Niesteroidowe leki przeciwzapalne - co to jest?
Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) to bardzo szeroka grupa leków. Obejmuje ona środki przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwgorączkowe. Do tego grona środków zaliczane są m.in. popularna aspiryna czy ibuprofen. Wyróżnia je przede wszystkim odmienna struktura od kortykosteroidów.
Kortykosteroidy - co to jest? Kiedy się je stosuje? Czy są dostępne bez recepty? Czytaj TUTAJ >>
Niesteroidowe leki przeciwzapalne są stosowane m.in. w zwalczaniu bólów, podwyższonej temperatury i hamowaniu stanów zapalnych. Warto jednak zaznaczyć, że działają one głównie na ból o małym i średnim natężeniu. W przypadkach poważniejszych (np. w trakcie choroby nowotworowej) niesteroidowe leki przeciwzapalne łączone są zazwyczaj z lekami opioidowymi.
Które leki zaliczane są do kategorii niesteroidowych leków przeciwzapalnych? Jaki jest ich podział? Czy niesteroidowe leki przeciwzapalne są dostępne bez recepty? Wyjaśniamy w dalszej części artykułu.
Niesteroidowe leki przeciwzapalne - wykaz
Działanie tego typu środków najogólniej rzecz ujmując, polega na hamowaniu cyklooksygenazy prostaglandynowej (COX). W latach 70. XX wieku wyjaśnił to brytyjski farmakolog John Vane (laureat Nagrody Nobla w 1982 z medycyny).
Podstawowy podział niesteroidowych leków przeciwzapalnych obejmuje trzy generacje.
NLPZ I generacji (klasyczne) dzielą się na:
- hamujące preferencyjnie COX-1 (ketoprofen, indometacyna, aspiryna)
- hamujące jednakowo oba izoenzymy (nabumeton, naproksen, ibuprofen, diklofenak)
Z kolei leki II generacji hamują głównie COX-2 (COX-1 w znacznie mniejszym stopniu). To m.in. nimesulid i meloksykam. Natomiast leki III generacji hamują COX-2 w sposób wybiórczy. To na przykład celekoksyb.
Podział ze względu na pochodne - przykłady
Istnieje jeszcze inny ważny podział tego typu środków.
- pochodne kwasu fenylooctowego (np. aklofenak)
- pochodne kwasu salicylowego (np. salicylan choliny)
- pochodne kwasu propionowego (np. ibuprofen)
- pochodne alifatyczne i heterocykliczne (np. sulindak)
- pochodne pirazolu (np. fenylbutazon)
- pochodne naftyloketonów (np. nabumeton)
Niesteroidowe leki przeciwzapalne bez recepty
Ze względu na fakt, że leki te sprzedawane są z reguły bez recepty lekarskiej, cieszą się one sporą popularnością. Są one często stosowane w przypadku przeziębień, podwyższonej temperatury i bólu o małym lub średnim natężeniu. Musimy jednak pamiętać, że z reguły środki tego typu nie są zalecane dzieciom poniżej dwunastego roku życia. Inne przeciwwskazania do ich przyjmowania to m.in.:
- nadciśnienie tętnicze
- choroby układu pokarmowego
- niewydolność wątroby
- niewydolność nerek
- niewydolność serca
- zaburzenia krzepnięcia krwi
- ciąża (zwłaszcza trzeci trymestr)
Niesteroidowe leki przeciwzapalne - przykłady działań niepożądanych
Przyjmowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych może jednak wiązać się z niepożądanymi działaniami. Dzieje się tak zwłaszcza nadmiernego ich zażycia lub łączenia ich z alkoholem lub innymi lekami. Do działań niepożądanych zaliczamy m.in.:
- wrzody żołądka
- krwawienie z dwunastnicy
- zaburzenia pracy nerek
- zaburzenia pracy wątroby
- obniżenie skuteczności leków przyjmowanych na nadiśnienie
Niesteroidowe leki przeciwzapalne - o tym pamiętaj
Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) to bardzo szeroka grupa leków. Obejmuje ona środki przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwgorączkowe. Stosuje się je głównie w przypadku łagodzenia bólu i przeziębień. O czym jeszcze warto pamiętać?
- Działanie tego typu środków najogólniej rzecz ujmując polega na hamowaniu cyklooksygenazy prostaglandynowej (COX).
- Podstawowy podział niesteroidowych leków przeciwzapalnych obejmuje trzy generacje.
- Ze względu na fakt, że leki te sprzedawane są z reguły bez recepty lekarskiej, cieszą się one sporą popularnością.
- Musimy jednak pamiętać, że z reguły środki tego typu nie są zalecane dzieciom poniżej dwunastego roku życia. Inne przeciwwskazania to m.in. nadciśnienie tętnicze i choroby układu pokarmowego.
- Przyjmowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych może jednak wiązać się z niepożądanymi działaniami (to m.in. krwawienie z dwunastnicy i wrzody żołądka).
Zobacz także:
- Dwutlenek tytanu w kosmetyce, lekach i pożywieniu. Czy jest bezpieczny dla zdrowia?
- Leki przeciwzakrzepowe - czy wymagają recepty? Czy można je łączyć z alkoholem?
- Kiedy i jak stosować leki przeciwbólowe, by nie szkodziły? Rodzaje leków przeciwbólowych
- Leki immunosupresyjne - co to za leki, jak działają i w leczeniu jakich schorzeń są stosowane?
- Paracetamol - bezpieczny lek na bóle i gorączkę [dawkowanie, działanie, przedawkowanie]
