Rak trzustki to choroba, która częściej dotyka mężczyzn (8 przypadków na 100 tys. mężczyzn) niż kobiet (4–5 przypadków na 100 tys. kobiet). Niestety nie są znane czynniki, które sprzyjają tworzeniu się zmian nowotworowych w obrębie tego narządu. Wiadomo jednak, że choroba najczęściej dotyka osoby po sześćdziesiątce (stanowią 80 proc. chorych). Znacznie częściej dotyka też osoby zmagające się z:
- cukrzycą,
- przewlekłym zapaleniem trzustki,
- chorobą wrzodową (zwłaszcza tą, która jest źle leczona i doprowadziła do niedokwaśności soku żołądkowego).
Rozwojowi raka trzustki sprzyja także palenie papierosów oraz częste sięganie po alkohol (szczególnie groźne jest połączenie jednego i drugiego). Badania jednoznacznie dowodzą, że raka trzustki można łączyć z dietą. Prawdopodobieństwo wystąpienia tego nowotworu rośnie u osób, które:
- bardzo często jedzą mięso,
- nie ograniczają węglowodanów,
- często sięgają po tłuszcze pochodzenia zwierzęcego, zwłaszcza te zawierające nienasycone kwasy tłuszczowe.
To ryzyko można zmniejszyć wzbogacając menu o produkty bogate w błonnik i witaminę C oraz częściej sięgając po ryby, wielonienasycone kwasy tłuszczowe i oleje roślinne.
Coraz częściej mówi się także o wpływie środowiska. Zakłada się, że na raka trzustki mogą zachorować osoby, które na co dzień stykają się np. z toksynami, pestycydami, chlorkami metylenu, benzydyną, DDT.
Coraz większą popularność zdobywa także teoria, która mówi, że rak trzustki może mieć związek z jedną z mutacji genetycznych. Trzeba jednak pamiętać, że żadna mutacja nie przesądza o tym, że zachorujemy. Sugeruje ona jedynie, że być może znajdujemy się w grupie ryzyka, jednak to, czy choroba się u nas rozwinie zależy przede wszystkim od nas i od stylu życia, jaki prowadzimy.
Rak trzustki - objawy choroby
Rak trzustki czym się objawia? Rak trzustki może rozwijać się bardzo długo i nie dawać przy tym żadnych objawów. Te najbardziej charakterystyczne objawy raka trzustki pojawiają się dopiero wtedy, gdy choroba jest już mocno zaawansowana. To, co powinno zaniepokoić i sprowokować dobadań, to przede wszystkim:
- bóle w środkowej części pleców (zazwyczaj ból jest bardzo silny i przeszywający, zdarza się, że promieniuje do środkowej części grzbietu, jego obecność to konsekwencja naciekania guza na splot trzewny lub przestrzeń zaotrzewnową lub zapalenia trzustki),
- nietolerancja glukozy,
- żółtaczka,
- utrata masy ciała,
- powiększenie woreczka żółciowego.
Rak trzustki objawy dodatkowe:
- nudności,
- wymioty,
- biegunki na zamianę z zaparciami,
- gorączka,
- anemia,
- zakrzepowe zapalenie żył
- wyczuwalny guz w okolicach pępka, czyli w nadbrzuszu.
Trzeba mieć jednak świadomość, że skala i nasilenie zmian zależą od rodzaju nowotworu. Niestety u niemal 20 proc. chorych zmiany są tak rozległe, że medycyna nie wiele jest wstanie zaoferować.
Niezwykle rzadką odmianą raka trzustki jest insulinoma, tzw. nowotwór endokrynny, czyli taki, który produkuje hormony. Ten rodzaj nowotworu pojawia się przede wszystkim u kobiet między 40 a 50 rokiem życia. Do objawów takiego nowotworu trzustki należą:
- tachykardia,
- kołatanie serca,
- bóle okolicy przedsercowej,
- poty
- objawy neurologiczne (leniwa reakcja źrenic, zaburzenia widzenia, napady padaczki, depresja, splątanie).
Niestety – ze względu na objawy ze strony układu neurologicznego – bywa rozpoznawany dość późno, gdyż większość chorych w pierwszej kolejności trafia na oddział neurologiczny.
Rak trzustki – diagnoza
Jak dotąd nie opracowano testu, który pozwoliłby szybko i jednoznacznie określić, czy przyczyną problemów jest rak trzustki, czy też inne schorzenie. Obecnie – w pierwszej kolejności – u chorych z podejrzeniem nowotworu trzustki wykonuje się badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej. Jeśli pojawiają się wątpliwości lekarza zleca badania obrazowe m.in. tomografia komputerowa, badanie endoskopowe (EPCW), biopsja cienkoigłowa (BAC), laparoskopia z biopsją i ultrasonografia laparoskopowa, rezonans magnetyczny (MRI). Dzięki temu lekarz może nie tylko postawić diagnozę, ale przede wszystkim ocenić czy nie doszło do przerzutów (jeśli się pojawiły to sprawdzić gdzie się pojawiły i jak są rozległe) i jak duża jest zmiana.
Rak trzustki markery. Dodatkowo, aby ustalić typ nowotworu, pobiera się krew od chorego i sprawdza stężenie markerów nowotworowych.
Rak trzustki – leczenie
Jakie są rokowania rak trzustki? Aż 80 proc. pacjentów trafia do lekarza, gdy choroba jest już na tyle zaawansowana, że możliwe jest jedynie leczenie paliatywne, którego zadaniem jest tylko ulżenie w bólu, ale i zapewnienie możliwie jak najwyższej jakości życia. Tym samym wykonuje się zabiegi polegające na zniszczeniu nerwów splotu trzewnego, co znosi ból. W sytuacji, gdy niemożliwe jest chirurgiczne zniszczenie nerwów splotu trzewnego, rozpoczyna się podawanie pochodnych morfiny, bowiem dolegliwości bólowe są objawem dominującym w raku trzustki. Niekiedy przeprowadza się tzw. odbarczenie dróg żółciowych i przewodu pokarmowego. Podczas zabiegu zespala się ze sobą drogi żółciowe (przewodu żółciowego lub pęcherzyka żółciowego) z jelitem.
Dodatkowo chory powinien otrzymywać niewielkie, bogate w białko i wysokokaloryczne, ale beztłuszczowe posiłki. Konieczne jest także podawanie enzymów trzustkowych (są niezbędne do trawienia) i nawadnianie pacjenta. W niektórych przypadkach konieczne jest żywienie pozajelitowe.
To również może cię zainteresować:
