Przepuklina pachwinowa - czym jest?
Jelita oraz inne narządy wewnętrzne umiejscowione w jamie brzusznej są otoczone solidną warstwą ochronną - otacza je otrzewna oraz mięśnie brzucha. Niekiedy jednak z różnych przyczyn dochodzi do osłabienia tej bariery. Najczęstszy scenariusz w przypadku przepuklin powstających u dorosłego człowieka wygląda następująco:
- Za każdym razem, gdy człowiek śmieje się, kaszle lub oddaje mocz i stolec, w jamie brzusznej wzrasta ciśnienie.
- Pewien fragment mięśni chroniących wnętrzności przed przemieszczeniem robi się coraz słabszy i zaczyna się rozwarstwiać.
- Fragment mięśnia pęka, a przez powstały uchyłek wychodzi jelito.
Przepuklina pachwinowa jest więc stanem, w którym narząd wewnętrzny lub jego fragment przemieszcza się w miejsce, w którym nie powinien się znajdować, poza obszar jamy brzusznej. U większości zdrowych osób mięśnie brzucha i otrzewna są w stanie wytrzymać warunki powodowane przez tak zwaną tłocznię brzuszną, czyli wzrost ciśnienia. W specyficznych warunkach dochodzi do osłabienia tej bariery. Najczęściej powstaje wtedy przepuklina pachwinowa, która dzieli się na dalsze dwa rodzaje.
Typy przepuklin
Przepuklina brzuszna może być wadą wrodzoną, powstałą w procesie rozwoju zarodka. Skutkiem jest powstanie u noworodka, a nawet już u płodu w macicy, luki w powłokach brzusznych, przez którą wydostają się wnętrzności. Taki stan można zdiagnozować jeszcze przed porodem. Istotna jest szybka interwencja chirurga dziecięcego, ponieważ przepuklina u noworodka jest o wiele groźniejsza, niż u dorosłego. Może prowadzić do poważnych powikłań.
O wiele częściej zdarzają się jednak przepukliny brzuszne u dorosłych. Szczególnie częstym typem przepukliny jest przepuklina pachwinowa, ponieważ właśnie w okolicach pachwin mięśnie brzucha łączą się powięziami z kośćmi i są nieco słabsze. Występują dwa typy przepukliny brzusznej w okolicach pachwin:
- przepuklina udowa, występująca pod więzadłem pachwinowym, częstsza u kobiet
- przepuklina pachwinowa, występująca nad więzadłem pachwinowym, częstsza u mężczyzn
Wspomniane różnice wynikają z budowy kanału pachwinowego. U kobiet jest on niezbyt rozbudowany, mieści jedynie więzadło obłe macicy. U mężczyzn mieści także powrózek nasienny (nasieniowód, naczynia krwionośne, nerwy, mięsień dźwigacz jądra). Większy kanał pachwinowy tworzy ryzyko utworzenia się przepukliny pachwinowej. Z kolei u kobiet każdy kolejny poród powiększa ryzyko powstania przepukliny udowej, poszerzając kanał udowy.
Przepuklina pachwinowa - objawy
Bardzo często zdarza się, że przepuklina długo pozostaje niewykryta. Niekiedy pacjent zwraca uwagę na dziwny, choć nie dający odczuć bólowych "guzek" o miękkiej strukturze, który uwidacznia się szczególnie podczas śmiechu, kaszlu, kichania, wydalania. Innym razem przepuklina powoduje:
- trudności w oddawaniu stolca,
- ból przy dotykaniu lub po wysiłku fizycznym,
- widoczne i wyczuwalne, miękkie uwypuklenie na brzuchu, które znika w pozycji leżącej, ale z czasem powiększa się, schodzi do worka mosznowego (u mężczyzn) i jest widoczne stale.
Przez większość czasu przepuklina nie tworzy zagrożenia dla życia. Niekiedy jednak zdarza się, że jelito uwięźnie w otworze, który zamknie jego światło i zniesie drożność. Objawy takiego stanu można łatwo rozpoznać:
- silny ból brzucha i wzdęcie,
- niemożność oddania stolca i gazów,
- nudności, wymioty,
- przyspieszenie tętna,
- w miejscu wcześniej pojawiającego się miękkiego, "pływającego" i poddającego się uciskowi uwypuklenia powstaje twardy, bolący guz,
- skóra nad przepukliną jest czerwona i gorąca.
Taki stan zagraża bezpośrednio życiu - w krótkim czasie może się wytworzyć martwica jelita. Uwięźnięcie przepukliny wymaga szybkiej interwencji chirurga. Warto dodać, że w istniejącej przepuklinie jelito może uwięznąć w każdej chwili, przy każdym ruchu.
Przepuklina pachwinowa - przyczyny powstawania
Istnieją trzy okresy życia, w których przepuklina pachwinowa pojawia się szczególnie często:
- U noworodków, gdy po odpadnięciu pępowiny nie zrasta się otwór u jej podstawy (przepuklina pępkowa) - stan ten powinien minąć do czwartego roku życia.
- Okres szybkiego wzrostu i wysokiej aktywności fizycznej dziecka.
- Późna dorosłość i podeszły wiek, związany ze zwiotczeniem mięśni brzucha.
Powstaniu przepukliny sprzyjają ponadto:
- ciężka, fizyczna praca,
- otyłość i nadwaga (rozpychanie się jelit przeciążonych dużymi porcjami jedzenia i osłabienie mięśni brzucha),
- częste, powtarzające się zaparcia,
- uporczywy, długotrwały kaszel, na przykład przy chorobach płuc,
- przerośnięta prostata (utrudnia oddawanie moczu).
Jak można zapobiegać powstaniu przepukliny? Z pewnością wskazany jest racjonalny, zdrowy tryb życia, bez pracy fizycznej ponad siły. Warto uważać na wagę i pilnować, by nie doszło do otyłości. Nawracające zaparcia usunie zmiana diety i łagodne środki na przeczyszczenie. Z kolei choroby płuc i prostaty wymagają interwencji lekarza - ryzyko powstania przepukliny to tylko jedno z towarzyszących im niebezpieczeństw. Warto również obserwować swoje ciało i po stwierdzeniu powstania przepukliny nie czekać, aż stanie się ona zagrożeniem życia, tylko wcześniej zgłosić się na leczenie.
Leczenie przepukliny
Jedynym sposobem na trwałe, skuteczne usunięcie przepukliny pachwinowej jest operacja. Choć czasami poleca się pasy przepuklinowe szyte w pracowniach gorseciarskich, ich działanie nie zostało potwierdzone w badaniach. Nie warto więc wydawać na nie często niemałych pieniędzy.
Przepuklina - operacja
Na czym dokładnie polega operacja przepukliny? Chirurg otwiera jamę brzuszną, oddziela i podwiązuje worek przepuklinowy. Następnie zszywa ubytek w powłoce mięśniowej, wzmacniając ją. Istnieje kilka technik operacji przepukliny, niektóre są związane z wszczepieniem specjalnych siatek wzmacniających powłoki brzuszne. Warto dodać, że operacje te są obciążone niewielkim ryzykiem. Zwykle już na drugi dzień chory wstaje z łóżka, choć przez pewien czas musi być ostrożny i oszczędzać się. Niekiedy stosuje się metodę laparoskopową, wymagającą silnej narkozy, choć skutkującą mniejszą raną pooperacyjną. Klasyczne metody operacji przepuklin można stosować przy znieczuleniu miejscowym, które wiąże się z mniejszą liczbą powikłań i mniejszym ryzykiem.
To także może cię zainteresować:
