Zaletą tego badania jest także wyjątkowo prosty sposób pobierania próbki - pacjent może zrobić to sam, w domu, jednak powinien stosować się do kilku opisanych poniżej zasad.
Badanie moczu
Zwykle bywa zlecane przez lekarza, najczęściej w badaniu zakażeń dróg moczowych, diagnostyce cukrzycy lub chorób wątroby. Pobranie próbki jest bardzo proste, jednak istotne jest, by stosować się przy tym do kilku reguł. W jaki sposób prawidłowo pobrać mocz do analizy?
- Odpowiedni pojemnik - nie może to w żadnym wypadku być zwyczajny pojemniczek plastikowy lub słoik. Próbka w takim pojemniku najprawdopodobniej nie zostanie przyjęta do laboratorium, choć w przeszłości próbki przynoszone w pojemnikach innych niż apteczne były przyjmowane. Po pojemniczek na mocz trzeba się wybrać do apteki. Kosztuje niewiele - zwykle nie więcej, niż złotówkę. Żeby wykonać posiew, należy kupić sterylny pojemnik - zamknięty w plastikowym opakowaniu. Do zwyczajnej analizy moczu wystarczy niesterylny.
- Pojemniczka nie wolno dotykać wewnątrz - po otwarciu (tuż przed pobraniem próbki) należy go łapać tylko za zewnętrzne ścianki.
- Mocz pobiera się tuż po przebudzeniu, najpierw jednak należy umyć zewnętrzne narządy moczowo-płciowe.
- Próbka powinna pochodzić ze środkowego strumienia moczu. Jak wygląda to w praktyce? Należy oddać trochę moczu, następnie wstrzymać go, podstawić pojemniczek, oddać trochę moczu mniej więcej do połowy jego pojemności i resztę, po odsunięciu pojemnika, do muszli klozetowej.
- Najlepiej dostarczyć próbkę do laboratorium do dwóch godzin po jej pobraniu.
Żaden z wymienionych warunków oprócz pierwszego nie zostanie zweryfikowany. W teorii można więc nie przestrzegać tych zasad, jednak ceną będą całkiem niewiarygodne wyniki badania. W pojemniczku mogą się na przykład namnożyć bakterie z rąk lub z ujścia cewki moczowej. Co jednak, gdy badanie zostało wykonane możliwie rzetelnie, a wynik wykazał liczne lub bardzo liczne bakterie w moczu? Czy należy się martwić?
Bakterie w moczu - skąd się biorą?
Obecność nielicznych bakterii w moczu jest całkiem normalnym zjawiskiem. Teoretycznie jednak nie powinno ich tam być. Zarówno pęcherz moczowy, jak i drogi moczowe są środowiskiem jałowym. Każda sytuacja, gdy analiza próbki moczu wykazuje obecność w niej bakterii, nazywana jest bakteriomoczem. Nie każdy bakteriomocz świadczy jednak o stanie chorobowym. Niekiedy nieliczne bakterie dostają się do próbki na przykład z ujścia cewki moczowej lub są wynikiem nieumiejętnego pobrania próbki przez pacjenta. W rzeczywistych warunkach nie jest możliwe, by mocz w pojemniku nie zawierał ani jednej bakterii.
Niepokojące jest dopiero przekroczenie określonej liczby - 105 bakterii w mililitrze moczu to stan nazywany bakteriomoczem znamiennym. Bardzo często takiemu stanowi towarzyszą różnorodne objawy wskazujące na zakażenie dróg moczowych:
- częstomocz,
- ból w podbrzuszu i przy oddawaniu moczu,
- gorączka,
- konieczność wstawania w nocy, by oddać mocz,
- niekiedy krwiomocz.
Jeśli takie objawy nie występują, zwiększenie ilości bakterii w próbce moczu może być wywołane na przykład nieprawidłowym pobraniem. Dużym błędem jest pobranie próbki z pierwszego strumienia moczu lub dotykanie palcami wewnętrznych ścianek pojemnika.
Leczenie zakażeń układu moczowego
Gdy lekarz na podstawie badania moczu stwierdzi obecność bakterii i zakażenie, zwykle w pierwszej kolejności podaje leki przeciwko drobnoustrojom, by nieco zahamować rozwój bakterii. Następnie zleca wykonanie posiewu (koniecznie ze sterylnym pojemnikiem na próbkę) i już w oparciu o wyniki dobiera leki skierowane przeciwko konkretnym rodzajom bakterii - tym, które skolonizowały drogi moczowe pacjenta.
Choć istnieje wiele zaleceń dotyczących "domowego" leczenia zakażeń układu moczowego, z wynikiem pokazującym liczne bakterie w moczu zawsze należy udać się do lekarza. Zaniedbanie tego stanu może skutkować bardzo poważnymi powikłaniami - na przykład w postaci chorób nerek, które trudno będzie wyleczyć.
Prosta profilaktyka
Zakażeń dróg moczowych, o których świadczą liczne bakterie w moczu, można uniknąć stosując kilka zasad w codziennym życiu. Większość z nich to dobre, prozdrowotne nawyki warte wprowadzenia i utrwalenia:
- Picie ok. dwóch litrów płynów dziennie. Najlepiej, gdy jest to niegazowana woda, zielona herbata, herbatki owocowe, zioła oraz niedosładzane soki owocowe. Właściwe nawadnianie organizmu zmniejsza przyleganie bakterii do ścianek dróg moczowych i usprawnia oczyszczanie organizmu - a są to tylko niektóre z jego licznych zalet.
- Zamiana codziennej bielizny na nieco luźniejszą, wykonaną z naturalnych, przyjaznych ciału materiałów,
- Niewstrzymywanie moczu. Zbyt rzadkie odwiedzanie toalety może skutkować zaleganiem bakterii w układzie moczowym. Należy również oddawać mocz niedługo po stosunku płciowym.
- Rezygnacja z perfumowanych żeli do higieny intymnej na rzecz hipoalergicznych i ziołowych.
Stosowanie się do tych prostych zaleceń pozwala uniknąć zakażenia układu moczowego w większości przypadków. Z kolei ich lekceważenie znacząco zwiększa ryzyko.
To również może cię zainteresować:
Groźny refluks moczowodowo-pęcherzowy: często skutek zlekceważonych "banalnych" infekcji
