Przepuklina żołądka, a dokładniej przepuklina rozworu przełykowego, oznacza przesunięcie się części żołądka z jamy brzusznej w kierunku klatki piersiowej. Dzieje się tak w wyniku osłabienia siły mięśni przepony oraz wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej. Przepona jest cienkim szerokim mięśniem odgradzającym klatkę piersiową od jamy brzusznej. Otacza i zabezpiecza też dolną część przełyku, który przedostaje się do żołądka przez przeponę w miejscu zwanym rozworem. Jeżeli zatem mięśnie przepony ulegną osłabieniu i nie utrzymują odpowiednio narządu w tym newralgicznym miejscu, wpust żołądka może przemieścić się w stronę klatki piersiowej.
Na przepuklinę żołądka częściej zapadają kobiety niż mężczyźni, co związane jest z okresem ciąży i ze wzrostem ciśnienia w jamie brzusznej w tym czasie, a także podczas porodu. Choroba dotyka też częściej osoby ciężko pracujące fizycznie, dźwigające ciężary, a także osoby starsze, powyżej 50 roku życia. Wiek powoduje bowiem zmiany w elastyczności przepony. Ryzyko pojawienia się przepukliny żołądka zwiększa się u osób zmagających się z uporczywym kaszlem, wymiotami lub z przewlekłymi zaparciami. Ponadto czynnikiem ryzyka jest otyłość, urazy brzucha czy klatki piersiowej z przerwaniem przepony i przebyte operacje.
Wyróżnia się trzy rodzaje przepukliny żołądka. Pierwsza to tzw. przepuklina wślizgowa (90 proc. przypadków), gdy do klatki piersiowej przedostaje się górna część żołądka oraz wpust. Drugi rodzaj to przepuklina okołoprzełykowa, gdy do klatki piersiowej przemieszcza się cały żołądek. Istnieje też przepuklina mieszana.
Przepuklina żołądka może przebiegać bezobjawowo przez wiele lat. Potem pojawiają się charakterystyczne symptomy. Są to:
W przypadku przemieszczenia się całego żołądka w kierunku klatki piersiowej do objawów dołączają duszności i przyspieszenie akcji serca. Objawy przepukliny żołądka nasilają się podczas leżenia i po posiłku.
Aby zdiagnozować chorobę wykonuje się badanie endoskopowe górnego odcinka przewodu pokarmowego (gastroskopię). Pobiera się też wycinek w celu sprawdzenia, czy chory nie zakaził się bakterią Helicobacter pylori. Ponadto pomocne jest badanie RTG, tomografia komputerowa oraz badanie ciśnienia w przełyku (manometria).
Leczenie zależne jest od ciężkości schorzenia. Polega głównie na podawaniu leków zobojętniających kwas żołądkowy (tzw. inhibitory pompy protonowej lub blokery receptora histaminowego H2) oraz na stosowaniu odpowiedniej diety. Powinna być lekkostrawna, łagodna, bez ostrych przypraw. Niewskazany jest alkohol, mocna kawa i herbata. Należy unikać wysiłku fizycznego tuż po posiłku. Zaawansowana przepuklina może oznaczać konieczność wykonania zabiegu chirurgicznego.