Cewnikowanie serca - co to za badanie?
Cewnikowanie serca wykonuje się poprzez przezskórne nakłucie żyły lub tętnicy i wprowadzenie cewnika, który następnie przeprowadza się naczyniem krwionośnym w kierunku jam serca. Dzięki temu można ocenić panujące tam ciśnienie oraz zbadać stopień wysycenia krwi tlenem. Inne możliwe do uzyskania dane to informacje dotyczące przepływów, oporów, przecieków, wielkości fal zwrotnych, funkcji komór serca oraz obserwacje powierzchni ujścia zastawek serca. Czyli dzięki cewnikowaniu serca poznaje się także budowę anatomiczną tego fragmentu układu krążenia.
Jest to na tyle inwazyjne i niebezpieczne badanie, że obecnie jest zastępowane przez inne metody określane nazwą echo serca (echokardiogram serca) lub przez rezonans magnetyczny (MRI). W niektórych jednak przypadkach cewnikowanie serca jest badaniem niezastąpionym i nadal wykonywanym jako badanie z wyboru.
Cewnikowanie serca - na czym polega to badanie?
Badanie wykonuje się w pracowni hemodynamicznej. Po wprowadzeniu cewnika do światła żyły przesuwa się go, rejestrując do drodze różne dane, w tym ciśnienie krwi i wysycenie krwi tlenem. Aby sprawdzić drogę cewnika wykonuje się serię zdjęć rentgenowskich, a pod koniec dodaje często także środek cieniujący.
Wskazania do przeprowadzenia badania:
- diagnostyka wad wrodzonych serca
- podejrzenie wady serca i poznanie stopnia zaawansowania choroby
- przygotowanie do zabiegu chirurgicznego lub operacji chirurgicznej
- kwalifikacja do operacji przeszczepiania serca
- diagnostyka stopnia niewydolności serca
- sprawdzenie efektów leczenia
Cewnikowanie serca - przebieg badania
Przed cewnikowaniem serca wykonuje się badania dodatkowe, takie jak EKG i prześwietlenie klatki piersiowej. Przed badaniem należy dokładnie usunąć włosy w pachwinach. Następnie pacjent otrzymuje środek miejscowo znieczulający, a także, w razie potrzeby - środki uspokajające. Jeżeli zażywa się leki przeciwzakrzepowe, należy je odstawić na dwa dni przed badaniem lub zamienić antykoagulanty na heparynę. Pacjenci przyjmujący metforminę muszą ją zastąpić na dwa dni insuliną.
Cewnikowanie serca przeprowadza się w pracowni hemodynamicznej. Cewnik wprowadzany jest najczęściej przez naczynie krwionośne biegnące po udzie. Niekiedy także przez żyłę w dole łokciowym. W zależności od tego, którą jamę serca się cewnikuje, narzędzie wprowadza się albo do żyły, albo tętnicy.
Najpierw w naczyniu krwionośnym umieszczany jest weflon z zastawką, a następnie cewnik, który przesuwa się naczyniami krwionośnymi aż do jamy serca. Wszystko odbywa się pod kontrolą obrazu widocznego na monitorze dzięki promieniom rentgenowskim. Pod koniec cewnikowania podaje się także środek cieniujący. Po badaniu weflon jest usuwany, a miejsce wkłucia odpowiednio opatrywane.
Cewnikowanie serca - przeciwwskazania
Cewnikowania serca nie wykonuje się w przypadku występowania chorób takich jak:
- skaza krwotoczna
- zaburzenia krzepliwości
- niedokrwistość
- niekontrolowane nadciśnienie
- zaawansowana choroba nerek, wątroby
- zaawansowana miażdżyca
- świeżo przebyty udar mózgu
- nadczynność tarczycy
- zapalenie wsierdzia
- infekcje, gorączka
- zatrucie digoksyną
- uczulenia na środki radiologiczne.
Cewnikowanie serca - powikłania
Podczas cewnikowania serca istnieją potencjalne zagrożenia, takie jak odczyny alergiczne, krwiaki w miejscu wprowadzenia cewnika, nudności i wymioty, zawroty głowy, dreszcze i spadek ciśnienia.
Najgroźniejszym powikłaniem jest uszkodzenie ściany serca, co wymaga natychmiastowej operacji chirurgicznej. Może ponadto dojść do zaburzeń rytmu serca, zawału serca lub udaru niedokrwiennego mózgu.
