Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Solidna garść orzechów ziemnych (Arachis hypogaea) to kaloryczna bomba (średnio 595 kcal w 100 g), a jednak fistaszki na pewno nie sprzyjają nadwadze. Niby mnóstwo w nich tłuszczu (stanowi on 46% ich składu), ale daleko im do innych orzechów (bywa, że zawarty w nich tłuszcz przekracza 70%), a zresztą to i tak bez znaczenia. Orzechy te obfitują w kwasy oleinowe, które zamiast odkładać się w postaci tkanki tłuszczowej, obniżają poziom złego cholesterolu we krwi i zbawienne dla układu krwionośnego. Nic tylko jeść. Bezkarnie.
Ekspresowa przemiana
Praktyka pokazuje - na orzechach jeszcze nikt nie utył. Zarazem trudno to zrozumieć, biorąc je pod lupę i licząc im kalorie. Znany amerykański dietetyk prof. Richard Mattes, badający właśnie arachidy, twierdzi, że przyczyny cudownego "znikania" kalorii są trzy:
1. Spożywanie orzeszków tak bardzo syci, że ogranicza spożywanie innych produktów i stąd ogólny bilans kaloryczny jest przyjazny dla organizmu.
2. Orzeszki przyspieszają metabolizm, więc zostają zużyte, a nie odłożone.
3. Niemal nikt z nas orzeszków nie rozgryza na tyle dokładnie, by organizm mógł z nich "wyssać" całe kalorie. Zasadniczo zaleca się precyzyjne rozgryzanie dań, ale w tym przypadku niestaranność wychodzi nam na zdrowie i orzeszki sprzątają w jelitach. Tym skuteczniej, że mnóstwo w nich błonnika - ok. 8 g na 100 g.
Orzeszki ziemne: brazylijski zabójca
Orzechy arachidowe nie występują w naturze, a jedynie jako roślina uprawna. Prawdopodobnie przywędrowały z Brazylii. Dzisiaj jednak głównie uprawiane są w Indiach, Chinach, Nigerii i Stanach Zjednoczonych. Udaje się też uprawa bardziej odpornych odmian w Europie, głównie we Włoszech i Francji. Należą do rodziny bobowatych, które charakteryzuje owoc - strąk.
Skąd zatem nazwa "orzeszki ziemne ", skoro to nie do końca orzechy? Arachis hypogaea to przykład rośliny geokarpicznej. Szypułki jej kwiatów (część osi kwiatowej leżąca poniżej słupka) po przekwitnięciu wydłużają się, kierują do podłoża, wpychając pod ziemię strąk z nasionami, czyli naszymi orzeszkami (z orzechami łączy je głównie smak i walory odżywcze). Dojrzewa on na głębokości kilku centymetrów. Do samych orzechów zaliczamy je głównie dlatego, że smakiem i wartościami odżywczymi przypominają bardziej je niż inne rośliny strączkowe.
Orzechy arachidowe bywają bohaterami kryminałów. Czasem wywołują bowiem bardzo ciężką alergię pokarmową, która może doprowadzić do wstrząsu anafilaktycznego, zatem odpowiednio wykorzystane, w rękach łotra, mogą okazać się zabójczą bronią. Raczej nie w naszej szerokości geograficznej. W Polsce silne uczulenie na arachidy jest niemal niespotykane. trzeba jednak uważać. Jeśli w rodzinie występuje skłonność do alergii, orzechy wprowadzamy do diety wyjątkowo ostrożnie. Wszystkie, także krajowe.
Od fistaszka do chałwy
Trudno spotkać kogoś, kto nie lubi orzechów ziemnych . Występują w tylu wersjach, że niemal każdy znajdzie swoją ulubioną: są przecież fistaszki , czyli świeże, najzdrowsze orzeszki ziemne w łupinie (oczywiście niejadalnej), ale i orzeszki w miodzie, soli, czekoladzie, cukrze, prażone, kandyzowane.... Jest masło orzechowe na bazie arachidów i tucząca chałwa. Niestety, pyszne dodatki do czystych orzechów nie są już tak zdrowe jak one same, a ich spożywanie nie pozostaje bezkarne dla naszej wagi, głównie ze względu na obfitość cukrów. Zarazem warto pamiętać, że chałwa nie ma więcej kalorii od mlecznej czekolady, sporo witamin i dobrych tłuszczów, w tym sezamowego (miazga sezamowa to jeden z podstawowych składników chałwy), przyjaznego dla krzepliwości krwi i kwasu linolowego, wroga złego cholesterolu LDL. Masło orzechowe jest najzdrowsze wówczas, gdy jest niemal płynne, nieutwardzane za pomocą tłuszczów trans ( więcej o tłuszczach trans ).
Czyste orzechy wspierają układ nerwowy, oddechowy, mięśniowy i krwionośny. Chronią przed osteoporozą czy miażdżycą. Dbają o skórę. Zawdzięczają to cennym składnikom odżywczym. Zawierają bowiem sporo białka (ponad 25%), potasu, magnezu, selenu, fosforu, "witaminy młodości", czyli E i niacyny (witamina PP). Tej ostatniej arachidy mają najwięcej spośród wszystkich orzechów. Zawarty w orzeszkach ziemnych aminokwas arginina to cenny budulec ludzkich mięśni, znacznie podnoszący naszą zdolność do wysiłku. Chcesz się dobrze odżywiać? Popytaj innych o pomysły na Forum Gazeta.pl: Karmię piersią, czy mogę jeść orzeszki ziemne? Dieta South Beach - można jeść orzeszki? Co zrobić z dużej ilości orzeszków?
Czytaj także:
Który orzech najlepszy do zgryzienia?
Zobacz:
