Nad¿erka ¿o³±dka - charakterystyka schorzenia
Nad¿erka ¿o³±dka jest to p³ytki ubytek w b³onie ¶luzowej, wy¶cielaj±cej ¿o³±dek. Nad¿erka okre¶lana jest tak¿e mianem nie¿ytowego lub nad¿erkowego zapalenia b³ony ¶luzowej ¿o³±dka. To czêste schorzenie, które w zdecydowanej wiêkszo¶ci przypadków spowodowane jest przez bakteriê Helicobacter pylori, tê sam±, która odpowiada za wrzody ¿o³±dka i dwunastnicy. Nad¿erka ¿o³±dka to uszkodzenie w warstwie powierzchniowej wewnêtrznych ¶cian narz±du, wrzody natomiast umiejscowione s± w g³êbszych warstwach b³ony ¶luzowej ¿o³±dka. Jednak nad¿erka, która nie jest prawid³owo leczona, mo¿e przerodziæ siê we wrzody ¿o³±dka.
Nad¿erka ¿o³±dka - przyczyny
Do powstania nad¿erki ¿o³±dka prowadz±:
- zaka¿enia bakteri± Helicobacter pylori (oko³o 80 proc. przypadków choroby)
- d³u¿sze za¿ywanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych i innych leków, podra¿niaj±cych b³onê ¶luzow± ¿o³±dka. Do takich leków nale¿y np. aspiryna, czyli kwas acetylosalicylowy.
- refluks ¿o³±dkowo-dwunastniczy, który polega na przedostawaniu siê ¿ó³ci do wnêtrza ¿o³±dka
- d³ugotrwa³y i silny stres
- palenie papierosów
- nadu¿ywanie alkoholu
- niew³a¶ciwa dieta, oparta na sma¿onych lub t³ustych potrawach, z ma³± ilo¶ci± warzyw i owoców, a tak¿e zbyt pikantna lub nadmiernie kwa¶na
Nad¿erka ¿o³±dka wywo³ana zaka¿eniem bakteri± Helicobacter pylori
Bakteria Helicobacter pylori, to bakteria Gramm-ujemna, zasiedlaj±ca powierzchniê b³ony ¶luzowej ¿o³±dka i dwunastnicy, a czasem prze³yku. ¦wietnie czuje siê w kwa¶nym ¿o³±dku cz³owieka, a sok ¿o³±dkowy (kwas solny) nie ma na ni± wp³ywu. Po dostaniu siê do ¿o³±dka d³ugo nie wywo³uje ¿adnych objawów, st±d mo¿emy byæ nie¶wiadomi jej obecno¶ci. Gdy jednak zaczyna atakowaæ, prowadzi do rozwoju wrzodów ¿o³±dka i dwunastnicy, a tak¿e do nad¿erek w ¶cianach ¿o³±dka. D³ugo nie podejrzewano jej wielkiej szkodliwo¶ci dla zdrowia. Dopiero w po³owie lat osiemdziesi±tych XX wieku dowiedziono zjadliwo¶ci Helicobacter pylori. To dwaj Australijczycy, Barry J. Marshall oraz J. Robin Warren, znale¼li dowody na to, ¿e bakteria Helicobacter pylori, wywo³uje wrzody ¿o³±dka i dwunastnicy oraz zapalenia b³ony ¶luzowej ¿o³±dka, Za to odkrycie uhonorowano ich Nagrod± Nobla. Szacuje siê, ¿e oko³o 70-80 proc. doros³ej populacji jest zaka¿onych t± bakteri±. Do zaka¿enia dochodzi jeszcze w dzieciñstwie, kiedy to dziecko zara¿a siê od doros³ych. Mo¿e potem doj¶æ do samoistnego zwalczenia bakterii przez organizm, albo pozostaje ona w ¿o³±dku do koñca ¿ycia, je¶li siê nie uaktywni i nie zostanie zwalczona lekami. Potem zara¿amy siê np. przez u¿ywanie tych samych sztuæców czy naczyñ, przez poca³unki oraz przez brudne rêce itp. Bakteriê Helicobacter pylori zwalcza siê odpowiednimi antybiotykami. Kuracja trwa tydzieñ i najczê¶ciej okazuje siê skuteczna.
Nad¿erka ¿o³±dka - objawy
Nad¿erka ¿o³±dka ma do¶æ podobne objawy, jak choroba wrzodowa, st±d bywa nieraz z ni± mylona. W okolicy ¿o³±dka, w tak zwanym do³ku sercowym, czuje siê wtedy k³uj±cy ból, o najwiêkszym nasileniu, gdy jeste¶my na czczo, po przebudzeniu lub d³ugo nic nie jedli¶my. Chwilow± ulgê przynosi zjedzenie posi³ku, poniewa¿ neutralizuje dra¿ni±cy wp³yw kwasu solnego na nad¿erkê, czyli ods³oniête nerwy w uszkodzonej b³onie ¶luzowej ¿o³±dka. Do objawów bólowych do³±czaj± takie dolegliwo¶ci, jak zgaga, uczucie pieczenia w ¿o³±dku, nudno¶ci lub wrêcz wymioty oraz wzdêcia.
Nad¿erka - stawianie diagnozy i leczenie
W celu postawienia diagnozy wykonuje siê gastroskopiê. W trakcie badania pobierany jest tak¿e wycinek, w celu zbadania pod k±tem nowotworu. Leczenie nad¿erki ¿o³±dka jest konieczne, poniewa¿ nieleczona mo¿e doprowadziæ do rozwiniêcia siê choroby wrzodowej, a nawet nowotworu ¿o³±dka. W leczeniu zdiagnozowanej nad¿erki stosuje siê lekarstwa z grupy tzw. inhibitorów pompy protonowej, lekarstwa zmniejszaj±ce wydzielanie kwasu solnego i neutralizuj±ce jego dzia³anie. W przypadku stwierdzenia obecno¶ci bakterii Helicobacter pylori dochodzi konieczno¶æ za¿ywania antybiotyków.
Oprócz leczenia farmakologicznego wa¿ne jest stosowanie odpowiedniej diety. Zaleca siê, aby przy nad¿erkach ¿o³±dka wykluczyæ nadmiernie t³uste, ciê¿kostrawne posi³ki. Na czas leczenia wykluczamy ponadto zbyt kwa¶ne, dra¿ni±ce ¿o³±dek dania. Odstawiamy tak¿e ostre przyprawy, mocn± kawê czy herbatê. Zdecydowanie nie wolno piæ alkoholu, ani paliæ papierosów.
