Alergia na białko u dorosłych - przyczyny, objawy, leczenie

Alergia na białko to jedna z postaci alergii pokarmowej, objawiająca się uczuleniem na na mleko. Alergia na białko zdarza się najczęściej u dzieci. Większość z nich wyrasta jednak z tego. U dorosłych alergia na białko dotyczy około 2 procent populacji. Objawy alergii na białko mogą pojawić się nie tylko po wypiciu mleka, ale także po zjedzeniu przetworów zawierających kazeinę, białko dodawane do wielu przetworów, w tym do wędlin. Objawy alergii na białko to nie tylko zaburzenia trawienne (biegunka, nudności i inne), ale także pojawiająca się na skórze pokrzywka, swędzące wypryski, czy też atopowe zapalenie skóry. Mleko krowie zawiera około 30 różnych białek, stąd duże zróżnicowanie produkowanych przeciwciał oraz różne reakcje organizmu.

Alergia pokarmowa to zespół nieprawidłowych reakcji ze strony układu immunologicznego na spożyte składniki. Zdarza się, gdy organizm zidentyfikuje je jako potencjalnie szkodliwe, zaczyna produkować przeciwciała typu IgE i wysyła je do walki.

Alergia na białko - czym jest?

Zacznijmy od tego, że w mleku znajduje się około 30 różnych białek, które mogą uczulać. Białka te dzieli się na dwa główne rodzaje: na kazeinę (jest jej około 20%) i białka serwatkowe (m.in. alfa-laktoalbumina, beta-laktoglobulina, laktoferyna i surowicza albumina wołowa - ok. 80%).

Białka mleka krowiego są cenne dla organizmu i zazwyczaj metabolizowane bez problemu. Mleko to ważny element diety, zawierający poza tym wapń, budulec kości, a ponadto witaminy, w tym A, B2 oraz D i składniki mineralne.

U osób z alergią pokarmową system immunologiczny traktuje jednak białka mleka krowiego jak intruzów i zaczyna z nimi walczyć za pomocą produkowanych przez system immunologiczny przeciwciał typu IgE, które ruszają do boju.

Objawy alergii na białko mogą być zróżnicowane. Możemy odczuwać następujące dolegliwości:

• ze strony układu pokarmowego: uporczywe kolki, nudności i wymioty, biegunka
• alergiczny nieżyt nosa, uporczywe kichanie, nawracające zapalenia gardła
• wysypki, pokrzywka skórna i swędzenie
• duszności, zdarza się nawet astma
• rzadziej dochodzi do zaburzeń funkcjonowania układu moczowego, przekrwienia spojówek, zaburzeń snu i migreny
• atopowe zapalenie skóry
• w skrajnych przypadkach wstrząs anafilaktyczny i inne objawy ciężkiej alergii

Ponieważ liczba białek w mleku jest spora, alergeny, produkowane przez organizm są różne u różnych ludzi.

Alergeny mleka krowiego to m.in.:

• alfa-laktoalbumina (ALA, Bos d 4)
• beta-laktoglobulina (BLG, Bos 5)
• albumina surowicy zwierzęcej (BSA, Bos 6)
• immunoglobiny bydlęce (Bos 7)
• alergeny kazeiny (Bos 8)
• laktoferyna bydlęca (LF)

W przypadku alergii na mleko najczęściej mamy do czynienia z alergiami poliwalentnymi, czyli reakcjami uczuleniowymi na więcej niż jedno białko. Obejmują niemal 75% wszystkich przypadków uczuleń na białko mleka krowiego. Zazwyczaj alergię powodują główne składniki mleka, czyli kazeina, alfa-laktoalbumina i beta-laktoglobulina. O wiele rzadziej spotykamy alergię na laktoferynę bydlęcą czy albuminę surowicy bydlęcej (BSA).

W przypadku alergii na kazeinę problemem staje się nie tylko samo spożywanie mleka, ale także żywności przetworzonej, produkowanej z dodatkiem kazeiny, jak np. wędliny, w tym parówki, słodycze, płatki śniadaniowe, a nawet chleb.

Reakcje alergiczne dotyczą spożywania mleka w każdej postaci, surowego i gotowanego. Uczula zresztą nie tylko mleko krowie, ale także owcze czy też kozie.

Alergia na białko - leczenie

Aby postawić diagnozę lekarz przeprowadza, przede wszystkim, dokładny wywiad, aby poznać nawyki żywieniowe pacjenta. Stosuje się ponadto testy eliminacyjne oraz tzw. kontrolowane prowokacje pokarmowe. Korzysta się także z testów serologicznych oraz testów skórnych.

Celem jest znalezienie przeciwciał IgE, wskazujących na alergię na konkretne składniki mleka, stwierdzenie, czy chodzi o mleko świeże, czy też także gotowane i stworzenie tzw. indywidualnego profilu uczulenia.

Alergia na białko - zalecenia

Aby uniknąć reakcji alergicznych na białko najlepiej omijać produkty zawierające mleko, a zastąpić je, na przykład, napojami roślinnymi, takimi jak mleko sojowe, ryżowe i inne. Trzeba też zwracać uwagę na skład kupowanej żywności przetworzonej, która może zawierać chociażby kazeinę, najbardziej alergizujące białko, odpowiedzialne za zdecydowanie największą liczbę uczuleń.

Alergia na białko a nietolerancja mleka

Alergia na białko bywa mylona z nietolerancją mleka, występującą zazwyczaj pod postacią nietolerancji laktozy.

Laktoza jest to inaczej cukier mleczny, znajdujący się w mleku, także ludzkim. Nietolerancja laktozy ma różne przyczyny, być może także genetyczne. Objawia się brakiem w jelitach laktazy, czyli enzymu trawiącego laktozę.

O różnicy między alergią na białko a nietolerancją mleka przeczytasz tutaj:

Alergia, nietolerancja czy po prostu nadwrażliwość na mleko?

Laktoza - co to jest i na czym polega jej nietolerancja?