Niewinne tabletki na katar, nadmanganian potasu, igła, strzykawka i przepis na metylokatynon gotowy. Ten niebezpieczny narkotyk, nazywany też metkatem, kotem, jeffem czy marcepanem, jest substancją pochodną amfetaminy. Coraz częściej produkowany w warunkach domowych, z powszechnie dostępnych składników, okazuje się wyjątkowo szkodliwy i wyniszczający układ nerwowy.
Pseudoefedryna jest też wykorzystywana do produkcji nielegalnej metamfetaminy, narkotyku generalnie niezbyt popularnego w Polsce i wielu osobom znanego głównie z serii Jo Nesbo o śledczym z Oslo - Harrym Hole'u. Niestety, z informacji uzyskanych w SIN (Społeczna Inicjatywa Narkopolityki) i od Piotra Jabłońskiego, dyrektora Krajowego Biura do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii, wynika, że są takie miejsca w Polsce (np. Bogatynia, Zgorzelec), gdzie używanie metamfetaminy jest częste i odbywa się tam również nielegalna produkcja, bądź pośrednictwo w niej. Przyczyna? Strefa przygraniczna i łatwy rynek zbytu, a także ułatwiony dostęp do potrzebnych składników. Wprawdzie w aptekach nie można już kupić sporych ilości leków z pseudoefedryną, jednak podejrzewa się, że mafia narkotykowa zaopatruje się bezpośrednio w hurtowniach, bądź fabrykach.
Zgodnie z przepisami, od 2016 roku jednorazowo w aptece możesz kupić leki zawierające łącznie nie więcej niż 720 mg pseudoefedryny. Przepisy miały zapobiegać zjawisku zaopatrywania się w pseudoefedrynę w ilościach hurtowych.
Takie same limity zastosowano m.in. w Wielkiej Brytanii, Francji, Czechach czy w Niemczech. Raporty z Wielkiej Brytanii dotyczące stosowania pseudoefedryny, które miały na celu monitorowanie wprowadzonych ograniczeń, wykazały ich wysoką skuteczność. Niestety, wg. osób zajmujących się problemem uzależnień i czarnym rynkiem, w perspektywie czasowej okazały się nieskuteczne.
Zdecydowanie więcej na temat narkotyków w Polsce:
Oczywiście są powody, dla których legalny rynek farmaceutyczny tak chętnie wykorzystuje pseudoefedrynę. Dodawana do leków przeciwko przeziębieniu pseudoefedryna to pochodna efedryny występującej w naturze - jest ona pozyskiwana z zioła Ephedra. Pseudoefedryna jest powszechnie stosowanym i cenionym składnikiem, ponieważ oddziałuje bezpośrednio na receptory znajdujące się w błonach śluzowych dróg oddechowych. To właśnie dlatego tak szybko i skutecznie przynosi ulgę w stanach zapalnych górnych dróg oddechowych, ale także zatok, nieżytach nosa czy zapaleniu oskrzeli. Znajduje się zarówno w lekach dostępnych bez recepty, jak i tych przepisywanych przez lekarzy. W lekach bez recepty znajduje się w postaci chlorowodorku bądź siarczanu. Co istotne, pseudoefedryna może stanowić także samodzielny, niezależny lek. Dodawana jest również do leków o działaniu przeciwbólowym i przeciwhistaminowym.
Główną zaletą tej substancji jest działanie rozszerzające oskrzela i w efekcie ułatwiające oddychanie. Znacznie zmniejsza również przekrwienie błony śluzowej nosa, a także wykazuje działanie zmniejszające obrzęk śluzówki. Korzystne działanie dostrzegalne jest już po 15 minutach od zażycia pseudoefedryny bądź leku z jej zawartością. Efekt, choć zaskakujący i jak najbardziej pożądany, utrzymuje się jednak przez zaledwie 3-4 godziny. Jeśli zależy nam na dłuższym działaniu - warto wówczas sięgnąć po leki o przedłużonym działaniu, zawierające pseudoefedrynę w składzie. Dają one efekt nawet do 12 godzin. Na tym jednak nie koniec działania tej substancji. Pseudoefedryna może mieć również korzystny wpływ na aspekty niezwiązane z przeziębieniem - przede wszystkim może wspomagać wyrównywanie ciśnienia w uchu środkowym, co jest niezwykle pomocne przy nagłych zmianach ciśnienia (lot samolotem, nurkowanie, jazda na nartach w górach itp.). Co ważne - pseudoefedryna nie powoduje senności.
Wydawać się może, że w zasadzie na przeziębienie nie ma skuteczniejszej substancji niż właśnie pseudoefedryna. Działa szybko i skutecznie, przynosi ulgę, a przy tym nie powoduje senności. Okazuje się, że nawet stosowana właściwie, zgodnie z zaleceniami producenta, pseudoefedryna także bywa szkodliwa.
Pseudoefedryna ma co prawda działanie nieco słabsze niż efedryna, jednak mimo to może: powodować wzrost ciśnienia tętniczego krwi, a także wpływać na przyspieszenie akcji serca, czy też zaburzać rytm jego pracy - to właśnie dlatego nie powoduje uczucia senności, charakterystycznego dla wielu leków przeciwko przeziębieniu. Oddziałuje na ośrodkowy układ nerwowy, co przyczynia się do:
Poprzez działanie pobudzające, może również rozszerzać źrenice, co jest bezpośrednią przyczyną nadwrażliwości na światło. Możliwy jest również jej wpływ na opóźnienie reakcji i zaburzenie koncentracji. W przypadku znacznego przedawkowania, czy też stosowania tej substancji przez długi czas, może pojawić się blednięcie i sinienie palców rąk w sytuacjach stresowych bądź pod wpływem zimna. Co najważniejsze - pseudoefedryna jedynie łagodzi objawy infekcji, jednak nie uderza w ich przyczynę. W żadnym stopniu nie wpływa również na proces wyzdrowienia: ona tylko maskuje objawy.
Lista leków o działaniu łagodzącym przebieg przeziębienia jest długa. Najpopularniejsze leki zawierające tę substancję to:
Jeśli cierpisz z powodu nadciśnienia, bądź masz problemy z układem krwionośnym - leki zawierające pseudoefedrynę stosuj bardzo rozważnie.
Przeczytaj także: