Szczegółowe wyniki badań, w których wzięło udział prawie 55 tys. uczestników, opublikowano na łamach "Journal of American Medical Association".
Stan pacjentów był analizowany na podstawie ankiet, które wypełniano pomiędzy sierpniem 2020 roku a listopadem 2021 roku. Badanych poproszono o uzupełnienie informacji dotyczących tego, jak często doświadczali stresu oraz objawów depresji i zaburzeń lękowych uogólnionych. Spośród blisko 55 tys. ankietowanych około 3 tys. przeszło COVID-19 w ciągu kolejnego roku. Naukowcy sprawdzili, w jakim stopniu przyczyniło się do tego przewlekłe narażenie na stres przed infekcją SARS-CoV-2.
Ryzyko long COVID wzrasta, jeśli przed zakażeniem koronawirusem często się stresowałeś
38 proc. badanych stanowili pracownicy służby zdrowia. Średni wiek uczestników wynosił ponad 57 lat. Naukowcy uwzględniali m.in. czynniki socjoekonomiczne oraz nawyki związane ze stylem życia.
Zwiększone ryzyko long COVID w przypadku osób najczęściej stresujących się przed zakażeniem koronawirusem występowało niezależnie od tego, czy badani palili papierosy, czy chorowali na astmę oraz ich kondycji fizycznej.
Byliśmy zaskoczeni tym, w jaki sposób silny stres przed zakażeniem COVID-19 wiązał się ze zwiększonym ryzykiem długiego COVID
– powiedział Siwen Wang, badacz z Departamentu Żywienia w Harvard Chan School, który kierował badaniem.
Stres był w większym stopniu związany z rozwojem długiego COVID niż takimi czynnikami jak otyłość, astma i nadciśnienie
– dodał badacz. Wśród osób, które najczęściej były narażone na stres albo miały objawy depresji lub napady lęku, byli natomiast pacjenci z otyłością drugiego stopnia (z BMI powyżej 35). Większość z nich stanowiły kobiety.
Czym jest long COVID?
Long COVID, zwany także długim COVID, oznacza długotrwale utrzymujące się powikłania po infekcji koronawirusem. Według najnowszych wyników badań zaprezentowanych w "The Lancet Psychiatry" problemy neurologiczne oraz inne konsekwencje zakażenia SARS-CoV-2 mogą utrzymywać się nawet dwa lata po COVID-19.
Objawy long COVID, do których może przyczynić się stres przed zakażeniem SARS-CoV-2
86,9 proc. proc. osób przewlekle narażonych na stres obserwowało u siebie objawy long COVID powyżej dwóch miesięcy. Najczęściej występowały u nich takie symptomy jak:
- silne zmęczenie (56 proc.)
- zaburzenia węchu i smaku (44 proc.)
- duszność / problemy z oddychaniem (25,5 proc.)
- mgła mózgowa / splątanie / dezorientacja (24,5 proc.)
- problemy z pamięcią / objawy neurologiczne (21,8 proc.).
Naukowcom udało się wykazać, że wszystkie rodzaje stresu, na jakie byli narażeni ankietowani, były powiązane z wyższym ryzykiem long COVID.
Odczuwanie lęku, niepokoju, stresu oraz objawów depresji przed zakażeniem koronawirusem zdaniem badaczy silnie wpływa na ryzyko wystąpienia long COVID.
Niezależnie od narażenia na stres przed infekcją SARS-CoV-2 u badanych występowały tylko takie objawy zakażenia koronawirusem jak utrata węchu i smaku oraz uporczywy kaszel.
W jaki sposób stres zwiększa ryzyko różnych chorób?
Od dawna wiadomo, że zdrowie psychiczne ma wpływ na rozwój niektórych chorób. Depresję oraz choroby psychiczne wiąże się m.in. z wyższym ryzykiem ciężkiego przebiegu COVID-19, a także z wyższym ryzykiem hospitalizacji z powodu zakażenia koronawirusem.
W przypadku ostrych infekcji dróg oddechowych zły stan psychiczny może wiązać się z nasileniem oraz dłuższym występowaniem objawów choroby. Z wcześniejszych badań wynika, że narażenie na silny stres może być także związane z przewlekłym występowaniem różnego rodzaju objawów z powodu boreliozy wywołanej przez kleszcze, a także m.in. fibromialgii (powodującej przewlekłe bóle mięśniowo-stawowe).
Zgodnie z naszą wiedzą jest to pierwsze badanie, które pokazuje, że szeroki zakres czynników społecznych i psychologicznych może mieć wpływ na zwiększenie ryzyka powikłań po zakażeniu koronawirusem i upośledzenia codziennego życia z powodu długiego COVID
– powiedziała Andrea Roberts, starszy naukowiec w Department of Environmental Health w Harvard Chan School.
W czasie pandemii warto zwracać uwagę na zdrowie psychiczne pacjentów
Naukowcy uważają, że wśród czynników wpływających na wzrost ryzyka long COVID należy uwzględniać nie tylko ogólny stan zdrowia pacjentów, ale także ich stan psychiczny. Podczas pandemii szczególnie istotne jest zwiększenie świadomości społecznej na temat zdrowia psychicznego.
Konieczne jest także zwiększenie dostępu do specjalistycznej opieki w tym zakresie dla osób, które wymagają pomocy psychiatrów, psychologów oraz terapeutów – przekonują badacze.
źródło: Journal of American Medical Association (JAMA) / news-medical.net / Harvard.edu
