabiegi medycyny estetycznej jak nakłucia kosmetyczne, piercing, tatuaż itp.;
  • przy kontakcie z krwią, np. podczas wypadku, bójki, w sportach kontaktowych (np. boks, judo);
  • podczas wspólnego używania przyborów kosmetyczno-higienicznych (np. maszynki do golenia.

Wirusowe zapalenie wątroby typu C zazwyczaj rozwija się latami i nie daje żadnych objawów. Jeśli już wywoła jakieś dolegliwości, to w żaden sposób nie sugerują one zakażenia wirusem HCV. Chorzy dowiadują się o chorobie gdy jest już ona bardzo zaawansowana i doszło do poważnego uszkodzenia wątroby.  Bardzo rzadkim objawem zakażenia jest zażółcenie skóry i białkówek oczu, dlatego kojarzenie WZW C z żółtaczką jest błędem. Zwykle choroba przez wiele lat przebiega bezobjawowo, aż do momentu, gdy pojawią się objawy niewydolności wątroby.

Chorobę można potwierdzić wykonując badanie krwi na obecność wirusa HCV. Niekiedy zleca się także testy pod kątem obecności przeciwciał anty-HCV. Trzeba jednak pamiętać, że ich obecność wcale nie musi oznaczać choroby. Pojawiają się one u osób, które przeszły zapalenie.

Mimo że szczepionka przeciwko WZW C nie istnieje, to choroby można uniknąć, wystarczy aby osoby, które wykonują różnego rodzaju  pamiętały o podstawowych zasadach higieny. Ale najważniejsze jest to, że w Polsce od 1 lipca 2015 roku, dostępne są leki, które w ponad 90 proc. przypadków całkowicie zwalczają chorobę.

To również może cię zainteresować:

Więcej o: