Kim jest neurologopeda?
Neurologopeda jest specjalistą z zakresu logopedii, który zajmuje się problemami z aparatem mowy, wynikającymi z nieprawidłowej pracy ośrodkowego układu nerwowego. Aktualnie logopedia rozwija się bardzo dynamicznie i ze względu na obszerność tej nauki powstają nowe specjalizacje, których przedmiotem badań są problemy rozwoju mowy, wynikające z różnorodnych czynników. To właśnie te czynniki warunkują kolejne specjalizacje. Istnieje bowiem onkologopedia (wady wymowy po przebytych nowotworach), surdologopedia (dysfunkcje aparatu mowy spowodowane niedosłuchem) czy balbutologopedia (problemy z jąkaniem). Pierwszy człon neurologopedii – neuro, wskazuje, że nauka ta zajmuje się wadami wymowy, mającymi podłoże neurologiczne.
Czym zajmuje się neurologopeda?
Większość rodziców prowadzi swoje dziecko do logopedy bardzo późno, kiedy wady wymowy są już bardzo wyraźne lub kiedy dziecko zostaje zakwalifikowane na terapię logopedyczną w przedszkolu. Nie jest to pozytywne zjawisko, ponieważ wiele wad wymowy da się wyeliminować na wczesnym etapie lub - dzięki profilaktyce - w ogóle ich uniknąć. Kształtowanie aparatu mowy ma bowiem miejsce, nie w okresie, kiedy dziecko ma już pierwsze słowa za sobą, ale praktycznie od pierwszego dnia życia, kiedy dziecko zaczyna ssać i pobierać pokarm. To właśnie prawidłowa technika jedzenia, pokarmy o różnych konsystencjach wprowadzone do diety dziecka odpowiednio wcześnie, mają wpływ na rozwój aparatu mowy. Jednym z obszarów badań i terapii neurologopedycznej jest właśnie nauka umiejętnego pobierania pokarmów oraz płynów.
Neurologopedzi pracują również z wcześniakami, które są szczególnie narażone na niedorozwój ośrodkowego układu nerwowego, a także przez długi czas po porodzie przebywały w inkubatorze i karmione były sondą.
Inną grupą, która wymaga badań i terapii neurologopedycznej, są osoby, które przeżyły udar lub inne choroby, mogące uszkodzić połączenia nerwowe w mózgu, co skutkuje problemami z wypowiadaniem się.
Z jakimi problemami należy zgłosić się do neurologopedy?
Do neurologopedy należy zgłosić się z dzieckiem, gdy:
- Ma ono problemy ssaniem piersi, przyjmowaniem pokarmów o różnorodnych konsystencjach (np. je tylko papki), nie przybiera na wadze
- Nie mówi, chociaż już powinno, nie reaguje na swoje imię oraz nie rozumie podstawowych komunikatów
- Dziecko nie kontaktuje się z rodzicem, nie wykazuje nim zainteresowania
- Ma podejrzenie zespołu Aspergera, choruje na autyzm lub afazję
- Dziecko poniżej roku nie gaworzy, nie wypowiada pojedynczych sylab, starsze dziecko (powyżej 2 roku życia) nie mówi w ogóle, albo bardzo niewiele lub ma poważną wadę wymowy
- Nadmiernie się ślini, nie oddycha przez nos, ma stale otwarte usta
- Ciąża oraz poród przebiegały z komplikacjami
- Dziecko jest wcześniakiem i przez długi okres było karmione sondą
Jak przygotować się do wizyty u neurologopedy?
Wizyta u neurologopedy nie wymaga przygotowania od dziecka, ale rodzic powinien zabrać ze sobą następujące rzeczy:
- Książeczkę zdrowia dziecka,
- Jeżeli dziecko wcześniej było diagnozowane (przeprowadzano mu badania wzroku, słuchu itd.) – dokumentację medyczną, a także opinie oraz orzeczenia
- W przypadku trudności z jedzeniem należy zabrać łyżeczkę, śliniak oraz pokarm, który dziecko preferuje, aby specjalista mógł przyjrzeć się procesowi spożywania posiłków i wychwycić nieprawidłowości, rzutujące na wady wymowy
- Ulubioną zabawkę, aby neurologopeda mógł ocenić motorykę małą
Podczas pierwszej wizyty u neurologopedy, terapeuta musi odbyć obszerny wywiad z rodzicem na temat dziecka. Najczęściej zadawane pytania dotyczą przebiegu ciąży oraz porodu, okresu karmienia piersią (jak długo trwał oraz czy były problemy ze ssaniem piersi), chorób, przez które przechodziło dziecko, ale też w jaki sposób było karmione w poszczególnych miesiącach (latach) życia oraz kiedy wypowiedziało pierwsze słowa.
Diagnostyka neurologopedyczna dla dorosłych
W większości przypadków, neurologopeda zajmuje się wadami wymowy u dzieci, jednak czasem jego pacjentem jest osoba dorosła. Najczęściej w wyniku udaru lub wylewie, dorosły całkowicie lub częściowo traci zdolność mowy, co przejawia się również w problemach z czytaniem, pisaniem, rozumieniem oraz liczeniem. Diagnostyka neurologopedyczna osoby dorosłej polega na ocenie umiejętności, swobodnej mowy oraz nazywania, powtarzania, a także rozumienia pisania i czytania.
