Uważasz, że znasz się na grzybach? Zbierasz je? Masz większe szanse na zatrucie niż ci, którzy się nie znają i nie zbierają... Chyba, ze ktoś ich poczęstuje.
Jak można pomylić kanię z muchomorem zielonawym (zwanym kiedyś sromotnikiem), albo borowika z goryczakiem? Jeśli zadajesz takie pytania, buta może cię zgubić. Do pomyłek dochodzi co roku. Ofiarami zwykle są dzieci. 20-30 proc. z nich umiera, pozostałe wymagają skomplikowanego leczenia, czasem przeszczepu wątroby (wszystko na ten temat ).
Przypominamy najważniejsze mity (i fakty) o grzybach. Banalne? A jednak warto przypominać.
1. Grzyby zawierają substancje korzystne dla zdrowia, także o działaniu przeciwnowotworowym.
FAKT
Lakownica lśniąca (znana raczej jako grzyb Reishi ) znana jest głównie z tego, że jej wyciąg nie tylko zapobiega chorobom nowotworowym, ale według niektórych badań może nawet hamować rozwój komórek raka piersi.
Okazuje się, że wszystkie grzyby, nawet hodowlana pieczarka, dzięki zawartości betaglukanów, też mogą mieć pewne znaczenie profilaktyczne.
Grzyby zawierają też związki sprzyjające obniżeniu poziomu cholesterolu, regulujące ciśnienie tętnicze krwi czy działające przeciwzapalnie.
Więcej na ten temat: dietetyk Urszula Somow
2. Kurki, czyli pieprznika jadalnego, nie pomyli nawet dziecko. Te grzyby można zbierać bez obaw, chociaż mają blaszki pod kapeluszem.
PÓŁPRAWDA
Jeśli kurka jest dorodna, żółta, o charakterystycznym kształcie, a tak wygląda tylko "dorosły" grzyb, to fakt. Znane są jednak przypadki pomylenia kurki z niejadalnym pieprznikiem pomarańczowym ((według niektórych źródeł - to grzyb jadalny, a jedynie szczególnie ciężkostrawny) lub wywołującą, raczej lekkie, zatrucia: lisówką pomarańczową. Ta pomyłka cię nie zabije, ale ból brzucha i inne "sensacje" więcej niż prawdopodobne...
Nie wierzysz w taką pomyłkę? Sprawdź w atlasie grzybów, jak podobne są te gatunki.
3. Nie należy zbierać grzybów malutkich, jeszcze nie w pełni wykształconych.
FAKT
W przypadku wielu gatunków to właśnie one bywają przyczyną pomyłek. Wiele cech charakterystycznych, pozwalających prawidłowo rozróżniać grzyby, mają dopiero dorosłe okazy.
4. Czasem ciężkie zatrucia powodują grzyby jadalne.
FAKT
To możliwe, gdy grzyby są źle przechowywane, nadpsute, spożywane przez osoby wyjątkowo wrażliwe, np. dzieci.
Pediatrzy i dietetycy bezwzględnie odradzają podawanie grzybów (w tym pieczarek) dzieciom do ukończenia trzech lat. Nie brakuje jednak i głosów (gastrologów, toksykologów), by nie wprowadzać do diety dziecka grzybów, szczególnie leśnych, nawet do ukończenia 12-14 lat.
5. Grzyby najlepiej zbierać do wiklinowych koszyków, a nie plastikowych siatek.
FAKT
Nie dość, że grzyby w worku "nie mają czym oddychać" i szybciej się psują, to jeszcze zaparzone mogą uwalniać toksyny.
6. Grzyby sprawdzają się na diecie odchudzającej.
PÓŁPRAWDA
Grzyby rzeczywiście są niskokaloryczne i obfitują w błonnik (fungin), który, zwłaszcza w nóżce, jest podstawową częścią masy suchej. Zatem kiedy się odchudzasz, grzyb jadalny i świeży może być twoim sojusznikiem. Pod warunkiem, że nie utopisz go w tłuszczu, nie zjesz z czymś bardzo tuczącym, np. śmietaną. Tymczasem grzyby na sucho raczej nam nie smakują...
Czytaj: ABC nadwagi i otyłości
7. Grzyby zawierają sporo witamin i soli mineralnych.
FAKT
Potas , fosfor, wapń, sód, żelazo, a także witaminy z grupy B , wit. A i C - to naturalne skarby grzybów.
Zarazem: licz się z tym, że jedząc grzyby, spożyjesz też niekorzystne dla zdrowia pierwiastki: ołów, rtęć, kadm. Ze względu na kumulację w grzybach substancji promieniotwórczych Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca, by tygodniowo nie jeść ich więcej niż 250 g (dotyczy grzybów świeżych).
8. Grzyby to głównie woda.
FAKT, ale...
Rzeczywiście, grzyby chłoną wodę jak gąbka i zawierają jej naprawdę sporo (80-90% składu). Zarazem: to fakt, gdy mówimy o grzybach świeżych. Suszone, smażone czy marynowane trudno uznać za produkty nawadniające. Co ważne: nasz organizm najlepiej chłonie wodę z płynów, nie produktów takich jak grzyby.
9. Krowiak podwinięty, znany też jako olszówka, to grzyb warunkowo jadalny: odpowiednio przyrządzony traci toksyny.
MIT
Rzeczywiście, kiedyś tak sądzono. To NIEAKTUALNE. Układ odpornościowy (czytaj wszystko o układzie immunologicznym) niektórych osób reaguje nieprawidłowo na jego składniki: wytwarza przeciwciała przeciwko ludzkim krwinkom, doprowadzając do ich sklejania, a w efekcie wyłączenia funkcji najważniejszych narządów. W efekcie może nawet dojść do zgonu.
Zatem: olszówka to jeden ze 160 gatunków grzybów występujących w Europie, których spożycie może skończyć się śmiercią. Wszystkich grzybów na naszym kontynencie jest ok. 5 tysięcy gatunków.
10. Trzeba zjeść naprawdę sporo trujących grzybów, żeby zniszczyć sobie wątrobę.
MIT
Wystarczy jeden kapelusz muchomora zielonawego (kiedyś:sromotnikowego), by zabić dorosłego człowieka. Muchomor sromotnikowy jest najczęściej mylony z kanią i pieczarką.
11. Najbardziej trujący w Polsce grzyb: „szatan" ma gąbkę pod kapeluszem.
MIT
Prawdziwy borowik szatański (Boletus satanas) występuje w naszym kraju bardzo rzadko i nieznane są przypadki zatrucia właśnie nim.
Gatunek uznawany często za "szatana" to goryczak żółciowy. Nie da się go zjeść: jest tak gorzki, że jeden zepsuje całe danie. A jeśli już ktoś się uprze, to najwyżej rozboli go brzuch. Goryczak jest niejadalny, ale nie jest trujący.
12. Zabójcze są tylko grzyby świeże. Suszenie, marynowanie czy gotowanie, niszczy toksyny.
MIT
Do ciężkich zatruć dochodzi przez cały rok. Owszem, stężenie toksyn w „obrabianych" grzybach może być niższe, jednak dawka, która pozostaje, nieraz okazuje się groźna dla zdrowia i życia.
13. Trujące grzyby ciemnieją od cebuli i czosnku.
MIT
Zmianę koloru wywołuje zawarty w grzybach enzym tyrozynaza. Występuje on w niektórych grzybach trujących, ale w jadalnych również. To żadna informacja!
14. Grzyby wystarczy wrzucić na chwilę do mleka, by upewnić się czy jest wśród nich trujący. Jeśli mleko nie skwaśnieje, jesteś bezpieczny.
MIT
Zakwaszenie mleka wywołuje pepsyna i kwasy organiczne, zawarte w obu rodzajach grzybów, w jadalnych i trujących. Mleko nie da ci żadnej przydatnej informacji.
15. Grzyb nadjedzony przez ślimaki, z robakami, na pewno jest jadalny.
MIT
Ślimaki i czerwie muchówek (białe "robaki" w grzybach) jedzą bezkarnie nawet muchomora zielonawego.
16. Grzyba trującego można rozpoznać przede wszystkim po zapachu.
MIT
Cuchną grzyby niejadalne. Truciciele i zabójcy, w tym muchomor sromotnikowy, mają obojętny zapach dla ludzkiego nosa.
17. Grzyby trujące mają niebieskawy barwnik, który wycieka po nacięciu.
MIT
Trudno powiedzieć, skąd wziął się ten mit. Niebieskawy kolor mają niektóre grzyby jadalne, trujące niekoniecznie.
18. Każdy grzyb truciciel ma coś wyraźnie czerwonego, choćby małą plamkę na nóżce.
MIT
Ani plamki, ani „sok", ani fragmenty grzybni nie muszą być czerwone. Czerwień pozwala wyeliminować zaledwie kilka trujących gatunków grzybów.
![Przeszczepy wątroby u dzieci: uświadamiamy, nie wywieramy presji [WYWIAD]](https://bi.im-g.pl/im/0e/f0/e0/z14741518II,Pobranie-fragmentu-watroby-od-zywego-dawcy-nie-ma-.jpg)
