Co to jest BMI? Historia opracowania wskaźnika Queteleta
Jeśli nie wiesz, co to jest BMI, koniecznie przeczytaj poniższe informacje. BMI to skrót od angielskiego terminu Body Mass Index i oznacza wskaźnik masy ciała. Wskaźnik ten opracowany został w 1832 roku przez belgijskiego statystyka, Adolfa Queteleta, nazywany więc bywa również wskaźnikiem Queteleta. Z obserwacji Belga wynikało, że masa ciała jest ściśle powiązana ze wzrostem danego człowieka. Na podstawie danych statystycznych opracował on więc wzór do obliczania wskaźnika masy ciała, który pomoże ocenić, czy waga danej osoby mieści się w normie, czy też w jakiś sposób ją przekracza.
Zobacz też: Dieta dr Dąbrowskiej: aspekty zdrowotne. Na czym polega?
Indeks masy ciała: czym jest wskaźnik masy ciała
Indeks masy ciała, poprzez określenie relacji pomiędzy masą ciała a wzrostem, pozwala określić, czy waga danej osoby jest odpowiednia do jej wzrostu. W rezultacie można przekonać się, czy codzienna dieta oraz prowadzony przez nas tryb życia są właściwe i sprzyjają naszemu zdrowiu. Określanie BMI służy więc regularnej kontroli stanu naszego zdrowia. Co prawda, nie jest to metoda idealna, albowiem wskaźnik BMI nie bierze pod uwagę różnic związanych z proporcją masy mięśni do tkanki tłuszczowej czy z gęstością kości. Niemniej regularne obliczanie BMI pomoże nam zauważyć problemy z nadwagą bądź niedowagą.
Jak obliczyć BMI?
Jeśli zastanawiasz się, jak obliczyć BMI, to wystarczy, że:
- sprawdzisz swoją wagę i wzrost,
- wyszukasz jeden z dostępnych w sieci kalkulatorów BMI,
- wpiszesz wzrost w centymetrach,
- wpiszesz wagę w kilogramach,
- oznaczysz płeć,
- wciśniesz ''oblicz''.
Otrzymany wynik pozwoli Ci określić, czy Twoja waga mieści się w normie. Niektóre narzędzia online mogą dodatkowo oczekiwać od Ciebie podania wieku oraz obwodów talii i klatki piersiowej mierzonych w centymetrach. Tego typu kalkulatory będą nieco bardziej miarodajne.
BMI – wzór na obliczenie wskaźnika Queteleta
Jeśli nie masz pod ręką komputera czy smartfona, z łatwością sam obliczysz swoje BMI. Wzór nie jest skomplikowany. Wagę w kilogramach należy podzielić przez wzrost w metrach podniesiony do kwadratu. Tak obliczony iloraz oznacza wskaźnik BMI, który określi, czy Twoja masa ciała jest prawidłowa.
Prawidłowe BMI u dzieci (siatki centylowe)
Prawidłowe BMI u dzieci określane jest nieco inaczej, niż u dorosłych. Wskaźnik BMI wpisany bowiem został w siatki centylowe, osobno dla chłopców i dziewcząt. Siatki centylowe służą do oceny prawidłowego rozwoju fizycznego dzieci i są graficznym odwzorowaniem rozkładu danej cechy, w tym wypadku BMI, w populacji, w zależności od wieku i płci dziecka. Centyle określają, jaki procent dzieci w całej populacji osiąga daną wartość BMI.
Prawidłowa waga do wzrostu i wieku
Aby ocenić jaka jest prawidłowa waga do wzrostu i wieku, oprócz wskaźnika BMI należy brać pod uwagę również inne wskaźniki dietetyczne. W utrzymaniu prawidłowej wagi wiele zależy od predyspozycji organizmu, szczególnie zaś od podstawowej przemiany materii, na którą wpływają takie czynniki, jak płeć, wiek, wzrost, waga, typ metaboliczny oraz stan zdrowia. Istotny jest także tzw. PAL, tj. dobowy wskaźnik aktywności fizycznej. Należy również pamiętać o tym, że masa mięśni i masa kości maleje wraz z wiekiem (w procesie starzenia zmniejsza się gęstość kości), natomiast ilość tkanki tłuszczowej zazwyczaj wzrasta, co może wpływać na błędne oszacowanie wyników wskazywanych przez kalkulatory BMI.
Normy BMI. Jak wygląda tabela norm BMI?
Normy BMI zostały określone w następujący sposób:
- wynik poniżej 16 – wygłodzenie,
- wynik od 16 do 17 – wychudzenie,
- wynik poniżej 18,5 – niedowaga,
- wynik od 18,5 do 25 – waga prawidłowa,
- wynik powyżej 25 – nadwaga,
- wynik od 30 do 35 – otyłość,
- wynik od 35 do 40 – otyłość kliniczna,
- wynik powyżej 40 – skrajna otyłość.
Osiągnięcie wyniku poniżej 18,5 bądź powyżej 25 jest sygnałem, że warto wyeliminować z diety złe nawyki żywieniowe, zmienić styl życia i wprowadzić odpowiednią aktywność fizyczną.
Kalkulator BMI w ciąży. Czym się różni od standardowego?
Kalkulator BMI w ciąży różni się od klasycznych kalkulatorów z oczywistych względów. Przyrost wagi w ciąży jest bowiem rzeczą normalną, choć ma też swoje granice. Kalkulator dla kobiet w ciąży nie oblicza BMI w czasie rzeczywistym, a podaje prognozowany przyrost wagi dla poszczególnych tygodni ciąży. Pozwala więc na oszacowanie czy przyrost wagi jest prawidłowy. Aby skorzystać z tego narzędzia, należy:
- podać swoją wagę sprzed ciąży,
- oznaczyć tydzień ciąży,
- podać wzrost.
Zobacz też: Sabotażyści odchudzania - dietetyczne błędy utrudniające chudnięcie
Prawidłowa waga a zdrowie
Prawidłowa waga, adekwatna do wzrostu i płci, daje wynik BMI pomiędzy 18,5 a 25. Jednakże rezultat uzyskany przy pomocy kalkulatora BMI jest jedynie informacją orientacyjną i nie służy analizie ogólnego stanu zdrowia, a jedynie pomaga w określeniu ryzyka otyłości bądź niedowagi. Warto przy tym pamiętać, że nie tyle masa ciała jest odpowiedzialna za ryzyko wielu chorób, ile duża zawartość tkanki tłuszczowej oraz jej rozmieszczenie. Szczególnie niebezpieczne dla zdrowia jest na przykład otłuszczenie narządów wewnętrznych. Jednakże, by określić rozłożenie tłuszczu w organizmie konieczne jest posłużenie się wskaźnikiem WHR, ale jego wyliczenie w warunkach domowych nie jest możliwe.
