Około 5 proc. dorosłych dotyka długotrwała utrata zmysłu węchu i smaku po COVID-19

Zaburzenia węchu po infekcji COVID-19 mogą trwać nawet sześć miesięcy i dłużej. Ale dobra wiadomość jest taka, że w zdecydowanej większości przypadków węch wraca. W wraz z nim smak.

Więcej artykułów o zdrowiu przeczytasz na głównej stronie Gazeta.pl.

Naukowcy twierdzą, że około 5 proc. osób, które chorowały na COVID-19, może doświadczyć długotrwałej utraty węchu i smaku. W skali globu to obecnie około 27 milionów ludzi. Jak długo to może potrwać? Znany jest przypadek pacjenta, który nie odzyskał węchu przez 27 miesięcy po zakażeniu. Jednak w większości przypadków wszystko wraca do normy.

Badania na ten temat przeprowadził zespół naukowców z Uniwersytetu w Trieście (Włochy). Eksperci przeanalizowali wyniki 18 oddzielnych badań, w których w sumie wzięło udział 3699 pacjentów. Z ich analizą można się zapoznać na łamach czasopisma "The BMJ". 

Zaburzenia węchu i smaku to "znak szczególny" COVID-19

Niemal co drugi chory na COVID-19 zgłasza mniejsze lub większe zaburzenia zmysłu węchu i smaku. To jeden z objawów infekcji, sygnał ostrzegawczy, że możemy być nosicielami SARS-CoV-2 (bywa nawet, że jest to jedyny widoczny symptom zakażenia).

Zaburzenia węchu mogą przyjmować różnorodną formę. To może być osłabienie zdolności odczuwania zapachów (hiposmia) lub hipogeuzja, czyli odczuwalne pogorszenie sprawności zmysłu smaku. Niektórym zdarza się całkowita utrata węchu (anosmia) lub całkowita utrata zmysłu smaku (ageuzja). A mamy jeszcze zniekształcone zapachy i smaki (parosmia lub parageuzja) oraz napadowe odczuwanie nieprzyjemnych, nieraz odrażających zapachów lub smaków (kakosmia i kakogeuzja), a nawet halucynacje węchowe i smakowe (fantosmia lub fantogeuzja). Na szczęście w większości przypadków są to zaburzenia przejściowe.

Okazuje się, że u 96 proc. badanych węch powrócił po sześciu miesiącach, a smak u 98 proc. Jednak niemal 5 proc. pacjentów traci poczucie węchu na długo. Okazuje się także, że długotrwała utrata węchu i smaku zdarza się częściej kobietom niż mężczyznom.

Jak koronawirus zabiera nam węch

Smak łączy się w jedno z węchem ze względu na to, że zapach jest istotnym wyzwalaczem smaku. Jeśli nie czujemy zapachu jedzenia, możemy uznać, że nie znamy prawdziwego smaku potrawy. Dlatego większość badań nad utratą tych dwóch zmysłów w wyniku koronawirusowej infekcji skoncentrowała się na komórkach węchowych.

Receptory smakowe wyczuwają pięć smaków: słony, słodki, gorzki, kwaśny i umami. Wszystko inne jest wykrywane w nosie, gdy cząsteczki zapachowe przedostaną się z tylnej części ust do tylnej części nosa. Mimo, że COVID-19 może też zmienić funkcję receptorów smakowych, to jednak znacznie częściej atakuje węch.

- Pacjenci z COVID-19 zgłaszają utratę węchu i smaku, ale tak naprawdę w większości tracą tylko węch - wyjaśniają eksperci.

Koronawirus niszczy nam węch ponieważ działa na neuronabłonek węchowy, znajdujący się w sklepieniu jam nosowych. Nabłonek węchowy składa się z węchowych neuronów czuciowych i komórek wspierających, które chronią delikatne komórki czuciowe (komórki podporowe i podstawne oraz gruczoły Bowmana). Bodźce węchowe są odbierane przez zakończenia włókien nerwu węchowego i przekazywane do mózgu.

- Komórki podporowe neuronabłonka węchowego są bardzo bogate w receptory ACE2 niezbędne w procesie wnikania SARS-CoV-2 do komórek. Są więc idealnym celem dla wirusa - mówi dr Paolo Boscolo-Rizzo, jeden z autorów badania.

Naukowiec wyjaśnia, że węchowe neurony czuciowe są pozbawione receptora ACE2, ale uszkodzenie komórek pomocniczych wpływa także na neurony węchowe. Okazuje się, że substancje uwalniane z zakażonych wirusem komórek podporowych powodują zmniejszenie liczby receptorów w węchowych neuronach czuciowych. Gdy tak się stanie, zaczynamy mieć problemy z czuciem i rozróżnianiem zapachów.

Na szczęście neuronabłonek węchowy potrafi się samodzielnie zregenerować. Może to niekiedy potrwać jakiś czas, ale odzyskanie węchu utraconego z powodu COVID-19 jest możliwe - dają nadzieję eksperci.

Źródła: MedicalNewsToday.com, The BMJ