Lekomania jest chorobą
Lekomania, zwana też zależnością lekową lub lekozależnością, to choroba polegająca na uzależnieniu człowieka od nadużywania leków. Obejmuje coraz więcej ludzi, stając się jedną z plag XXI wieku. I, jak to bywa z chorobami współczesnego świata, ma wiele złożonych przyczyn.
Jedną z nich jest powszechny i zbyt łatwy dostęp do leków. Bez recepty można kupić bardzo wiele specyfików, które przyjmowane w nadmiarze, są szkodliwe dla organizmu. Nadmierne skoncentrowanie się na sobie i swoim zdrowiu może też spowodować, że zaczniemy odczuwać niepokój, iż za mało robimy dla siebie i w panice szukać cudownego leku. Do lekomanii może też prowadzić chęć eksperymentowania ze stanami euforii.
U źródeł lekomanii leży pragnienie odczuwania przyjemności. Szukanie pozytywnych doznań to oczywiście nic złego, problem w tym, w jaki sposób do nich dążymy i jaką cenę ostatecznie płacimy.
Człowiek łatwo wpada w uzależnienie od tego, co sprawia mu przyjemność. Jest niezliczona ilość rzeczy, czynności czy też odczuć, które możemy uznać za przyjemne. Jednak, gdy zaczynamy odczuwać przymus powtarzania tej czynności lub stanu umysłu i aby znowu odczuć przyjemność musimy stale zwiększać dawki, możemy mówić o uzależnieniu. W tym stanie nie mamy już kontroli nad tym, co nas przedtem tak uszczęśliwiało, a kompulsywne działanie zaczyna dominować nad naszym życiem. W tym momencie możemy mówić o uzależnieniu jako o chorobie, która wymaga pomocy specjalisty.
Czym właściwie jest lekomania?
Jest to stan uzależnienia od leków, które nadużywane, niszczą nasz organizm, a my straciliśmy już panowanie nad tym, ile i kiedy ich zażywamy. To nałóg powodujący groźne zmiany w metabolizmie i fizjologii człowieka, wpływa poważnie na stan psychiczny osoby uzależnionej. Objawia się m.in. wzrostem tolerancji organizmu na dany lek oraz, w razie zmniejszenia dawek lub zaprzestania przyjmowania leku, objawami odstawienia.
Lekomania jest tym groźniejsza, że długo może pozostać nie zauważona. Łatwo przeoczyć moment, w którym zażywany lek przestaje nam służyć, a staje się trucizną. Przyzwyczajamy się do działania leku, uważamy, że nam pomaga, aż do momentu, w którym nie jesteśmy w stanie funkcjonować bez niego. Gdy spróbujemy go odstawić, pojawią się tzw. objawy abstynencyjne.
Uzależnić się można od wielu leków, ale najczęściej są to: barbiturany, opioidy, benzodiazepiny, nieopioidowe leki przeciwbólowe oraz leki hormonalne. Młodzież, eksperymentując z tanimi, łatwo dostępnymi lekami, często uzależnia się od środków z kodeiną, pseudoefedryną i innymi tego typu związkami.
Lekomania spotykana jest często wśród kobiet w okresie menopauzalnym, a także wśród hipochondryków oraz osób uzależnionych już od innych substancji, takich jak narkotyki, alkohol czy nikotyna.
Lekomania - objawy
Gdy nadużywamy leków organizm przyzwyczaja się do substancji w nim zawartych i, aby normalnie funkcjonować, potrzebuje ich coraz więcej. Na odstawienie reaguje gwałtownie, powodując szereg nieprzyjemnych dla nas skutków. Czujemy się nie tylko gorzej psychicznie, ale i fizycznie. Objawy nałogu są w zasadzie dość podobne, chociaż niektóre leki bardziej uzależniają psychikę, inne wpływają zarówno na umysł, jak i na ciało lekomana.
Obserwuje się następujące objawy lekomanii:
- Organizm przyzwyczaja się do danej substancji i powoli przestają mu wystarczać podawane dawki. Aby lek zadziałał, lekoman musi zażywać go w coraz większych ilościach.
- Chory zaczyna obsesyjnie poszukiwać okazji do zażywania leku, wciąż o nim myśli. Nawet jeśli leczenie danej choroby dobiegło już końca, nie zaprzestaje zażywania leku, stara się przedłużyć kurację. Gdy lekarz odmawia wydania recepty, odwiedza następnego.
- Osoba uzależniona ukrywa swój nałóg, lekarstwa najchętniej trzyma przy sobie, aby móc w każdej chwili po nie sięgnąć.
- Jakiekolwiek przeszkody w zażywaniu substancji lub odstawienie jej na jakiś czas, powodują niepokój, lęk, a przy głębszym stopniu uzależnienia także objawy fizyczne, takie jak biegunka, nudności, wymioty, bóle głowy, drżenie mięśni. Pojawiają się ostre zaburzenia świadomości, towarzyszą mu omamy, dezorientacja i inne objawy abstynencji.
Skutki lekomanii
W zależności od tego, od jakiego leku lub grupy leków chory jest uzależniony, skutki dla organizmu mogą być inne. Mówi się o dwóch podstawowych fazach uzależnienia. Najpierw pojawia się uzależnienie psychiczne. Chory odczuwa niezwykle silny przymus przyjmowania leku, na brak reaguje nerwowością, rozkojarzeniem, czasem wściekłością. Potem następuje uzależnienie fizyczne od substancji chemicznych, z którym niezwykle trudno jest walczyć.
Nadużywane leki powodują uszkodzenia organów wewnętrznych człowieka. W zależności od rodzaju, mogą niszczyć nerki, wątrobę, żołądek oraz układ nerwowy. Przedawkowanie leku lub pomieszanie z innymi substancjami, z którymi wchodzi w reakcję, jest groźne i może prowadzić do uszkodzenia układu oddechowego, śpiączki, a nawet śmierci.
Lekomania - jak wygląda leczenie?
Uzależnienie leczy się, podobne jak inne nałogi, dwuetapowo. Zaczyna się od detoksu, czyli odtrucia organizmu i unormowania jego funkcji. Potem chory może przystąpić do właściwej terapii odwykowej, w trakcie której stosuje się różne techniki terapeutyczne i wspiera się go w powrocie do zdrowia.
