Nieprzyjemny zapach z ust - o czym może świadczyć? Przyczyny nie tylko w jamie ustnej

W Polsce problem nieświeżego oddechu jest wciąż lekceważony, chociaż np. w USA halitoza to oficjalna jednostka chorobowa. Przykra woń może stanowić przyczynę licznych osobistych problemów, a także być sygnałem poważnych problemów zdrowotnych, nie tylko w jamie ustnej, ale też narządach odległych.
Zobacz wideo
Zobacz wideo

Sprawdź, czy masz problem z nieprzyjemnym zapachem z ust

Zgodnie z zasadą, że zawsze należy zaczynać od siebie, sprawdź, czy masz nieświeży oddech. Możesz zapytać o to bliską osobę albo wykonać kontrolę samodzielnie, mniej więcej dwie-trzy godziny po posiłku. W jamie ustnej znajduje się wówczas najwięcej bakterii (o ile nie umyjesz zębów, nie przepłuczesz ich płynem ani nie wspomożesz się gumą do żucia). Opcje są trzy:

  • szoruj zęby suchą szczoteczką (bez wody i pasty) przez trzy minuty; po kolejnych 30 sekundach po prostu ją powąchaj. Woń na szczoteczce odpowiada woni z Twoich ust,
  • użyj do oczyszczenia przestrzeni międzyzębowych nieperfumowanej, niewoskowanej nici dentystycznej i po 30 sekundach ją powąchaj,
  • potrzyj palcami tylną część języka (wcześniej szeroko otwórz usta i wysuń język), po czym powąchaj swoje palce.

Nieprzyjemny zapach z ust – przyczyny

Jeśli odczuwasz przykrą woń, niewykluczone, że jest to oznaka głębszego problemu. W aż 90 procentach przypadków wynika to jednak z zaniedbania higieny jamy ustnej, chorób zębów oraz dziąseł (od próchnicy, przez zapalenia i paradontozę, aż po kamień nazębny). Zdarza się też, że przykry oddech wywołuje nieprawidłowo dopasowana proteza, pod którą gromadzą się gnijące resztki jedzenia. Pozostałe przyczyny nieprzyjemnego zapachu z ust to np. zahamowane wydzielanie śliny odpowiedzialnej za oczyszczanie zębów z przykro pachnących substancji. Może to być spowodowane klimatyzacją, zbyt wysoką temperaturą albo po prostu snem - w czasie snu produkujemy mało śliny, dlatego często odnotowujemy nieprzyjemny zapach z ust rano.

Naukowcom udało się ustalić, że w ludzkim oddechu znajduje się aż 400 lotnych substancji organicznych. Co ciekawe, za cuchnący oddech odpowiadają zaledwie dwie z nich: siarkowodór oraz metanotiol. Produkują je tylko cztery z ponad trzystu żyjących w jamie ustnej bakterii.

Zgryziona natka pietruszki, połykane miętówki i inne odświeżające tabletki na nieprzyjemny zapach z ust działają, ale jedynie jako środki doraźne. Prawdziwa sztuka polega na tym, żeby rozprawić się z faktycznym źródłem zaistniałego problemu. Zamiast radzić sobie z leczeniem na własną rękę, udaj się do specjalisty - niewykluczone, że konieczne będą badania, a nawet zabiegi. Oto, co powinieneś zrobić, żeby zlikwidować nieprzyjemny zapach z ust w dłuższej perspektywie:

1. Wylecz zęby i dziąsła

Dentysta zwalczy próchnicę, usunie zepsute korzenie, pomoże ci uporać się ze stanami zapalnymi oraz usunie ewentualne przetoki. Jeśli posiadasz protezy albo implanty, koniecznie skontroluj, czy wszystko z nimi w porządku - problemem może być ich złe dopasowanie albo porowata, trudna do czyszczenia powierzchnia.

Po zakończeniu leczenia świeży oddech będzie uzależniony od dokładności higieny jamy ustnej. Myj zęby po każdym posiłku, a przynajmniej przepłucz usta albo wspomóż się gumą bez cukru. Dobrze jest stosować kapsułki przeciw osadzaniu się płytki nazębnej albo łatwo dostępne płyny do płukania ust. Nie zapominaj o języku - on także wymaga czyszczenia! Bakterie pozostające w jamie ustnej produkują związki siarkowe, które wnikają na tyle głęboko w brodawki języka, że ich nadmiaru nie usunie ani ślina, ani samo mycie zębów. Czysty język powinien być różowy i pozbawiony białego nalotu, który można usunąć specjalną skrobaczką do języka albo tradycyjną szczoteczką.

Uwaga: regularnie odwiedzaj dentystę w celu usunięcia kamienia, pij dużo wody, żeby wypłukiwać bakterie z ust, i jedz jabłka i pomarańcze - wzmagają one wydzielanie śliny!

2. Odwiedź laryngologa

Jeśli nieprzyjemny zapach z ust nie wynika ze złej higieny, pora rozważyć pozostałe opcje. Na początek sprawdź, czy problem nie pojawił się w związku z chorobą zatok albo migdałków. Często cierpisz na anginę? W twoich migdałkach znajdują się najpewniej nisze, w jakich gromadzi się ropa płynąca z zatok albo resztki jedzenia. Analogiczna sytuacja ma miejsce przy zapaleniach błony śluzowej i nieżycie nosa. Laryngolog przepisuje zwykle antybiotyki i płukanki antybakteryjne. Jeśli wytworzone nisze są zbyt głębokie, niewykluczone, że migdałki będą się nadawać wyłącznie do usunięcia. Przy mniej poważnych problemach z gardłem mogą wystarczyć płyny do płukania, trzymanie w ustach rozdrobnionych zębami goździków albo ssanie cynku organicznego (ma on właściwości neutralizujące nieprzyjemny zapach z ust).

3. Wyklucz schorzenia dróg oddechowych

O czym świadczy nieprzyjemny zapach z ust, jeśli nie o powyższych dolegliwościach? Niestety, winne mogą być także schorzenia płuc - od gruźlicy, przez guzy, aż po grzybicę. Aby zlikwidować nieprzyjemny zapach z ust, konieczna będzie wówczas interwencja pulmonologa.

4. Skontroluj żołądek

Czy wiesz, że ten narząd także może mieć wpływ na nieprzyjemny zapach z ust? Żołądek pokryty wrzodami albo z zapaleniami błony śluzowej to przyczyna samych problemów.

Także inne dysfunkcje układu pokarmowego: złe wchłanianie, ostre nieżyty przewodu pokarmowego czy niedobór enzymów produkowanych przez wątrobę i trzustkę prowadzą do rozmaitych rewelacji, w tym do gnicia źle strawionego pokarmu w żołądku. Nieprzyjemny zapach z ust (oraz obecny w wiatrach) powodują także bakterie beztlenowe i grzybica układu pokarmowego. Zaradzić temu może wyłącznie gastroenterolog. Nawet zwykłe przejedzenie, a w związku z tym uciskanie żołądka na przeponę, skutkuje uwalnianiem kwaśnych soków do przełyku i zatruwaniem świeżego oddechu. Staraj się nie jeść ponad miarę, a także odstawić pokarmy wzdymające i ciężkostrawne, kawę i gazowane napoje.

Co jeszcze może powodować przykry oddech?

Jeśli wykluczyłeś wszystkie wymienione przyczyny i wciąż nie masz pojęcia, o czy świadczy nieprzyjemny zapach z ust, poniżej przedstawiamy kilka alternatywnych źródeł problemu:

  • duży stres - hormon stresu hamuje wydzielanie śliny i powoduje powstawanie w ustach więcej wspomnianych związków siarki,
  • używki, w tym papierosy i alkohol, a także niektóre leki - mogą one wysuszać usta i ograniczać produkcję śliny,
  • umiłowanie do czosnku i cebuli - choć ich właściwości prozdrowotne i antybakteryjne są trudne do przecenienia, mogą one powodować nieprzyjemny zapach z ust. Nie chodzi tu wcale o resztki pokarmu, ale o stopniowe uwalnianie allicyny z płuc wraz z oddechem oraz przez skórę. Dlatego też czosnek można wyczuć nawet 20 godzin po spożyciu, mimo mycia zębów i zaciekłego żucia gumy,
  • miesiączka/menopauza - rozregulowuje układ hormonalny i ogranicza wydzielanie śliny,
  • uporczywe zaparcia - pokarmy gniją w przewodzie pokarmowym, a gazy cofają się i uchodzą przez usta,
  • skrajne diety odchudzające - powodują odwodnienie organizmu,
  • choroby nerek, wątroby i nieprawidłowo leczonej cukrzycy (w pierwszym przypadku nieprzyjemnym zapachem wydzielanym z ust jest woń moczu, a w ostatnim – acetonu).

Jak zlikwidować nieprzyjemny zapach z ust?

  1. Problemy żołądkowe? Pij wywary z mniszka pospolitego, lukrecji i piołunu.
  2. Problemy z gardłem albo zatokami? Pomiędzy posiłkami żuj nasiona kopru włoskiego i anyżku, goździki oraz ziarna kawy.
  3. Nerwica i uczucie suchości w buzi? Pij wodę z cytryną i żuj kawałki cytryny, liście melisy i mięty.

Nieprzyjemny zapach z ust dziecka - przyczyny

Odrębną historią jest nieprzyjemny zapach z ust dziecka. Wielu rodziców zamartwia się, gdy z buzi malucha roznosi się nieprzyjemna, czasem ropna i jakby przegniła woń. Ponieważ nieprzyjemny zapach z ust niemowląt niemal zawsze świadczy o chorobie, należy jak najszybciej zająć się diagnozą i leczeniem. Pozostaje pytanie, co może powodować nieprzyjemny zapach ust u dziecka?

  • choroby zębów i dziąseł,
  • rozmaite infekcje w jamie ustnej (afty, pleśniawki i zapalenia jamy ustnej, w tym bolesne zapalenie wysiękowe),
  • przewlekły katar ropno-bakteryjny,
  • angina,
  • przerośnięty trzeci migdał,
  • problemy z układem pokarmowym (przedłużona fermentacja, refluks żołądkowo-przełykowy, pasożyty, choroby żołądka). Aby zlikwidować nieprzyjemny zapach z ust u niemowlaka, konieczna jest wtedy zmiana sposobu odżywiania; u starszych dzieci można wprowadzić preparaty farmakologiczne.

To również może cię zainteresować:

Więcej o: