Przewlekłe serce płucne - definicja choroby
Przewlekłe serce płucne (łac. Cor pulmonale) jest także określane mianem serca płucnego lub płucnej choroby serca. Objawia się przerostem i powiększeniem prawej komory mięśnia sercowego. Do powiększenia komory serca dochodzi w wyniku rozwoju przewlekłej choroby płuc i naczyń płucnych, prowadzących do podwyższenia ciśnienia w naczyniach płucnych. Niemal połowa przypadków przewlekłego serca płucnego jest spowodowana obturacyjną chorobą płuc lub przewlekłym zapaleniem oskrzeli.
Przewlekłe serce płucne - przyczyny i mechanizm powstawania
Skąd się bierze płucna choroba serca? Prawa komora serca odpowiedzialna jest za pompowanie krwi do naczyń płucnych. Jeżeli na drodze krwi w naczyniach krwionośnych znajduje się jakaś przeszkoda, serce musi ją pokonać pracując mocniej niż zwykle. Gdy do takiej sytuacji dochodzi przez dłuższy czas, wysilający się narząd zaczyna się powiększać. Powiększona prawa komora serca z większą siłą pompuje krew, ale jeżeli przeszkody na drodze krwi są coraz większe, samo serce zaczyna słabnąć. W efekcie dochodzi do prawokomorowej niewydolności serca.
Przewlekłe serce płucne powodują najczęściej takie choroby, jak:
- przewlekłe obturacyjne zapalenie oskrzeli
- przewlekła obturacyjna choroba płuc
- mukowiscydoza
- ciężka astma
- roztrzenie oskrzeli
- nawracające zapalenia płuc
- pylica
- rak płuc
- gruźlica
- sarkoidoza
- choroby tkanki łącznej, które wpływają na strukturę płuc
- przebywanie na dużych wysokościach
- nieprawidłowości w budowie klatki piersiowej, powodujące ucisk na płuca, kyfoskolioza (skomplikowane skrzywienie kręgosłupa)
- stany po torakoplastyce (częściowe wycięcie żeber)
- rozległe zwłóknienia opłucnej
- zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa
- otyłość z hipowentylacją pęcherzykową (zespół Pickwicka)
- przewlekła zatorowość naczyń płucnych - dochodzi do niej w przypadku zarostowego zapalenia żył lub długotrwałego leżenia. Zakrzepy, powstające w żylakach kończyn dolnych, docierają do naczyń krwionośnych, znajdujących się w płucach i powodują ich zatkanie.
Przewlekłe serce płucne - objawy i możliwe powikłania
Chory szybko się męczy, skarży się na duszności i kaszel. Duszności powodują, że chory, aby złapać oddech musi oprzeć się np. o ścianę lub parapet. Oddech jest przyspieszony. W wyniku utrudnionego obiegu krwi organizm stale jest niedotleniony. Na zaawansowanym etapie choroby pojawiają się objawy niewydolności prawokomorowej, takie jak obrzęki kończyn dolnych, powiększenie się wątroby (hematomegalia), płyn w jamie brzusznej, poszerzone żyły szyjne, sinica skóry, bóle oraz utraty przytomności.
Choroba jest niestety nieuleczalna. Wymaga częstych wizyt u lekarza i szybkiego reagowania w sytuacji, gdy stan chorego ulega pogorszeniu. A w szczególności: w przypadku pojawienia się nagłych duszności, kaszlu z odkrztuszaniem krwi, nasilonych objawów zakażenia płuc. Chory musi zwracać uwagę na wszelkie infekcje oddechowe i podejmować natychmiast leczenie, aby dodatkowo nie obciążać serca i płuc.Przewlekłe serce płucne - powikłania
- nasilająca się przewlekła niewydolność prawokomorowa serca i niebezpieczeństwo rozwoju także lewokomorowej niewydolności serca
- zaburzenia rytmu serca
- niedokrwienie narządów wewnętrznych, w tym mózgu
- nagły zgon w wyniku zatoru w naczyniach płucnych
Przewlekłe serce płucne - badanie i leczenie
W celach diagnostycznych wykonuje się EKG, echokardiografię, RTG klatki piersiowej, badanie krwi oraz badanie spirometryczne. Leczenie ma na celu zmniejszenie zatorów w naczyniach płucnych. Zatem leczy się choroby pierwotne, które przyczyniły się do rozrostu prawej komory serca. Ponadto stosuje się różne metody, mające na celu zwiększenia zawartości tlenu w krwi oraz leczenie niewydolności krążenia.
W ciężkich stanach chory musi być hospitalizowany. Poddawany jest wtedy tzw. tlenoterapii. Podaje się leki rozszerzające naczynia krwionośne w płucach, leki moczopędne, aby zmniejszyć obrzęk nóg, a w przypadku infekcji antybiotyki i leki antyzakrzepowe. Gdy choroba jest bardzo zaawansowana i narządy zniszczone, może okazać się konieczny przeszczep serca oraz płuc.
