Migdałki: czy i kiedy je wycinać? Wady i zalety zabiegu

Najczęściej przycina się rozrośnięty migdałek gardłowy (adenotomia) lub migdałek podniebienny (tonsillotomia). Całkowite wycięcie migdałków zwie się tonsillektomią i wykonywane jest przy przewlekłym przerostowym zapaleniu migdałków podniebiennych. Dlaczego w ogóle migdałki są wycinane i czy jest to korzystne dla zdrowia?

Więcej podobnych tematów na stronie głównej Gazeta.pl

Migdałki - co to takiego?

Z migdałkami wszyscy się rodzimy i w miarę naszego wzrastania migdałki rosną razem z nami, aby następnie, w dorosłym wieku, ulec powolnemu zanikowi. Człowiek posiada, ściśle rzecz biorąc, aż sześć migdałków. Są to: dwa migdałki podniebienne, tzw. trzeci migdałek (gardłowy) oraz migdałek językowy, grudki chłonne na tylnej ścianie gardła i dwa migdałki trąbkowe. Razem są odpowiedzialne za ochronę organizmu przed infekcjami bakteryjnymi i wirusowymi oraz przed alergenami. Jako pierwszy zanika tzw. migdałek trzeci (gardłowy) gdzieś około dziewiątego roku życia. Nastolatki nie mają już migdałków podniebiennych, a u dorosłego człowieka migdałki, zamiast się powiększać, przestają działać i zanikają. Do mniej więcej 40-tego roku życia nasze migdałki są już przeszłością.

Po co nam migdałki? U dzieci to przede wszystkim narzędzie do ochrony przed infekcjami i alergenami. Funkcję immunologiczną pełnią m.in. poprzez produkcję przeciwciał (limfocytów T i B) oraz dzięki budowaniu tzw. pamięci immunologicznej. Gdy się to już uda, przestają być potrzebne organizmowi, który pozwala im powoli zanikać.

Jak powstaje owa pamięć immunologiczna? Najprościej mówiąc, poprzez "uczenie" się organizmu. Dzieci przechodzą w dzieciństwie wiele infekcji i chorób nie bez powodu, dzięki takim doświadczeniom ich organizmy uczą się, jak walczyć z patogenami, trenują niejako swój układ immunologiczny. I dzięki temu dorośli nie ulegają tak łatwo, jak dzieci, zwykłym infekcjom.

Kiedy migdałki powinny być usuwane?

Zacznijmy od tego, że w trakcie zabiegu nie usuwa się wszystkich migdałków. Najczęściej wycinane są: migdałek gardłowy (czyli trzeci migdałek) oraz migdałki boczne (podniebienne). Druga metoda leczenia polega na przycinaniu migdałków. Dlaczego do tego w ogóle dochodzi?

Migdałki u dziecka powiększają się okresowo, w czasie każdej infekcji, w celu jak najskuteczniejszego zwalczenia agresorów, czyli wyprodukowania odpowiedniej ilości przeciwciał. Po wszystkim migdałki wracają do swojej zwykłej wielkości. Problem pojawia się, gdy migdałki, mimo zwalczonej infekcji, nadal są powiększone.

Lekarze rekomendują zabieg usunięcia lub przycięcia migdałka, gdy zauważają następujące, niepokojące skutki nadmiernego rozrośnięcia się migdałków:

  • Dziecko ma problemy z oddychaniem z powodu niedrożności nosa (nie może oddychać przez nos, bo zalega tam wydzielina, której maluch nie jest w stanie wydmuchać). Ratuje się oddychając szeroko otwartą buzią. A jeśli jego migdałek jest przerośnięty, zbyt duży, blokuje dostęp powietrza. Katar, zalegający w nosie, przeszkadza także w wentylacji zatok, co może doprowadzić do ich stanu zapalnego, a także do stanów zapalnych ucha. Dodatkowo długotrwałe oddychanie przez usta wpływa niekorzystnie na rozwój żuchwy i bywa przyczyną późniejszych wad zgryzu.
  • Pojawiają się kłopoty z oddychaniem w czasie snu. Lekarze są zdania, że trudności w oddychaniu mogą mieć jeszcze poważniejsze konsekwencje. Gdy u dziecka w czasie snu dochodzi do bezdechu, łączy się to z niedotlenieniem mózgu, co grozi późniejszymi zaburzeniami koncentracji, trudnościami w uczeniu się, nadpobudliwością i innymi zakłóceniami w normalnym rozwoju dziecka.
  • Przerośnięte migdałki objawiają się także kłopotami przy przełykaniu jedzenia. Dziecko ma trudności z jedzeniem większych porcji. Duże migdałki przeszkadzają mu w posiłku, więc dziecko niechętnie zabiera się do jedzenia.
  • Dziecko źle słyszy. Powodem jest powiększony migdałek gardłowy oraz migdałki trąbkowe. Zalegający w uszach płyn zakłóca odbiór sygnałów dźwiękowych. Pozornie "niegrzeczne" dziecko po prostu nas nie słyszy.
  • U dziecka pojawiają się wady wymowy: to przerośnięte migdałki podniebienne lub gardłowe przeszkadzają w wyraźnym artykułowaniu słów.

Lekarze są zdania, że utrzymujące się na stałe powiększenie migdałków możemy dziedziczyć po rodzicach. Ale przyczyn może być oczywiście więcej.

Zobacz wideo Migdałki [ANATOMIA CZŁOWIEKA]

Ja zapobiegać przerostowi migdałków u dzieci?

  • po pierwsze - profilaktyka, chronienie dzieci przed infekcjami
  • po drugie - szczepienia ochronne
  • po trzecie - właściwe odżywianie dziecka (eliminowanie alergenów, które drażnią układ immunologiczny)

Zalety zabiegu usunięcia przerośniętych migdałków:

  • zmniejszenie częstotliwości infekcji
  • lepszy sen - znikają chrapanie i bezdech
  • poprawa słuchu u dziecka
  • mocniejsze zdrowie - dziecko rzadziej miewa stany zapalne w obrębie górnych dróg oddechowych oraz uszu
  • unikamy późniejszych kłopotów, związanych z kondycją dziecka, takich jak wadliwy zgryz, niedosłuch, a nawet zapaleń wsierdzia czy nerek

Powikłania przy usuwaniu przerośniętych migdałków

Możliwe powikłania: wzmożone krwawienie w czasie operacji lub po jej zakończeniu, nawet przez kilka dni (powodowane najczęściej niewykrytymi skazami krwotocznymi). Aby temu zapobiec powinno się przed zabiegiem zrobić badanie krwi, w tym na krzepliwość.

A ponadto, po zabiegu przez pewien okres utrzymywać się będą: bolesne przełykanie, obrzęk i duszności, chwilowa zmiana barwy głosu, zatkanie nosa.

Przeciwwskazania do zabiegu wycięcia migdałków

  • niewydolność podniebienia, rozszczep podniebienia, rozdwojenie języczka
  • zaburzenia neurologiczne i nerwowo-mięśniowe
  • zaburzenia krzepnięcia krwi
  • różne zakażenia itp.

O problemach z migdałkami u dorosłych przeczytasz tutaj:

Migdałki u dorosłych - problem czy nie?

Więcej o: