Heterochromia - różnobarwne tęczówki oka: przyczyny. Czy to da się wyleczyć?

Heterochromia to inaczej różnobarwność tęczówek, spowodowana różnicami w rozkładzie i stężeniu melaniny, czyli pigmentu, w oku. Jest najczęściej cechą wrodzoną i, poza nietypowym wyglądem, nie ma żadnych negatywnych konsekwencji. Mimo różnicy w kolorze oczu proces widzenia jest normalny. Różnobarwność nabyta w ciągu życia może wiązać się natomiast z chorobą, na przykład jaskrą.

Heterochromia - różnobarwność tęczówek - skąd się bierze?

Heterochromia - nazwa pochodzi z języka greckiego: heteros oznacza inny, chroma to kolor, zatem heterochroma to "inny kolor". Po łacinie ta cecha oczu nosi nazwę heterochromia iridis, co oznacza różnobarwność jednej tęczówki albo heterochromia iridum, a więc różnobarwność obu tęczówek.

Za kolor naszej skóry odpowiada melanina, pigment produkowany w głębszych warstwach skóry. To melanina odpowiada także za zabarwienie tęczówek. Podstawowym zadaniem pigmentu jest chronienie nas przed szkodliwym wpływem promieni ultrafioletowych. Wyróżnia się dwa główne rodzaje melaniny: eumelanina - mamy jej najwięcej, a odpowiada za czarny i brązowy kolor oraz feomelanina - barwnik o kolorze od czerwonego do żółtego. Kolor naszej skóry oraz tęczówki zależy od ilości produkowanej przez organizm melaniny oraz od proporcji między jej rodzajami.

A jak funkcjonuje tęczówka, jaka jest jej rola? Jeżeli porównać nasz wzrok do aparatu fotograficznego, to tęczówka jest jak przesłona, reguluje dopływ światła do soczewki oka. Znajduje się między rogówką a soczewką i składa się z naczyń oraz mięśni, a dokładnie z nabłonka przedniego, warstwy granicznej, zrębu tęczówki i warstwy barwnikowej. O kolorze oczu decyduje ilość pigmentu znajdująca się w nabłonku  tęczówki, w zrębie tęczówki oraz zagęszczenie komórek zrębu tęczówki. Nabłonek tęczówki zawiera pigment eumelaninę, natomiast rodzaj pigmentu w zrębie tęczówki jest zróżnicowany. Warianty kolorów tęczówki są zazwyczaj zależne od zawartości melaniny w obrębie zrębu tęczówki. Gęstość komórek w obrębie zrębu decyduje natomiast o stopniu rozproszenia światła, co też ma wpływ na postrzeganie koloru oczu.

Kolor oczu jest cechą wrodzoną. Zazwyczaj około szóstego miesiąca życia oczy uzyskują właściwy kolor, który już towarzyszy nam całe życie. Heterochromia, czyli różnobarwość tęczówek, jest zjawiskiem rzadkim. Dotyczy zaledwie około 1 proc. ludzi.

Heterochromia - rodzaje

Dwa główne rodzaje heterochromii to: heterochromia iridis, czyli różnobarwność jednej tęczówki oraz heterochromia iridium - to określenie oznacza, że obie tęczówki są w innym kolorze. Dwukolorowość oczu spotyka się dość często wśród zwierząt, a szczególnie u kotów i psów, czasem u koni oraz bydła.

• Centralna heterochromia, heterochromia iridis, pojawia się najczęściej, gdy melaniny jest mało, a polega na tym, że w jednej tęczówce znajdują się dwa różne kolory. Wtedy zewnętrzny okręg tęczówki ma inny kolor, a wewnętrzny inny, a temu typu oczy przypominają nieco oczy kota.
• Kompletna heterochromia oznacza natomiast, że obie tęczówki są w całkiem innym kolorze, na przykład jedno oko jest niebieskie, a drugie piwne.
• I jest jeszcze heterochromia sektorowa, gdy tylko jakiś fragment tęczówki różni się kolorem od reszty i nie stanowi okręgu.

Heterochromia - przyczyny

Większość przypadków heterochromii u ludzi jest po prostu cechą wrodzoną i nie wiąże się z żadnymi dolegliwościami.

Natomiast niektóre tylko przypadki wrodzonej heterochromii powiązane są z rzadkimi chorobami, takimi jak: zespół Waardenburga, zespół Hornera, choroba Bourneville'a, choroba Hirschsprunga, zespół Parry'ego-Romberga.

Natomiast heterochormia nabyta w ciągu życia to co innego, tutaj przyczyny mogą być związane z urazami lub chorobami:

• uraz fizyczny (jak w przypadku Dawida Bowego)
• choroby oczu, takie jak jaskra, czerniak oka, neoblastomia (nerwiak zarodkowy), stany zapalne, guzy tęczówki

Heterochromia - czy trzeba leczyć różnobarwność?

Jeżeli jest to nasza cecha wrodzona i nie wiąże się z innymi chorobami, to oczywiście, nie ma co leczyć. Jeżeli komuś bardzo to przeszkadza, to zawsze może zacząć używać szkieł kontaktowych, które wyrównają kolory oczu.

Nagłe pojawienie się zmian w obrębie oka powinno nas skłonić do wizyty u okulisty, który sprawdzi, jaka może być tego przyczyna. Wtedy leczy się schorzenie, na przykład jaskrę czy stany zapalne oka.

Wielu znanych ludzi posiada różnobarwne tęczówki. Najczęściej wymienia się aktorki Jane Seymour, Elizabeth Berkley oraz Kate Bosworth - cenioną modelkę.