Hiperglikemia niszczy wiele układów w organizmie, w tym także system nerwowy. Uszkodzenie nerwów to jedno z częstszych powikłań cukrzycy, szacuje się, że dotyka co drugiego pacjenta. To powikłanie cukrzycy nosi nazwę neuropatii. Przy cukrzycy typu 2 objawy pojawiają się powoli i stopniowo narastają. Na początku może to być tylko nieznaczne mrowienie nóg, stóp czy dłoni, następnie pojawia się ból.
Czy można spowolnić ten proces? Tak, jeżeli rygorystycznie kontrolujemy poziom cukru we krwi i utrzymujemy na poziomie możliwie najbardziej zbliżonym do normy oraz prowadzimy zdrowy tryb życia.
Jakie są rodzaje neuropatii cukrzycowej?
Wyróżnia się cztery główne rodzaje neuropatii, a objawy zależą od miejsca uszkodzenia nerwów. Są to: neuropatia obwodowa, neuropatia autonomiczna, neuropatia proksymalna oraz mononeuropatia, czyli neuropatia ogniskowa. Niestety, możemy cierpieć jednocześnie z powodu różnego rodzaju neuropatii i odczuwać ból o różnych stopniu nasilenia i umiejscowiony w wielu miejscach (polineuropatia), przy czym neuropatia cukrzycowa najczęściej dotyka nerwów w nogach i stopach.
Neuropatia obwodowa
O neuropatii obwodowej mówimy, gdy uszkodzeniu ulegną nerwy obwodowe, czyli te, które przekazują informacje pomiędzy ośrodkowym układem nerwowym a poszczególnymi narządami. U osób z cukrzycą zniszczeniu ulegają najczęściej nerwy zawiadujące stopami, nogami, dłońmi i ramionami. Zwykle wszystko zaczyna się w stopach i to w obu jednocześnie. Istotne jest też to, że drętwienie i ból neuropatyczny są silniejsze w nocy.
Objawy neuropatii obwodowej:
- mrowienie lub pieczenie odczuwane np. w stopach
- ból lub ekstremalna wrażliwość na dotyk (nawet niewielki nacisk, na przykład prześcieradła, może boleć) - te objawy są szczególnie silnie odczuwane nocą. Mogą też pojawić się skurcze.
- drętwienie lub zmniejszona zdolność odczuwania bólu lub zmian temperatury (stąd ryzyko urazów, których początkowo nawet nie dostrzegamy)
- osłabienie mięśni kończyn
- wrzody i słabo gojące się rany na stopach, infekcje oraz bóle kości i stawów
To wszystko może doprowadzić do stanu, gdy uszkodzenia na stopie przestają się goić i grożą gangreną (stopa cukrzycowa).
Neuropatia autonomiczna
Ten rodzaj neuropatii związany jest z uszkodzeniem autonomicznego układu nerwowego, który kontroluje ciśnienie krwi, tętno, pocenie się, oczy, pęcherz moczowy, układ pokarmowy i układ moczowo-płciowy. Uszkodzenie autonomicznego nerwu prowadzi do zaburzeń w pracy narządu, którym ten nerw "zarządza".
Objawy mogą obejmować:
- problemy z pęcherzem lub jelitami, które mogą powodować nietrzymanie moczu, zaparcia lub biegunkę
- problemy z układem pokarmowym, manifestujący się jako nudności, utrata apetytu i wymioty. Za nudności, wymioty, uczucie pełności i utratę apetytu odpowiedzialna jest gastropareza, czyli zbyt wolne opróżnianie żołądka. Trudności z połykaniem.
- zaburzenia widzenia polegające na zmianach w sposobie, w jaki oczy dostosowują się oświetlenia (od jasnego do ciemnego) lub do widzenia od dalekiego do bliskiego
- spadki ciśnienia krwi podczas wstawania do pionu z pozycji siedzącej lub leżącej, które mogą powodować zawroty głowy lub omdlenia (niedociśnienie ortostatyczne)
- zwiększona lub zmniejszona potliwość
- zaburzenia erekcji u mężczyzn lub suchość pochwy u kobiet
Neuropatia proksymalna
Ten rodzaj neuropatii wiąże się z uszkodzeniem nerwu, który biegnie w udach, biodrach, pośladkach lub nogach. Objawy występują zwykle po jednej stronie ciała, ale mogą rozprzestrzeniać się na drugą. Powoduje takie objawy jak:
- silny ból w biodrze i udzie lub pośladku
- problem ze wstawaniem z pozycji siedzącej
- słabe i kurczące się mięśnie ud
- silny ból brzucha lub w klatce piersiowej
Mononeuropatia, czyli neuropatia ogniskowa
W tym przypadku dochodzi do uszkodzenia pojedynczego nerwu, najczęściej biegnącego do dłoni, głowy, tułowia lub nogi. Objawy mogą obejmować:
- problemy ze skupieniem wzroku lub podwójne widzenie
- ból za jednym okiem
- ból w przedniej części uda
- niemożność poruszania jedną stroną twarzy (porażenie Bella)
- drętwienie lub mrowienie dłoni lub palców
- słabość ręki, która może powodować upuszczanie przedmiotów
Źródła: CDC.gov, mayoclinic.org
