Przepuklina przełyku: przyczyny, objawy, leczenie

Przepuklina przełyku, a dokładniej przepuklina rozworu przełykowego, to przypadłość polegająca na przemieszczeniu się części żołądka do klatki piersiowej poprzez rozwór przepony. Niewielka przepuklina czasem nie daje żadnych objawów, poważny stan natomiast oznacza takie dolegliwości jak zgaga, odbijanie się, cofanie treści pokarmowej do przełyku, chrypka, a także ból w klatce piersiowej oraz w nadbrzuszu oraz duszności.

Przepuklina przełyku - przyczyny

Do przepukliny przełyku dochodzi, gdy słabnie siła mięśnia zwanego przeponą. Jest to naturalna przegroda pomiędzy klatką piersiową a jamą brzuszną, mająca m.in. za zadanie utrzymywanie narządów wewnętrznych w ich naturalnym położeniu. To cienki, ale szeroki mięsień, w którym znajduje się otwór (zwany rozworem). Przechodzi przez niego przełyk, łączący się w tym miejscu z żołądkiem. Gdy przepona, wskutek różnych okoliczności przestaje prawidłowo działać, rozluźnia się także wokół przełyku. Wtedy to może dojść do przemieszczenia się żołądka w kierunku klatki piersiowej. Wpust żołądka znajduje się  wówczas powyżej przepony, a nie w swoim normalnym, fizjologicznym położeniu, co grozi różnymi dolegliwościami. Przepuklina przełyku, a dokładniej rzecz biorąc przepuklina rozworu przełykowego, niesie ze sobą ryzyko pojawienia się refluksu żołądkowo-przełykowego, czyli zarzucania treści pokarmowej z powrotem w kierunku gardła.

Bezpośrednią przyczyną przepukliny przełyku jest więc osłabienie siły mięśnia przepony, a także wzrost ciśnienia wewnątrz jamy brzusznej.

Czynniki zwiększające ryzyko pojawienia się przepukliny przełyku:

  • ciąża oraz poród, które w naturalny sposób związane są z silnym naciskiem na przeponę (dlatego też na to schorzenie częściej cierpią kobiety)
  • wiek (większość chorych to osoby powyżej 50. roku życia), ponieważ wraz z latami spada elastyczność przepony
  • ciężka praca fizyczna, wymagająca podnoszenia ciężarów, długotrwała praca w pozycji siedzącej lub w pochyleniu do przodu
  • otyłość
  • urazy klatki piersiowej
  • niektóre zabiegi operacyjne, w czasie których dochodzi do uszkodzenia przepony
  • przewlekły kaszel i długotrwałe wymioty (jak podczas ciąży), a także napinanie mięśni podczas oddawania stolca przez osoby cierpiące na zaparcia

Przepuklina przełyku - objawy

Niewielkie przesunięcie się żołądka może przez wiele lat nie dawać żadnych objawów. Ciężka postać choroby przynosi takie dolegliwości jak: zgada, odbijanie się kwaśną treścią żołądkową, chrypka, problemy z przełykaniem, a także ból po sercem i w nadbrzuszu oraz duszności.

Przepuklina przełyku - rodzaje

Wyróżnia się dwa główne typy tej choroby:

  • przepuklina wślizgowa
  • przepuklina okołoprzełykowa

Przepuklina wślizgowa zdarza się najczęściej (ok. 90 procent diagnozowanych przypadków). Oznacza przemieszczenie się górnej części i wpustu żołądka do klatki piersiowej pacjenta. Objawy to refluks żołądkowo-przełykowy i stany zapalne śluzówki przewodu pokarmowego. Chory cierpi z powodu kwaśnego odbijania się, zgagi, bólu w klatce piersiowej.

Przepuklina okołoprzełykowa natomiast oznacza, że niemal cały żołądek przemieścił się do klatki piersiowej. Chory skarży się wówczas na duszności. Wskutek większego nacisku w klatce piersiowej dochodzi do też przyspieszenia akcji serca.

Możliwe są także różne mieszane typy przepukliny przełyku.

Zobacz wideo 5 popularnych typów brzuchów. Jaki masz ty i o czym to świadczy?

Przepuklina przełyku - diagnoza i leczenie oraz zapobieganie chorobie

Aby zdiagnozować przepuklinę przełyku wykonuje się zwykle endoskopię (gastroskopię), badania radiologiczne (RTG z kontrastem) lub manometrię.

Manometria to jedno z badań pozwalających ocenić funkcjonowanie trzonu przełyku. Polega na wprowadzeniu przez nos do żołądka wielokanałowego cewnika w celu zmierzenia ciśnienia (napięcia) na wysokości dolnego oraz górnego zwieracza i mięśniówki przełyku.

W leczeniu przepukliny przełyku wykorzystuje się leki zmniejszające wydzielanie kwasu żołądkowego. W ciężkich przypadkach wykonuje się ponadto operację chirurgiczną. Ważnym elementem leczenia jest odpowiednia dieta i prowadzenie zdrowego trybu życia. Chory musi unikać potraw ciężkich i tłustych, zbyt ostrych czy kwaśnych oraz napojów gazowanych. Ponadto należy regularnie spożywać posiłki (ale w małych porcjach) i unikać nadmiernego wysiłku tuż po posiłku. W przypadki nadwagi lub otyłości trzeba schudnąć. Ponadto pomocne jest spanie z wysoko podniesioną głową (zapobiega refluksowi podczas spania).

Więcej o: