Rozstrzenie oskrzeli - objawy, diagnoza, leczenie

U osób z rozstrzeniem oskrzeli dochodzi do nieprawidłowego rozszerzenia ścian oskrzeli. W rezultacie w ich obrębie tworzy się stan zapalny. Zmiany te są nieodwracalne i jeśli chory na trafi do lekarza i nie podejmie leczenia, musi liczyć się z bardzo poważnymi powikłaniami. Co sprzyja rozwojowi rozstrzenia oskrzeli, jak wygląda diagnoza i jak je leczyć?

Drogi oddechowe wydzielają niewielkie ilości śluzu. Jego zadaniem jest zbieranie wszelkich drobnoustrojów, które trafią do płuc. Następnie – wraz z patogenami – jest usuwany z organizmu, w ten sposób zazwyczaj udaje się uniknąć infekcji. Niestety ten mechanizm nie zawsze działa prawidłowo. W niektórych przypadkach śluz nie zostaje usunięty, tylko zalega w drogach oddechowych. W konsekwencji dochodzi do namnażania się patogenów, rozwoju stanu zapalnego, uszkodzenia struktury ścian oskrzeli i ich rozstrzenia (nieprawidłowego rozszerzenia ścian oskrzeli).

Warto zaznaczyć, że rozstrzenie oskrzeli nie jest samodzielnym schorzeniem, a powikłaniem np. grypy, gruźlicy, odry lub krztuśca, lub objawem zupełnie innej choroby. Symptom najczęściej pojawia się u osób z:

  • mukowiscydozą,
  • nieprawidłowa budowa rzęsek (pierwotna dyskineza rzęsek - PCD),
  • pierwotne niedobory odporności.

Rozstrzenie oskrzeli może być też następstwem ciężkich zakażeń:

Niekiedy rozstrzenie oskrzeli spowodowane jest ciałem obcym lub guzem w dogach oddechowych, refluksem żołądkowo-przełykowym, długotrwałym wdychaniem toksycznych gazów lub substancji drażniących (w tym wieloletnie palenie papierosów).

Widziałeś kiedyś płuca palacza? Zrób je z butelki na własny użytek i zobacz, co się stanie

Jeśli leczenie nie zostanie w porę wykryte i leczone, może doprowadzić do niewydolności oddechowej i tzw. serca płucnego (to stan, w którym dochodzi do przerostu i znacznego powiększenia prawej komory serca, poza dusznością i problemami z oddychaniem, chorzy często mdleją i najlepiej czują się w pozycji stojącej, bo tylko tak nie mają duszności i mogą w miarę swobodnie oddychać).

Rozstrzenie oskrzeli – objawy

Do najbardziej charakterystycznych objawów rozstrzenia oskrzeli należą przewlekły, męczący kaszel, duszności oraz ból w klatce piersiowe. Dodatkowo u chorych obserwuje się:

  • męczliwość, nawet po niewielkim wysiłku czują się bardzo zmęczeni,
  • wykrztuszanie bardzo dużej ilości plwociny (zazwyczaj jest delikatnie zabarwiona na żółto,
  • krwioplucie (w większości przypadków jest stanem zapalnym i uszkodzeniem błon śluzowych),
  • nawracające infekcje dróg oddechowych i płuc, zazwyczaj towarzyszy im gorączka, zmęczenie i spadek wagi,
  • palce pałeczkowate (palec w obrębie paznokcia jest znacznie pogrubiony, a sam paznokieć robi się wypukły)

Rozstrzenie oskrzeli – diagnoza

W pierwszej kolejności lekarz przeprowadza bardzo dokładny wywiad, pyta o choroby przebyte w dzieciństwie, najbardziej interesują go przede wszystkim te skupione w obrębie układu oddechowego (tj. zapalenie płuc, oskrzeli). Następnie osłucha chorego. Jeśli przyczyną problemów jest rozstrzenie oskrzeli lekarz usłyszy bardzo wyraźne trzeszczenie, furczenie i świst w klatce piersiowej.

Aby potwierdzić swoje podejrzenia zleci bronchoskopię (podczas badania, u pacjentów z podejrzeniem rozstrzenia oskrzeli, bardzo często pobiera się się materiał do badania mikrobiologicznego i histopatologicznego). Badaniem, które zazwyczaj daje jednoznaczną odpowiedź jest tomografia komputerowa wysokiej rozdzielczości (TKWR). U niektórych pacjentów zleca się jeszcze prześwietlenie zatok bocznych nosa (bardzo często u osób z rozstrzenią oskrzeli, stan zapalny pojawia się także w zatokach), posiew plwociny lub wydzieliny oskrzelowej w kierunku grzybów, prątków gruźlicy.

Rozstrzenie oskrzeli - leczenie

Rozpoznanie rozstrzeni oskrzelowej – w pierwszej kolejności – wymaga podania leków, które pomogą pozbyć się zalegającej wydzieliny i oczyszczą drogi oddechowe (tzw. mukolityki). Jeśli dolegliwości się nasilą wprowadza się antybiotyk, tlenoterapię i zapobieganie zakażeniom (m.in. szczepienia przeciwko grypie).

W przypadku pacjentów, u których dolegliwości typowe dla rozstrzenia oskrzeli często nawracają lub grozi im krwotok, konieczne jest wykonanie zabiegu operacyjnego. Polega ono na usunięciu zniszczonego chorobą fragmentu płuca. W niektórych przypadkach jedyną szansą dla chorych jest przeszczepienie narządu.

W opinii specjalistów rozstrzenie oskrzeli jest wyjątkowo niebezpieczne dla osób z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP) i astmą. U nich też dolegliwość ma najcięższy przebieg. To także ci pacjenci powinni bardzo o sobie dbać i unikać sytuacji, w których nietrudno o infekcje. Muszą też pamiętać, że w chwili pojawiania się pierwszych objawów, nawet pozornie błahego zakażenia, konieczna jest jak najszybsza konsultacja z lekarzem i pozbycie się choroby nim ta za bardzo się rozwinie.

Szybka reakcja i odpowiednio wcześnie rozpoczęta terapia to najlepszy sposób, aby nie dopuścić do rozwoju rozstrzenia oskrzeli.

To również może cię zainteresować:

Więcej o: