Nietolerancja glutenu - czym jest ta choroba?
Nietolerancja glutenu, zwana również celiakią, jest uwarunkowana genetycznie i objawić się może w każdym wieku. Jest to - w dużym skrócie - nieprawidłowa reakcja immunologiczna na gluten zawarty w pokarmie. W wyniku tej reakcji zanikają kosmki jelitowe, odpowiedzialne za przyswajanie substancji otrzymywanych z pożywienia, zatem gluten nie może być strawiony poprawnie. Brak leczenia może prowadzić do zmian w błonie śluzowej jelit. Objawy ustępują całkowicie po wyeliminowaniu szkodliwego składnika, a śluzówka regeneruje się, jednak po powrocie do wcześniejszej diety wszystkie objawy powracają.
Gluten: czym jest?
Wiele mówi się o glutenie i jego szkodliwości, jednak czym on właściwie jest? Gluten to mieszanka białek: gluteniny oraz gliadyny, występujące w ziarnach niektórych ze zbóż. Co za tym idzie, szkodliwy dla wielu osób występuje w znakomitej większości pokarmów, które spożywamy na co dzień.
Nietolerancja glutenu - objawy choroby
Nietolerancja glutenu objawia się na kilka sposobów, nie wszystkie jednak mogą zostać skojarzone z celiakią. Sprawia to, że rozpoznanie choroby bywa trudne i niekiedy bywa ona mylona z innymi schorzeniami, co sprawia, że leczenie jest nieskuteczne. Najłatwiejsze do rozpoznania są niewątpliwie objawy ze strony układu pokarmowego, które pojawiają się najczęściej po zjedzeniu pokarmu zawierającego szkodliwy składnik.
Są to:
- nudności,
- biegunka,
- wzdęcie brzucha,
- zaparcia,
- objawy zespołu jelita wrażliwego.
Jednak to nie wszystko. Celiakia może objawiać się także w sposób, który trudno skojarzyć z ta chorobą:
- osłabienie,
- brak łaknienia i utrata masy ciała,
- nadmierna nerwowość,
- depresja,
- niski wzrost,
- palce pałeczkowate.
Poza wymienionymi, mogą wystąpić także nieprzyjemne objawy ze strony układu mięśniowego oraz kości. Wśród nich najczęstsze są:
- osteoporoza,
- bóle mięśniowe,
- bóle kostne,
- słabo rozwinięte mięśnie.
Kobiety mogą także zauważyć siebie zaburzenia cyklu miesiączkowego, które skutkują obniżeniem płodności. Mogą także występować objawy skórne w postaci wysypki lub zmian aftowych w obrębie jamy ustnej.
Nietolerancja glutenu - badania
Ze względu na to, że nietolerancja glutenu bywa trudna do wykrycia, jej zdiagnozowanie wymaga wykonania szeregu badań. Pierwszym etapem jest przeprowadzenie wywiadu z pacjentem. W jego trakcie lekarz zbiera jak najwięcej informacji o osobie, by wstępnie zorientować się w sytuacji. Podczas takiej rozmowy lekarz jest w stanie stwierdzić, czy występujące objawy kwalifikują pacjenta do dalszych badań w kierunku rozpoznania celiakii. W przypadku, gdy objawy wskazują na potencjalną chorobę, lekarz kieruje pacjenta na dalsze badania. Wykonywane są testy serologiczne, które maja na celu wykrycie autoprzeciwciał. Kolejny krok to biopsja jelita cienkiego, dzięki której możliwe jest stwierdzenie zaniku kosmków jelitowych, które występuje w celiakii. Najprostszym i zarazem najbardziej skutecznym sposobem na sprawdzenie, czy u danej osoby występuje nietolerancja glutenu, jest odstawienie pokarmów, które go zawierają i monitorowanie stanu zdrowia pacjenta. W wyniku wykluczenia glutenu u chorej osoby następuje całkowita remisja i odwrócenie skutków nietolerancji, która powróci, gdy szkodliwy składnik znów zostanie włączony do diety,
Nietolerancja glutenu - leczenie
Celiakia to choroba, której objawy są nieprzyjemne i mogą znacząco osłabiać komfort życia osoby cierpiącej na to schorzenie. Sytuacji nie poprawia fakt, że nie istnieje lek, który zlikwidowałby objawy i pozwolił na bezproblemowe spożywanie produktów zawierających gluten. Jedynym sposobem na powstrzymanie choroby jest dieta wykluczająca wszystkie produkty, w których występuje szkodliwy dla organizm,mu składnik.
Gluten obecny jest w zbożach:
- pszenica wraz z odmianami durum, orkisz i kamut,
- pszenżyto i żyto,
- jęczmień.
Znaleźć go można również w przetworach i produktach wytwarzanych ze zbóż, w tym kaszach, makaronach, mące, a także w piwie. Można zastąpić je produktami, w których gluten nie występuje, przede wszystkim:
- kukurydzą,
- ryżem,
- prosem,
- soją,
- gryką,
- mąką ziemniaczaną,
- tapioką,
- amarantusem, który jest rodzajem pseudozboża pozbawionym glutenu.
Dieta bezglutenowa - jak powinna wyglądać?
Ze względu na to, że produkty zbożowe zawierające gluten mają w sobie również wiele składników odżywczych, w diecie bezglutenowej należny zadbać o to, by dostarczać organizmowi tego, czego potrzebuje.
Każdego dnia należy spożywać pięć do sześciu porcji produktów zbożowych pozbawionych glutenu, takich jak ryż czy kukurydza. Nie wolno zapominać także o owocach i warzywach, a także o nabiale, które są ważną częścią diety każdego człowieka.
To także może cię zainteresować:
