Neuroblastoma – nerwiak zarodkowy współczulny
Neuroblastoma - to potoczna nazwa nerwiaka zarodkowego współczulnego, czyli najczęstszego nowotworu, który występuje u dzieci. Nowotwór zaczyna się rozwijać już na etapie zarodka, a potem płodu. Choroba ta ma podłoże genetyczne i spowodowana jest skróceniem (delecją) jednego ramienia chromosomu 1 lub zwielokrotnieniem genu N-myc, znajdującego się w chromosomie 2.
Współczulny oraz przywspółczulny układ nerwowy wchodzą w skład autonomicznego układu nerwowego. Mechanizm ten odpowiada w organizmie za wszystkie reakcje, które są niezależne od woli człowieka, np. wydzielanie soków trawiennych czy perystaltykę jelit. Sam współczulny układ nerwowy pełni funkcję „pobudzacza” organizmu do działania. W przypadku rozwoju neuroblastomy, mechanizm ten jest upośledzony i funkcjonuje nieprawidłowo. W 40 proc. przypadków guz rozwija się w rdzeniu nadnercza, w 25 proc. - w jamie brzusznej, w przykręgosłupowych zwojach współczulnych.
Według statystyk neuroblastoma występuje u 1 na 6000 urodzeń i częściej dotyka chłopców. Guz ten diagnozuje się u od 5 do 7 proc. dzieci, chorych na nowotwór. Ponadto w 50 proc. przypadków bywa zdiagnozowany do 2 roku życia.
Neuroblastoma – objawy
Objawy neuroblastomy zależne są od miejsca, w którym zlokalizowany jest nowotwór. W przypadku nerwiaka zarodkowego zlokalizowanego w jamie brzusznej występują takie objawy jak:
- wyczuwalny, rosnący guz, który przemieszcza nerkę w przód, bok lub do dołu
- utrata masy ciała
- wymioty i brak łaknienia
- ból brzucha
- nadciśnienie tętnicze
- powiększenie wątroby (w przypadku przerzutów na ten narząd).
Objawy neuroblastomy zlokalizowanej w okolicy przykręgosłupowej:
- intensywny ból pleców
- skolioza
- zanik mięśni
- zaburzenia funkcji zwieracza odbytu oraz układu moczowego
- zaburzenia neurologiczne takie jak: porażenie poprzeczne, zaburzenia koordynacji ruchów ciała, zespół ogona końskiego, przeczulica.
Jeżeli nowotwór występuje w klatce piersiowej, objawia się poprzez:
- kaszel, napady duszności, świst krtaniowy
- obrzęk szyi
- zaburzenia połykania
- ból w klatce piersiowej
- częste infekcje płuc.
Neuroblastoma może wystąpić również w tkance podskórnej w postaci licznych guzków podskórnych o średnicy od 2 do 20 mm o sinym lub niebieskawym kolorze. Najczęściej wykwity te zlokalizowane są na kończynach oraz tułowiu.
Neuroblastoma – leczenie
Leczenie neuroblastomy rozpoczyna się zdiagnozowaniem choroby. Nowotwór ten wykrywany jest poprzez wykonanie badań obrazowych, np. rtg jamy brzusznej lub klatki piersiowej, tomografii komputerowej, scyntygrafii lub mielografii (jeżeli wystąpią objawy neurologiczne).
Postępowanie medyczne uzależnione jest od stopniu rozwoju nowotworu oraz od tego, czy zdiagnozowano przerzuty. Na początku rozwoju guza wystarczające jest jego chirurgiczne usunięcie, czasami – jeżeli wykryto przerzuty na węzłach chłonnych - uzupełnione o kilka chemioterapii.W przypadku zdiagnozowania rozwiniętego nowotworu u dzieci stosuje się zaawansowane, skojarzone leczenie chemiczne oraz chirurgiczne, a także radioterapię.
Po zakończeniu chemioterapii od chorego pobierane są komórki macierzyste, które są następnie podawane w kolejnym etapie leczenia – megachemioterapii. Jeżeli nowotwór ma duży stopień zaawansowania, praktykuje się również zabiegi chirurgiczne, mające na celu wycięcie części guzów.
Jak zapobiegać rozwojowi nowotworów u dzieci?
Według wielu badań, człowiek może zapobiec 1/3 zachorowań. Aby było to możliwe, przyszła mama powinna prowadzić zdrowy tryb życia, uprawiać aktywność fizyczną, nie palić tytoniu oraz nie spożywać innych używek oraz wdrażać zdrową, urozmaiconą dietę. Ogólne pojęcie „prowadzenia zdrowego trybu życia” podczas ciąży może być więc jedyną drogą do zmniejszenia ryzyka zachorowalności na neuroblastomę u dzieci, jednakże nie jest to żaden gwarant, ponieważ nowotwór ten ma podłoże genetyczne.
Zapobieganie rozwojowi nowotworów u dzieci polega również na odpowiednio szybkim zdiagnozowaniu choroby. W przypadku pojawienia się niepokojących objawów, w tym tych, które zostały wymienione w niniejszym artykule i skonsultowanie ich z lekarzem, może skutkować wykryciem nowotworu na wczesnym stadium, a w efekcie zapobiegnięciu jego rozwojowi.
