Jak wygl±da wizyta u dietetyka? Sprawdzamy. Czê¶æ 1. Pomiar sk³adu cia³a i wiek metaboliczny

U dietetyka dowiemy siê nie tylko, jaka jest nasza masa cia³a, ilo¶æ tkanki t³uszczowej czy wody w organizmie, ale te¿ ile wynosi wiek metaboliczny naszego cia³a oraz co i jak warto poprawiæ. Jak to wygl±da w praktyce? Zaciekawieni, postanawiamy sprawdziæ na w³asnym ciele.

Wielu z nas chcia³oby zmieniæ co¶ w swojej figurze czy sposobie od¿ywiania, jednak za nic nie potrafi osi±gn±æ celu. Po jakim¶ czasie wszystko wraca do starej normy. Tylko w tle æmi jaki¶ wyrzut sumienia, bo przecie¿ "mia³o byæ tak piêknie". Mo¿e warto zwróciæ siê po wsparcie do specjalisty. Dietetyk? Tylko czy to ma sens? Co w³a¶ciwie dzieje siê w jego gabinecie? Postanawiamy sami sprawdziæ. Z tym zamiarem udajê siê do dietetyczki Aleksandry Kilen-Zasiecznej z Poradni Dietetycznej "JeszFresh" w Warszawie.

Pomiary czas zacz±æ - kilka sekund na analizatorze sk³adu cia³a

Podczas spotkania zostanie przeprowadzony wywiad ¿ywieniowy, jednak najpierw zmierzymy sk³ad i masê cia³a, a tak¿e obwody talii, brzucha i bioder - obja¶nia dietetyczka. "Na tej podstawie bêdzie mo¿na wstêpnie okre¶liæ, co w tych parametrach mo¿na zmieniæ, a nastêpnie ustaliæ indywidualnie dostosowane cele" - dodaje. Czas poznaæ prawdê, czyli sprawdziæ wszystkie pomiary.

Na polecenie dietetyczki stajê na urz±dzeniu przypominaj±cym zwyk³± wagê. Nie jest to jednak zwyk³a swojska waga ³azienkowa, a tzw. analizator sk³adu cia³a. Odruchowo wpatrujê siê w dó³ w oczekiwaniu, ¿e wy¶wietl± siê tam wszystkie interesuj±ce mnie liczby. "Wszyscy tak patrz±, ale nic tam nie bêdzie widaæ" - ¶mieje siê specjalistka, po czym odczytuje wyniki z ma³ego wy¶wietlacza, który trzyma w rêkach. Wcze¶niej konieczne by³o rêczne wprowadzenie mojego wzrostu i wieku. Sam pomiar trwa dos³ownie kilka sekund. Co mierzy? Ile wa¿ymy, w ilu procentach cia³o sk³ada siê z tkanki t³uszczowej: zarówno tej widocznej, jak i schowanej miêdzy narz±dami, ile procent stanowi woda, masa miê¶niowa czy ko¶ci. Ponoæ mo¿na siê nawet dowiedzieæ, ile lat biologicznie, nie metrykalnie, ma cia³o. Ale od pocz±tku.

Masa cia³a obecna i oczekiwana - ile i w jakim czasie powinni¶my chudn±æ?

Zaczynamy od podstaw, czyli masy cia³a. Aleksandra Kilen-Zasieczna zaznacza, ¿e ta mierzona rano mo¿e byæ nawet o 1,5 do 2 kg mniejsza, po czym pyta o po¿±dan±. "Na podstawie oczekiwanej i obecnej masy cia³a mo¿na mniej wiêcej okre¶liæ, ile bêdzie trwa³o osi±gniêcie rezultatu" - t³umaczy. Racjonalna utrata masy cia³a w ci±gu tygodnia wynosi od 0,5 do 1 kg. Oznacza to, ¿e 5 kg mo¿na straciæ albo w ci±gu 5 tygodni, czyli ponad miesi±ca, albo w ci±gu 10 tygodni, czyli ponad 2 miesiêcy, optymalnie to od 2 do 3 miesiêcy".

"Nie jeste¶my jednak w stanie dok³adnie okre¶liæ czasu trwania. To jest bardzo indywidualna sprawa" - podkre¶la. "W pierwszym tygodniu mo¿na straciæ 1 kg, ale je¶li kto¶ ma na przyk³ad tendencje do zatrzymywania wody w organizmie, schudnie wiêcej, bo organizm zacznie siê te¿ pozbywaæ zbêdnej wody. W trakcie dalszego odchudzania mo¿e siê natomiast okazaæ, ¿e z trudno¶ci± bêdziemy traciæ te 0,5 kg tygodniowo. Je¶li do tej pory jedli¶my du¿o, a teraz ograniczamy spo¿ycie, organizm bêdzie siê broni³, bardzo prawdopodobne, ¿e kilogramy bêd± spadaæ wolniej".

"Niektórzy strac± 5 kg w 2 miesi±ce, a inni na przyk³ad w 4. I ta druga opcja wcale nas nie martwi. Je¿eli spadek masy cia³a bêdzie wolniejszy, jest to jeszcze bardziej korzystne, bo organizm siê szybciej zregeneruje. Dotyczy to na przyk³ad skóry. Je¶li kto¶ ma znaczn± nadwagê albo jest oty³y, lepszym rozwi±zaniem bêdzie równomierny i powolny spadek wagi. Zw³aszcza w przypadku osób starszych, których skóra nie jest ju¿ taka elastyczna jak kiedy¶" - wyja¶nia Kilen-Zasieczna.

"Dla dietetyka, poza tym ile dana osoba chcia³aby wa¿yæ, wa¿ne jest równie¿ to, kiedy ostatnio mia³a tak± masê cia³a, czy by³o to kilka miesiêcy temu czy mo¿e 30 lat temu i jak d³ugo uda³o siê tak± masê utrzymaæ. To pozwala siê zorientowaæ, na ile odleg³y jest cel lub na ile jest realny" - dodaje.

Ile masz tkanki t³uszczowej w organizmie?

Drugi z parametrów, ilo¶æ tkanki t³uszczowej w organizmie, szczególnie wzbudza moj± ciekawo¶æ. Zastanawiam siê, jakim sposobem analizator wie, ile mam t³uszczu, skoro jedynie stanê³am na urz±dzeniu. Czy ten pomiar jest bardziej wiarygodny ni¿ horoskop? Jak to dzia³a? "Na urz±dzeniu znajduj± siê punkciki, które wysy³aj± delikatny pr±d elektryczny. Impulsy elektryczne przechodz± przez nasze cia³o poprzez jego p³yny, czyli g³ównie przez wodê. Tkanka t³uszczowa jest tak± tkank±, która nie gromadzi za du¿o wody, czyli ten impuls elektryczny napotyka opór. Oznacza to, ¿e pr±d sobie przechodzi dopóki nie natrafi na tkankê t³uszczow±. Na tej podstawie mierzy siê, ile jej jest. Te metodê nazywamy metod± bioimpedancji elektrycznej" - wyja¶nia Aleksandra Kilen-Zasieczna. Aby pr±d móg³ przep³ywaæ osoba musi na analizatorze stan±æ boso b±d¼ w cienkich skarpetkach. Pomiaru nie mo¿na wykonywaæ u osób z wszczepionym rozrusznikiem serca lub innym urz±dzeniem medycznym. Normy ilo¶ci tkanki t³uszczowej w organizmie ró¿ni± siê w zale¿no¶ci od p³ci i wieku. Dla kobiet s± nieco wy¿sze ni¿ dla mê¿czyzn.

Dietetyczka zwraca uwagê na to, ¿e sprzêt jest bardzo czu³y, a parametry tej samej osoby mog± siê ró¿niæ np. w zale¿no¶ci od pory dnia - rano ilo¶æ t³uszczu mo¿e byæ mniejsza ze wzglêdu na niewielkie odwodnienie po nocy. "Ilo¶æ tkanki t³uszczowej bêdzie wiêksza, je¿eli kto¶ przyjdzie odwodniony, czyli na przyk³ad przed pomiarem biega³ i nie zd±¿y³ uzupe³niæ p³ynów, spo¿ywa³ alkohol, wzi±³ gor±c± k±piel. Takiej osobie wyjdzie najprawdopodobniej wiêkszy procent tkanki t³uszczowej ni¿ w rzeczywisto¶ci. Wa¿ne jest to, ¿eby nastêpne pomiary wykonywaæ mniej wiêcej o tej samej porze i mniej wiêcej w tych samych warunkach, czyli je¶li sprawdza siê go po po³udniu, nastêpnym razem te¿ warto by to by³o zrobiæ po po³udniu"- mówi dietetyczka. "Inaczej parametry bêd± ró¿ne i na ich podstawie nie bêdzie mo¿na powiedzieæ, jaka zasz³a zmiana" - zaznacza.

Zaleca siê, ¿eby przez 3-4 godziny przed nie spo¿ywaæ obfitych posi³ków, aby nie mieæ pe³nego ¿o³±dka. Mo¿na natomiast zje¶æ co¶ lekkiego, np. jab³ko. Nie nale¿y te¿ piæ kawy, poniewa¿ jest moczopêdna i mo¿e trochê zaburzyæ pomiar. Podobnie jak choroby, a u kobiet menstruacja, ci±¿a i karmienie - w tych przypadkach wynik uwa¿a siê za niewiarygodny.

T³uszcz, którego nie widaæ - mo¿esz go mieæ du¿o, nawet je¶li jeste¶ chudzielcem

Analizator mierzy co¶ jeszcze: poziom t³uszczu wisceralnego, czyli t³uszczu brzusznego, czyli nie tego widocznego, a otaczaj±cego narz±dy wewnêtrzne. Nawet osoba, która nie ma nadwagi mo¿e mieæ wysoki poziom t³uszczu wisceralnego i na odwrót. I wtedy dieta na to wp³ywa. "Gdy ten poziom jest za du¿y, zwiêksza siê ryzyko chorób metabolicznych, czyli dietozale¿nych, np. cukrzycy typu 2, nadci¶nienie têtnicze, mia¿d¿yca" - mówi dietetyczka. "Wszyscy znamy osoby, które s± bardzo szczup³e, choæ jedz± niezdrowo. U takich osób to ot³uszczenie narz±dów wewnêtrznych mo¿e byæ wysokie, a przecie¿ nie widaæ tego go³ym okiem. Je¶li tak jest, zagro¿enie zdrowotne jest du¿e, jednak niekoniecznie jeste¶my tego ¶wiadomi" - dodaje.

"Dot±d zak³adali¶my, ¿e to mê¿czy¼ni maj± tendencje do wystêpowania tkanki t³uszczowej w okolicach brzucha, a co za tym idzie, wystêpowania chorób metabolicznych, a kobietom zazwyczaj odk³ada siê w biodrach czy udach. Z tego, co obserwujê, w tym momencie coraz wiêcej kobiet zaczyna mieæ tendencje do gromadzenia siê t³uszczu w³a¶nie w pasie " - zauwa¿a dietetyczka.

Ile wody w tobie p³ynie?

Kolejnym, dosyæ precyzyjnie okre¶lanym parametrem, jest ilo¶æ wody w organizmie. Ile jej jest? "Wszêdzie uczymy siê, ¿e norma dla ilo¶ci wody w organizmie wynosi oko³o 70 proc., natomiast przy pomiarze analizatorem sk³adu cia³a, za normê dla kobiet uwa¿a siê od 45 do 60 proc., a u mê¿czyzn od 50 do 60 proc. Wynika to z tego, ¿e pomiar nie obejmuje wszystkich narz±dów. U¿yty przez nas analizator nie mierzy te¿ wody miêdzytkankowej, czyli tej niepotrzebnej" - obja¶nia Kilen-Zasieczna. "Je¿eli mamy tendencjê do zatrzymywania wody, to z tego pomiaru siê tego nie dowiemy. Dowiemy siê natomiast, ile mamy wody wewn±trz komórek cia³a, w jakim stopniu jest ono nawodnione, choæ tak jak mówi³am, nie we wszystkich narz±dach, pomiar nie obejmuje na przyk³ad g³owy" - dodaje.