Kaszel jest to naturalny odruch organizmu, który ma na celu oczyszczenie dróg oddechowych z drobnoustrojów oraz zalegającej w układzie oddechowym wydzieliny. Każdy kaszel utrzymujący się przez określony czas, jest spowodowany działaniem szkodliwych czynników zewnętrznych. Ze względu na długość trwania, wyróżnia się następujące rodzaje kaszlu:
Ze względu na obecność wydzieliny, kaszel dzielimy na produktywny (mokry) oraz nieproduktywny (suchy). Zarówno jeden, jak i drugi rodzaj sygnalizuje infekcję, chociaż w przypadku stanu zapalnego dróg oddechowych, zwykle najpierw występuje kaszel suchy, a następnie mokry.
Kaszel ostry, który utrzymuje się od kilku dni do trzech tygodni, pomimo, że jest bardzo intensywny, zwykle towarzyszy infekcji i można wyleczyć go domowymi sposobami. Dużo większym problemem jest kaszel przewlekły, który trwa wiele tygodni. Zarówno u dorosłego, jak i u dziecka, kaszel przewlekły może być symptomem poważnej choroby i należy go skonsultować z lekarzem.
Istnieje wiele przyczyn długotrwałego, suchego kaszlu u dorosłych. Według danych statystycznych, najczęstszymi przyczynami tej dolegliwości są astma, refluks żołądkowo-przełykowy oraz kaszel po infekcji wirusowej.
Nieprzechodzący, suchy kaszel to często jedyny objaw Zespołu Corrao, który stanowi jedną z odmian astmy. Kaszel ten utrzymuje się w ciągu dnia oraz nocy i bardzo często nasila się podczas aktywności fizycznej oraz jeżeli osoba chora przebywa na zimnym powietrzu. Kaszlu tego nie wolno bagatelizować, ponieważ u osób, cierpiących na Zespół Corrao badanie fizykalne oraz radiogram klatki piersiowej nie wykazują żadnych zmian, a głównym objawem choroby jest odruch wykrztuśny. Ponadto, kaszel ten nie ustępuje po kuracji antybiotykowej, po przyjmowaniu leków antyhistaminowych, a także środków zmniejszających przekrwienie. Jedynym lekiem na to schorzenie oraz metodą na pozbycie się uporczywego, suchego kaszlu są leki steroidowe, w postaci wziewnej. Kuracja tej odmiany astmy jest długotrwała.
Inną przyczyną przewlekłego, suchego kaszlu u dorosłych jest refluks żołądkowo-przełykowy. Choroba ta spowodowana jest nieprawidłowym funkcjonowaniem dolnego zwieracza w żołądku. Polega na cofaniu treści pokarmowej do przewodu pokarmowego, co powoduje podrażnienie tego obszaru. Jednym z objawów choroby refluksowej żołądka jest właśnie suchy kaszel, który stanowi reakcję obronną organizmu na podrażnienie przewodu pokarmowego.
W przypadku wykluczenia astmy oraz choroby refluksowej, należy zastanowić się, czy osoba cierpiąca na bezproduktywny, przewlekły kaszel nie przechodziła infekcji wirusowej kilka tygodni wcześniej. Długotrwały, suchy kaszel u dorosłych może być spowodowany chorobą dróg oddechowych, która ustąpiła kilka tygodni wcześniej. U takich osób konieczne jest zastosowanie kuracji kortykosteroidami.
Kaszel jest to objaw, który bardzo często występuje u dzieci, ponieważ stanowi on naturalny odruch obronny organizmu przed drobnoustrojami oraz infekcjami. Dzieci nie mają jeszcze w pełni wykształconego układu odpornościowego, wobec czego kaszel występuje u nich częściej niż u dorosłych. Każdy kaszel u dziecka wymaga diagnostyki, a w szczególności kaszel przewlekły. Taki objaw u dziecka utrzymujący się ponad 8 tygodni, może być wynikiem wielu poważnych chorób, więc należy go skonsultować z lekarzem. Może być on sygnałem:
Przewlekły kaszel u dziecka może być również spowodowany narażeniem na dym tytoniowy, a także obecnością ciała obcego w układzie oddechowym - może się zdarzyć, że dziecko połknie niewielki przedmiot, który zalegając w organizmie, będzie podrażniał drogi oddechowe i prowokował pokasływanie.