Zaburzenia smaku mają zwykle jakąś medyczną przyczynę. Jeżeli stoją za tym problemy zdrowotne, powinny najpierw zostać wyleczone, wtedy nasz problem zapewne zniknie. A zmieniony smak w ustach może nam skutecznie uprzykrzać życie. Inaczej smakują wtedy potrawy czy napoje, a gorzki smak pozostaje w ustach nawet po umyciu zębów. Zazwyczaj takie zaburzenia smaku nie pojawiają się same, ale towarzyszą im inne symptomy choroby. Jednakże wiele przyczyn gorzkiego posmaku w ustach ma w gruncie rzeczy błahą przyczynę, na przykład błędy dietetyczne lub zaniedbania w higienie zębów. Niemniej jednak mogą być dość denerwujące i dlatego warto coś z tym zrobić. Jakie zatem są możliwe przyczyny gorzkiego posmaku w ustach?
Suchość w ustach
Ta przypadłość nazywana jest kserostomią. Bezpośrednią przyczyną dolegliwości jest niewystarczająca ilość śliny w jamie ustnej. Ślina ma wiele zadań do spełnienia. Posiada właściwości antybakteryjne, pomaga zatem utrzymać zdrowie jamy ustnej, języka, dziąseł czy zębów (zapobiegając nadmiernemu rozwojowi patogenów). Bierze udział we wstępnym trawieniu pokarmów i jest warunkiem odczuwania smaków. Niedobór śliny zmienia lub utrudnia zwykłe cieszenie się jedzeniem.
Najczęściej bezpośrednią przyczyną suchości w ustach jest odwodnienie organizmu. Jednak uporczywa kserostomia świadczy o pewnych zaburzeniach (o czym lepiej porozmawiać z lekarzem).
Najpowszechniejsze przyczyny suchości ust i gorzkiego posmaku w ustach to także palenie tytoniu, niektóre długo przyjmowane leki, a także katar, utrudniający oddychanie przez nos (gdy oddychamy ustami śluzówka jamy ustnej szybko wysycha).
Kłopoty z zębami
Gdy niewłaściwie myjemy zęby, pozostawiając w jamie ustnej resztki pokarmów, możemy się spodziewać kłopotów, w tym próchnicy czy zapalenia dziąseł. To wszystko wpływa też na odczuwanie smaku, które może być zaburzone przez nadmiar bakterii i ich metabolity. Rozwiązanie to dokładne czyszczenie zębów szczoteczką, nitkowanie zębów, używanie płynów do płukania ust oraz - oczywiście - pozbycie się próchnicy, dziur w zębach, kamienia nazębnego i osadu (poprzez profesjonalne czyszczenie w gabinecie dentystycznym). Pomocne bywa też czyszczenie języka z nalotu specjalną skrobaczką. Ponadto musimy wyleczyć chore dziąsła.
Zespół piekących ust
Osoby cierpiące na zespół piekących ust odczuwają ciągłe pieczenie w jamie ustnej (niespowodowane jednak zjedzeniem czegoś ostrego lub uszkodzeniem śluzówki). Do uczucia pieczenia dołącza się gorzki lub zjełczały posmak. Zespół piekących ust (z ang. BMS - Burning Mouth Syndrome) dotyka częściej kobiety w średnim wieku. Uważa się, że powodem mogą być zmiany w przewodnictwie nerwowym (uszkodzenia nerwów) lub choroby towarzyszące (np. refluks), a także zaburzenia hormonalne. Jednym z symptomów, oprócz pieczenia, jest zmiana w odczuwaniu smaków. Ponieważ nie wiadomo tak naprawdę, co jest przyczyną takiego stanu, trudno sobie z nim radzić. Być może jest to dolegliwość psychogenna, jak spekulują niektórzy eksperci.
Ciąża, klimakterium, a więc wahania hormonalne
Dość często gorzki smak w ustach to znak zmian hormonalnych w naszym organizmie. W pierwszym trymestrze ciąży kobiety często skarżą się na gorzki lub metaliczny smak w ustach. Zwykle z czasem ustępuje. Podczas klimakterium natomiast zmienia się poziom estrogenów w ciele, a to prowadzi do różnych zaburzeń, takich jak uporczywa suchość w ustach, czy też zespół piekących ust.
Choroba refluksowa i inne schorzenia
Refluks żołądkowo-przełykowy objawia się cofaniem się treści żołądkowej w kierunku przełyku. Powoduje to wiele dolegliwości, w tym ból w klatce piersiowej, zgagę, pieczenie w przełyku oraz gorzki smak w ustach.
Inne możliwe przyczyny gorzkiego posmaku w ustach obejmują stres, niepokój, depresję (a co za tym idzie suchość w ustach, zaburzenia smaku, zaburzenia łaknienia itp.), skutek zażywania niektórych leków (antybiotyki, leki nasercowe, lit, substancje zwierające mikroelementy, w tym miedź, żelazo, cynk), uszkodzenie nerwów węchowych (urazy głowy, padaczka, stwardnienie rozsiane, demencja, nowotwór mózgu). Gorzki posmak w ustach to także jeden ze skutków ubocznych chemioterapii i radioterapii.
Przyczyn można się też doszukiwać w takich chorobach jak cukrzyca, kamica żółciowa, przewlekła niewydolność nerek.
