Przepuklina przeponowa - skąd się bierze i jak skutecznie ją leczyć?

Przepuklina przeponowa to sytuacja, gdy narządy jamy brzusznej przedostają się do klatki piersiowej, wskutek przerwania przepony. Dlaczego tak się dzieje i jak można ją skutecznie leczyć?

Co to jest przepuklina przeponowa?

Przepona to mięsień, który oddziela jamę brzuszną od klatki piersiowej. To dzięki niemu możemy oddychać. Dzięki przeponie dochodzi do wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej, co ułatwia defekację. Kiedy ten mięsień zostanie przerwany, narządy z jamy brzusznej mogą przedostać się do klatki piersiowej. A to może nawet stanowić zagrożenie życia.

Przepuklina przeponowa rozwija się przede wszystkim u osób otyłych, które w normalnych warunkach mają zwiększone ciśnienie w jamie brzusznej, a także u osób starszych, których tkanki są bardziej podatne na uszkodzenie. Niekiedy zdarza się, że przepuklina tworzy się wskutek nadmiernego parcia lub bardzo dużego wysiłku fizycznego. Pojawienie się przepukliny przeponowej może być spowodowane podnoszeniem czegoś bardzo ciężkiego, a także przewlekłym i silnym kaszlem. Schorzenie znacznie częściej pojawia się u osób, które zmuszają się do wymiotów lub żyją w dużym stresie i napięciu. Medycyna wyróżnia dwa rodzaje przepuklin:

1. Przepukliny właściwe - to wrodzone przepukliny przeponowe, do których zalicza się m.in. przepuklinę Bochdaleka i Morgagniego. Pierwsza z nich pojawia się znacznie częściej i jest spowodowana niezrośnięciem się szczeliny opłucnowo-trzewnej w tylno-bocznej części przepony, głównie po lewej stronie. Druga, czyli przepuklina Morgagniego tworzy się w przedniej części przepony między jej przyczepami żebrowymi i mostkowymi. Przepukliną właściwą jest przepuklina nabyta, najczęściej pourazowa. Także powstała wskutek urazów, np. jamy brzusznej lub klatki piersiowej.

2. Przepukliny naturalnych otworów przepony - powstają w rozworze przełykowym i dzieli się je na trzy typy:

  • typ I – tzw. przepuklina wślizgowa, u osób z tym rodzajem przepukliny dochodzi do przesunięcia się się przełyku w rozworze przełykowym i rozluźnieniu jego dolnego zwieracza, tym samym wypust żołądka przesuwa się tuż nad przeponę. Najbardziej charakterystycznym objawem przepukliny wślizgowej jest cofanie się treści żołądkowej przełyku. Chorzy skarżą się na zgagę i ból w klatce piersiowej. 
  • typ II – przepuklina okołoprzełykowa pojawia się wtedy, gdy dno żołądka i jego krzywizna przedostaje się do klatki piersiowej. Cała reszta, tj. czynność wpustu i dolnego zwieracza przełyku, są ułożone prawidłowo i spełniają swoje funkcje. Schorzenie niekiedy trudno zdiagnozować, ponieważ daje specyficzne dolegliwości. U osób z tym rodzajem przepukliny obserwuje się zapalenie worka przepukliny, niedrożność, arytmię serca czy krwawienia. 
  • typ III – przepukliny wślizgowo-okołoprzełykowe.

Przepuklina przeponowa - objawy

Dolegliwości, które może dawać przepuklina zależą przede wszystkim od tego, w jakim stopniu narządy jamy brzusznej uciskają trzewia klatki piersiowej. W sytuacji, gdy organy naciskają na płuca pojawiają się duszności, niedokrwienia oraz hipotonia (osłabienie napięcia mięśniowego).

Przepuklina przeponowa wrodzona sprawia, że płuca nie mogą rozwinąć prawidłowo ponieważ narządy, które powinny znajdować się w jamie brzusznej zabierają należne im miejsce. U noworodków z tym schorzeniem pojawia się niewydolność oddechowa i krążeniowa. Bardzo często, już w chwili urodzenia, dzieci z tą przepukliną mają nadciśnienie płucne.

Jeśli przepuklina pojawiła się wskutek urazu, chorzy najczęściej uskarżają się na duszności, bóle nadbrzusza lub bóle zlokalizowane w klatce piersiowej, zgagę i krwawe wymioty. W niektórych sytuacjach, zmiany są tak niewielkie, że chorzy dopiero po latach, gdy przepuklina zacznie się rozrastać dowiadują się doszło do uszkodzenia przepony.

Diagnostyka przepuklin przeponowych

Wrodzone przepukliny przeponowe zazwyczaj rozpoznaje się podczas rutynowego badania USG u kobiet w ciąży. Wczesna diagnostyka pozwala opracować najlepszy dla dziecka schemat leczenia. Najczęściej maluchy z taką przepukliną operowane są tuż po urodzeniu.

U dorosłych pacjentów problem daje się zauważyć już na zdjęciu rentgenowskim jamy brzusznej. Dla pewności u chorych z podejrzeniem przepukliny wykonuje się RTG w pozycji Trendelenburga (pacjent leży na plecach i nogi znajdują się wyżej niż głowa). W niektórych przypadkach wykonuje się badanie endoskopowe górnego odcinka przewodu pokarmowego oraz tomografię komputerową.

Przepuklina przeponowa: leczenie

Najlepszą metodą leczenia przepukliny jest operacja. W jej trakcie chirurg z powrotem umieszcza narządy z jamy brzusznej we właściwym dla nich miejscu. Następnie zamyka wrota przepukliny. Bardzo rzadko, gdy leczenie operacyjne, ze względu na stan pacjenta, nie może być wykonane, stosuje się jedynie leczenie farmakologiczne. Jego celem jest zmniejszenie dolegliwości typowych dla refluksu żołądkowo-przełykowego.

Trzeba sobie zdawać sprawę, że nieleczona przepuklina przeponowa może doprowadzić do niedrożność przewodu pokarmowego, a to może się skończyć zapaleniem otrzewnej lub śródpiersia, które są bezpośrednimi stanami zagrożenia życia.

Anatomia człowieka: płuca

To również może cię zainteresować:

Więcej o: