Czym jest badanie eGFR?
GFR jest skrótem od „glomerular filtration rate - GFR” i oznacza przesączanie kłębuszkowe, które stanowi najważniejszy wskaźnik czynności wydalniczej nerek. Z kolei eGFR jest badaniem, pozwalającym na wyliczenie wartości przesączania kłębuszkowego - estimated GFR. Posługuje się ono stężeniem kreatyniny w surowicy i odpowiednimi wzorami, które są z tym związane. Można powiedzieć, że eGFR to szacunkowa wartość współczynnika filtracji kłębuszkowej.
Badanie krwi eGFR
W diagnozowaniu i monitorowaniu przewlekłych chorób nerek bada się poziom eGFR we krwi pacjenta. Wskaźnik ten ma zastosowanie również w modyfikowaniu trybu leczenia - zmianie dawek i typu leków.
Przy podejrzeniu chorób nerek i nieprawidłowej ich pracy wykonuje się w zasadzie dwa odrębne badania:
- eGFR - badanie przesiewowe w kierunku objawów uszkodzenia nerek,
- GFR - badanie zmian w pracy nerek u pacjentów, u których stwierdzono już występowanie choroby nerek.
Parametr GFR mierzy się określając klirens inuliny lub klirens kreatyniny. Klirens insuliny określa się do celów naukowych za pomocą drogich i mało dostępnych metod izotopowych. Łatwiej oznaczyć pomiar GFR przy użyciu klirensu kreatyniny, co polega na oznaczeniu stężenia kreatyniny w surowicy oraz oznaczeniu wydalanej kreatyniny w dobowym moczu.
Na ogół obliczany jest wskaźnik eGFR, czyli estimated GFR, tj. wartość przesączania kłębuszkowego. Laboranci posługują się przy tym stężeniem kreatyniny w surowicy i odpowiednimi wzorami. Do wyliczenia eGFR potrzebne są wzory Cockrofta i Gaulta. Można je zastosować, znając wartość stężenia kreatyniny w surowicy, wiek, płeć i masę osoby badanej. Zasadniczo im większe stężenie kreatyniny i starszy wiek, tym mniejsza będzie wartość eGFR. Wraz ze wzrostem masy ciała rośnie wskaźnik eGFR.
eGFR - norma
Na całkowitą wartość GFR składa się suma przesączeń we wszystkich nefronach, czyli w poszczególnych kłębuszkach nerkowych. Warto przy tym podkreślić, że w każdej nerce człowieka znajduje się od 0,6 do nawet 1,2 mln nefronów.
Wyniki badania eGFR zależne są od danych klinicznych pacjenta, takich jak:
- waga,
- płeć,
- rasa,
- poziom kreatyniny,
- poziom mocznika,
- poziom albumin w surowicy krwi.
Obliczanie parametru eGFR ma na celu uzyskanie z zadowalającą dokładnością wartości przesączania kłębuszkowego w nerkach GFR. Wyniki eGFR podawane są w jednostce „ml/min/1,73 m2”, czyli w przeliczeniu na standardową powierzchnię ciała.
Najczęściej do wyliczania eGFR stosuje się wzór MDRD, w których wykorzystuje się znane stężenie kreatyniny w surowicy krwi. Bierze się pod uwagę wiek i płeć badanego.
eGFR - interpretacja wyników badania
U osób zdrowych, które nie mają chorych nerek, wartość wskaźnika eGFR powinna być większa od 90 ml/min/1,73 m2:
- 120 ml/min/1,73 m2 u kobiet,
- 130 ml/min/1,73 m2 u mężczyzn.
Jeśli stężenie eGFR jest wysokie, nie zawsze oznacza to zwiększenie przesączania kłębuszkowego. Wyniki mogą być zawyżone m.in. u osób młodych, z dużą masą ciała. W takich przypadkach zalecane jest wyliczenie eGFR metodą wzoru Cockrofta i Gaulta.
Przy zwiększonych wartościach eGFR można przypuszczać, że chory ma cukrzycę, ponieważ zbyt wysokie stężenie glukozy w surowicy oraz inne zaburzenia metaboliczne wpływają na zwiększenie objętości nerek i tym samym na zwiększenie przesączania kłębuszkowego nawet o 40 proc.
Na wczesną postać przewlekłej niewydolności nerek wskazuje stężenie GFR, wahające się w przedziale 60-80 ml/min, zaś stężenie pomiędzy 30 a 59 ml/min mówi o umiarkowanej niewydolności nerek. Im wskaźnik GFR jest niższy, tym z bardziej zaawansowaną niewydolnością nerek będziemy mieć do czynienia.
To również może cię zainteresować:
Choroby nerek - przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie
