Gorączka krwotoczna Ebola - skąd pochodzi choroba?
Gorączka krwotoczna Ebola jest śmiertelną chorobą wirusową, wywoływaną przez wirusa Ebola z rodziny Filoviridae. Wirus został wyizolowany w 1976 roku, podczas pierwszej epidemii gorączki krwotocznej nad rzeką Ebola, stąd nazwa. Naukowcom do tej pory udało się zidentyfikować cztery podtypy wirusa: Zair, Sudan, Ivory Coast, Reston. Choroba występuje głównie w Afryce Subsaharyjskiej, w takich krajach jak Sudan i Zair. Znane są przypadki zachorowania także w Ugandzie, Gabonie, Wybrzeżu Kości Słoniowej oraz w Liberii. Istnieje jednak ryzyko przeniesienia wirusa na inne tereny.
Gorączka krwotoczna Ebola jest najgroźniejszą, znaną nam, gorączką krwotoczną. Umiera na nią, w zależności od szczepu wirusa od 30 do 90 proc. zarażonych osób.
Podejrzewa się, że gorączka krwotoczna Ebola jest chorobą odzwierzęcą, a jej rezerwuarem są nietoperze owocożerne. Zdarzały się także zachorowania wśród szympansów i goryli. Choroba jest bardzo zaraźliwa. Do zakażenia wirusem Ebola może dojść przez kontakt z chorym zwierzęciem i jego wydzielinami. Do zarażeń między ludźmi dochodzi także poprzez kontakt z wydzielinami i wydalinami chorego człowieka, takimi jak krew, ślina, wymiociny, nasienie, ponadto przez kontakty seksualne. Można się zarazić także przez zetknięcie się z osobą zmarłą na Ebolę oraz od padłych zarażonych zwierząt.
Gorączka krwotoczna Ebola - objawy choroby
Choroba objawia się od 2 do 21 dni po zetknięciu się z wirusem Ebola. Początkowe objawy gorączki krwotocznej przypominają nieco grypę: pojawia się wysoka gorączka, dreszcze, bóle głowy i mięśni oraz stawów, ból gardła i ogólne osłabienie. Następuje szybka eskalacja choroby i do objawów dołączają krwawa biegunka oraz wymioty, bóle brzucha, czasem wysypka, zaczerwienienie oczu i wybroczyny na skórze w wyniku krwawienia wewnętrznego oraz krwawienie zewnętrze. Chory szybko się odwadnia i pojawiają się zaburzenia elektrolitowe, wyczerpanie i spadek masy ciała.
Jak działa wirus Ebola?
Po wtargnięciu do organizmu wirus namnaża się błyskawicznie i zajmuje układ chłonny, wątrobę i śledzionę, a następnie atakuje białe krwinki i komórki krwiotwórcze. Uszkodzeniu ulegają serce, nadnercze i naczynia krwionośne, których ścianki stają się przepuszczalne i zaczyna z nich wyciekać krew. Z powodu uszkodzenia układu naczyniowego i zaburzeń krzepliwości krwi chory krwawi z wszystkich otworów ciała. W kolejnym stadium choroby pojawia się niewydolność wielonarządowa i następuje śmierć. Jeżeli jednak chory przeżyje pierwsze kilkanaście dni choroby, prawdopodobnie wyzdrowieje. Zazwyczaj też nabierze odporności na wirusa.
Gorączka krwotoczna Ebola - leczenie i powikłania
Ze względu na ogromną zaraźliwość wirusa chorzy oraz osoby, które się z nimi stykały, podlegają specjalnej procedurze. Pacjenci są izolowani w szpitalu, natomiast pozostałe osoby, które miały styczność z chorym, poddawane są kwarantannie.
Przeciwko wirusowi Ebola nie ma szczepionki ani metod skutecznego leczenia choroby. Stosuje się środki podtrzymujące funkcje życiowe, przede wszystkim intensywne nawadnianie pacjenta i uzupełnianie elektrolitów, podaje się leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe, czynniki krzepnięcia krwi, przeciwdziała wstrząsowi krwotocznemu, a także leczy powikłania, w tym np. wykonuje się dializy nerek.
Tylko u co piątej osoby, która przeżyła gorączkę krwotoczną, choroba nie pozostawiła żadnych powikłań. U reszty pacjentów choroba czyni spustoszenia: krwawienia do przewodu pokarmowego, krwotoki wewnętrzne, zapalenie wątroby, zapalenie jąder, zapalenie naczyniówki oczu oraz niewydolność nerek to najczęstsze powikłania gorączki krwotocznej Ebola.
W latach 2014-2016, czasie kolejnej epidemii gorączki krwotocznej Ebola w Afryce Zachodniej, użyto szczepionki przeciwko wirusowi Ebola, będącej jeszcze w fazie badań. Wyniki okazały się dość obiecujące, ale - jak dotąd - żadna powszechnie dostępna szczepionka nie została wyprodukowana.
WHO uznało rozprzestrzenianie się wirusa Ebola na tereny miejskie za jedno z 10 największych zagrożeń dla zdrowia w 2019 roku.
