Alergia na bia³ko u doros³ych - przyczyny, objawy, leczenie

Alergia na bia³ko to jedna z postaci alergii pokarmowej, objawiaj±ca siê uczuleniem na na mleko. Alergia na bia³ko zdarza siê najczê¶ciej u dzieci. Wiêkszo¶æ z nich wyrasta jednak z tego. U doros³ych alergia na bia³ko dotyczy oko³o 2 procent populacji. Objawy alergii na bia³ko mog± pojawiæ siê nie tylko po wypiciu mleka, ale tak¿e po zjedzeniu przetworów zawieraj±cych kazeinê, bia³ko dodawane do wielu przetworów, w tym do wêdlin. Objawy alergii na bia³ko to nie tylko zaburzenia trawienne (biegunka, nudno¶ci i inne), ale tak¿e pojawiaj±ca siê na skórze pokrzywka, swêdz±ce wypryski, czy te¿ atopowe zapalenie skóry. Mleko krowie zawiera oko³o 30 ró¿nych bia³ek, st±d du¿e zró¿nicowanie produkowanych przeciwcia³ oraz ró¿ne reakcje organizmu.

Alergia pokarmowa to zespó³ nieprawid³owych reakcji ze strony uk³adu immunologicznego na spo¿yte sk³adniki. Zdarza siê, gdy organizm zidentyfikuje je jako potencjalnie szkodliwe, zaczyna produkowaæ przeciwcia³a typu IgE i wysy³a je do walki.

Alergia na bia³ko - czym jest?

Zacznijmy od tego, ¿e w mleku znajduje siê oko³o 30 ró¿nych bia³ek, które mog± uczulaæ. Bia³ka te dzieli siê na dwa g³ówne rodzaje: na kazeinê (jest jej oko³o 20%) i bia³ka serwatkowe (m.in. alfa-laktoalbumina, beta-laktoglobulina, laktoferyna i surowicza albumina wo³owa - ok. 80%).

Bia³ka mleka krowiego s± cenne dla organizmu i zazwyczaj metabolizowane bez problemu. Mleko to wa¿ny element diety, zawieraj±cy poza tym wapñ, budulec ko¶ci, a ponadto witaminy, w tym A, B2 oraz D i sk³adniki mineralne.

U osób z alergi± pokarmow± system immunologiczny traktuje jednak bia³ka mleka krowiego jak intruzów i zaczyna z nimi walczyæ za pomoc± produkowanych przez system immunologiczny przeciwcia³ typu IgE, które ruszaj± do boju.

Objawy alergii na bia³ko mog± byæ zró¿nicowane. Mo¿emy odczuwaæ nastêpuj±ce dolegliwo¶ci:

  • ze strony uk³adu pokarmowego: uporczywe kolki, nudno¶ci i wymioty, biegunka
  • alergiczny nie¿yt nosa, uporczywe kichanie, nawracaj±ce zapalenia gard³a
  • wysypki, pokrzywka skórna i swêdzenie
  • duszno¶ci, zdarza siê nawet astma
  • rzadziej dochodzi do zaburzeñ funkcjonowania uk³adu moczowego, przekrwienia spojówek, zaburzeñ snu i migreny
  • atopowe zapalenie skóry
  • w skrajnych przypadkach wstrz±s anafilaktyczny i inne objawy ciê¿kiej alergii

Poniewa¿ liczba bia³ek w mleku jest spora, alergeny, produkowane przez organizm s± ró¿ne u ró¿nych ludzi.

Alergeny mleka krowiego to m.in.:

  • alfa-laktoalbumina (ALA, Bos d 4)
  • beta-laktoglobulina (BLG, Bos 5)
  • albumina surowicy zwierzêcej (BSA, Bos 6)
  • immunoglobiny bydlêce (Bos 7)
  • alergeny kazeiny (Bos 8)
  • laktoferyna bydlêca (LF)

W przypadku alergii na mleko najczê¶ciej mamy do czynienia z alergiami poliwalentnymi, czyli reakcjami uczuleniowymi na wiêcej ni¿ jedno bia³ko. Obejmuj± niemal 75% wszystkich przypadków uczuleñ na bia³ko mleka krowiego. Zazwyczaj alergiê powoduj± g³ówne sk³adniki mleka, czyli kazeina, alfa-laktoalbumina i beta-laktoglobulina. O wiele rzadziej spotykamy alergiê na laktoferynê bydlêc± czy albuminê surowicy bydlêcej (BSA).

W przypadku alergii na kazeinê problemem staje siê nie tylko samo spo¿ywanie mleka, ale tak¿e ¿ywno¶ci przetworzonej, produkowanej z dodatkiem kazeiny, jak np. wêdliny, w tym parówki, s³odycze, p³atki ¶niadaniowe, a nawet chleb.

Reakcje alergiczne dotycz± spo¿ywania mleka w ka¿dej postaci, surowego i gotowanego. Uczula zreszt± nie tylko mleko krowie, ale tak¿e owcze czy te¿ kozie.

Zobacz wideo

Alergia na bia³ko - leczenie

Aby postawiæ diagnozê lekarz przeprowadza, przede wszystkim, dok³adny wywiad, aby poznaæ nawyki ¿ywieniowe pacjenta. Stosuje siê ponadto testy eliminacyjne oraz tzw. kontrolowane prowokacje pokarmowe. Korzysta siê tak¿e z testów serologicznych oraz testów skórnych.

Celem jest znalezienie przeciwcia³ IgE, wskazuj±cych na alergiê na konkretne sk³adniki mleka, stwierdzenie, czy chodzi o mleko ¶wie¿e, czy te¿ tak¿e gotowane i stworzenie tzw. indywidualnego profilu uczulenia.

Alergia na bia³ko - zalecenia

Aby unikn±æ reakcji alergicznych na bia³ko najlepiej omijaæ produkty zawieraj±ce mleko, a zast±piæ je, na przyk³ad, napojami ro¶linnymi, takimi jak mleko sojowe, ry¿owe i inne. Trzeba te¿ zwracaæ uwagê na sk³ad kupowanej ¿ywno¶ci przetworzonej, która mo¿e zawieraæ chocia¿by kazeinê, najbardziej alergizuj±ce bia³ko, odpowiedzialne za zdecydowanie najwiêksz± liczbê uczuleñ.

Alergia na bia³ko a nietolerancja mleka

Alergia na bia³ko bywa mylona z nietolerancj± mleka, wystêpuj±c± zazwyczaj pod postaci± nietolerancji laktozy.

Laktoza jest to inaczej cukier mleczny, znajduj±cy siê w mleku, tak¿e ludzkim. Nietolerancja laktozy ma ró¿ne przyczyny, byæ mo¿e tak¿e genetyczne. Objawia siê brakiem w jelitach laktazy, czyli enzymu trawi±cego laktozê.

O ró¿nicy miêdzy alergi± na bia³ko a nietolerancj± mleka przeczytasz tutaj:

Alergia, nietolerancja czy po prostu nadwra¿liwo¶æ na mleko?

Laktoza - co to jest i na czym polega jej nietolerancja?