Cystoskopia - na czym polega badanie?

Dolegliwości ze strony układu moczowego są bardzo uciążliwe, tym bardziej ważne jest, aby możliwie najszybciej zdiagnozować ich przyczyny. Jednym z badań, które przeprowadzane jest przy diagnozowaniu problemów z układem moczowym, jest cystoskopia. Czym jest to badanie? Co pozwala zdiagnozować? Jak należy się do niego przygotować?

Cystoskopia - na czym polega? 

Cystoskopia to badanie stosowane w urologii, uroginekologii oraz nefrologii. Nazwa pochodzi od greckich słów oznaczających pęcherz (kystis) oraz skopein, czyli oglądać. Cystoskopia jest więc badaniem polegającym na wprowadzeniu specjalnego urządzenia do cewki moczowej i pęcherza moczowego. Badanie wykonuje się na zlecenie lekarza, który wystawia skierowanie. Cystoskopia jest badaniem refundowanym przez NFZ, można je również wykonać w prywatnej placówce. 

Cystoskopia - przygotowanie do badania i przebieg 

Cystoskop to rodzaj wziernika, o kształcie metalowej rurki, na której umieszczono światłoczuły układ optyczny, dzięki któremu lekarz może swobodnie, wzrokowo ocenić stan narządów układu moczowego. W razie potrzeby, może także pobrać od razu materiał do badania - cystoskop jest bowiem wyposażony w specjalne oprzyrządowanie.

Przed wizytą, na której ma być przeprowadzona cystoskopia, lekarz może dla pewności zalecić badania krwi. Na cystoskopię należy przyjść na czczo (jeśli badanie ma być wykonane w znieczuleniu ogólnym), z opróżnionym pęcherzem i dokładnie umytym kroczem oraz cewką moczową. Badany pacjent siada na fotelu przypominającym fotel ginekologiczny: nogi muszą być zgięte w biodrach i kolanach, zaś stopy - umieszczone na specjalnych podpórkach. Taka pozycja pozwala na lepszą ekspozycję i widoczność cewki moczowej. Po odkażeniu dróg moczowych, lekarz wstrzykuje sól fizjologiczną w celu rozszerzenia tunelu, a następnie wprowadza przyrząd do cewki moczowej. Po umiejscowieniu narzędzia w pęcherzu, na narząd ten aplikuje się płyn napinający mięśnie - ułatwia to ocenę badanego miejsca. Badanie przebiega stosunkowo szybko, trwa bowiem od kilku do kilkunastu minut. 

Cystoskopia - powikłania 

Cystoskopia może powodować pewien dyskomfort po badaniu, który jednak ustępuje zwykle samoistnie w ciągu kilku najbliższych dni. Pacjent może: 

  • odczuwać dyskomfort podczas oddawania moczu
  • odczuwać zwiększone "parcie" na pęcherz, jak przy zapaleniu pęcherza
  • odczuwać pieczenie cewki moczowej
  • częściej oddawać mocz
  • odnotowywać krwiomocz
  • borykać się z zakażeniem układu moczowego
  • mieć uszkodzoną cewkę moczową lub pęcherz.

Cystoskopia - wskazania do badania 

Skierowanie na badania cystoskopowe wystawia urolog, kiedy zdiagnozuje zmiany w obrębie dolnych dróg moczowych. Badanie to pozwala dokładnie określić, z jakiego rodzaju patologią w obrębie tego układu lekarz ma do czynienia. Cystoskopia jest pomocna także w przypadku, kiedy pojawią się nowe dolegliwości bądź zaostrzą już te istniejące: 

  • nawracające infekcje dróg moczowych
  • zakażenia dróg moczowych, grożące kamicą pęcherza moczowego
  • wrodzone wady cewki moczowej
  • podejrzenie nowotworu pęcherza moczowego
  • występowanie przetoki moczowej 
  • krwiomocz. 

Dzięki specjalnemu urządzeniu, zwanemu cystoskopem, lekarz szybko i sprawnie może ocenić stan, w jakim znajduje się cewka moczowa oraz cały pęcherz. To badanie niezwykle przydatne przy ocenianiu zmian pod kątem nowotworów - zwykle cystoskopia jest wystarczająca do potwierdzenia lub wykluczenia nowotworu pęcherza. Cystoskopia jest również przydatna po operacjach usunięcia zmian nowotworowych w obrębie układu moczowego. 

Czy cystoskopia boli? 

Badanie cystoskopowe jest zabiegiem dość bolesnym, dlatego przed jego wykonaniem stosuje się znieczulenie - ogólne lub krótkie, podawane dożylnie. Przed podaniem znieczulenia, bezwzględnie należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach. Cystoskop przed wprowadzeniem do cewki moczowej jest smarowany żelem znieczulającym z lidokainą. Cystoskopia pęcherza z kolei pozwala na wybranie kilku rodzajów znieczulenia: 

  • znieczulenie zewnątrzoponowe
  • znieczulenie podpajęczynkowe
  • znieczulenie krótkie dożylne. 

W przypadku krótkiego badania, bez przeprowadzania innego zabiegu w międzyczasie, zwykle stosuje się krótkie znieczulenie dożylne. Polega ono na podaniu leków anestetycznych o krótkim czasie działania, bezpośrednio do żyły. Znieczulenie podpajęczynkowe podaje się z kolei bezpośrednio do przestrzeni podpajęczynówkowej w lędźwiowym odcinku kręgosłupa. W przypadku dzieci, cystoskopię przeprowadza się przeważnie w pełnej narkozie, a mali pacjenci poddawani są kilkudniowej hospitalizacji. 

Cytoskopia - cena badania prywatnie 

Cystoskopia jest badaniem refundowanym przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Jeśli jednak kolejki, a przez to czas oczekiwania na badanie są zbyt długie, pacjent może wykonać badanie cystoskopem prywatnie. Cena takiego badania uzależniona jest od kilku czynników - rodzaju znieczulenia, czy wykonania dodatkowych zabiegów (na przykład pobrania materiału do badania). Koszt badania cystoskopii, wykonanego prywatnie, wynosi więc  przeważnie od 200 do kilkuset złotych.

To również może cię zainteresować:

UKŁAD MOCZOWY (WYDALNICZY) - budowa, funkcje i najczęstsze dolegliwości

Cewka moczowa kobiety i mężczyzny - budowa, rola i choroby

Domowe sposoby przy zapaleniu pęcherza i dróg moczowych

Groźny refluks moczowodowo-pęcherzowy: często skutek zlekceważonych "banalnych" infekcji

Więcej o: