Moszna – budowa
Moszna jest zlokalizowana pomiędzy prąciem a odbytem mężczyzny, u kobiet jej odpowiednikiem są wargi sromowe większe. Jest niesymetryczna, zazwyczaj prawe jądro jest położone wyżej niż lewe. Wyróżnia się trzy podstawowe warstwy, z których zbudowany jest worek mosznowy:
- Osłona wewnętrzna - stanowi ją osłonka pochwowa jądra.
- Osłona mięśniowo-powięziowa - jest złożona z powięzi dźwigacza jądra, mięśnia dźwigacza jądra oraz powięzi nasiennej wewnętrznej.
- Osłona zewnętrzna (skórna) - składa się ze skóry, błony kurczliwej oraz powięzi nasiennej zewnętrznej.
Wszystkie warstwy stanowią przedłużenie warstw, z których zbudowana jest przednia ściana brzucha. Moszna jest silnie unaczyniona i unerwiona. Dochodzą do niej tętnica jądrowa, tętnica nasieniowodu, tętnica dźwigacza jądra oraz gałęzie mosznowe, a także żyły sromowa i podskórna oraz nerwy.
Moszna – funkcje
Moszna spełnia bardzo ważną funkcję - utrzymuje jądra w odpowiedniej temperaturze, stałej i niezależnej od temperatury otoczenia. Temperatura ta jest zawsze nieco niższa niż temperatura całego ciała (około 2,5 – 4 stopnie Celsjusza niższa niż temperatura w jamie brzusznej). Temperatura moszny jest regulowana przez błonę kurczliwą, która umożliwia kurczenie się moszny oraz jej rozluźnianie w zależności od temperatury otoczenia. Gdy błona rozluźnia się, worek mosznowy zwiększa swoją powierzchnię, dzięki czemu dochodzi do łatwego oddawania ciepła, co zapobiega przegrzewaniu się jąder. Gdy temperatura otoczenia spada, błona kurczy się powodując zmarszczenie skóry moszny i przyciągnięcie jąder bliżej podbrzusza. W ten sposób jądra są chronione przed chłodem i nadmierną utratą ciepła.
Worek mosznowy – schorzenia
Wyróżnia się kilka typowych schorzeń występujących w obrębie moszny, do których zalicza się między innymi:
- Stany zapalne jąder
- Stany zapalne najądrza
- Torbiele
- Cysty
- Przepuklina mosznowa
- Wodniak jądra
- Ropień jądra
- Guz jądra
- Skręt jądra
- Żylaki powrózka nasiennego.
W przypadku większości ze schorzeń, które dotyczą jąder lub moszny występuje tak zwany zespół ostrej moszny (określany skrótem ZOM). ZOM wiąże się z zestawem charakterystycznych dolegliwości, do których należą:
- Obrzęk moszny
- Zaczerwienienie skóry worka mosznowego
- Silny ból jądra.
ZOM występuje najczęściej w przebiegu różnych chorób, jednak jego powodem może być również zbyt wysokie ułożenie jąder w worku mosznowym spowodowane nieprawidłową budową przyczepka osłony pochwowej.
W celu zdiagnozowania zespołu ostrej moszny przeprowadzany jest dokładny wywiad lekarski, podczas którego specjalista pyta przede wszystkim o niepokojące pacjenta dolegliwości. Następnie przeprowadzane jest badanie ultrasonograficzne Dopplera. Leczenie w większości przypadków opiera się na przeprowadzeniu zabiegu chirurgicznego.
Częstym problemem u mężczyzn jest również swędząca moszna. Swędzeniu zazwyczaj towarzyszy zaczerwienienie skóry. Dyskomfort w okolicach moszny może być spowodowany zmianami skórnymi w okolicach intymnych. Wówczas na skórze występują plamki, grudki, kropki, a niekiedy również niewielkie zgrubienia. Inną przyczyną swędzenia mogą być drożdżaki, grzybica, uszkodzenie skóry albo stany zapalne w obrębie moszny.
Warto pamiętać, że swędzenie w okolicach intymnych to często jeden z objawów zaburzeń funkcjonowania gruczołów płciowych albo cukrzycy. Jeżeli istnieje podejrzenie, że swędzenie jest spowodowane infekcją, grzybicą lub innym schorzeniem należy zgłosić się do lekarza. Specjalista określi, jaka jest przyczyna problemu i zaleci odpowiednią terapię. Leczenie tego typu problemów zazwyczaj opiera się na antybiotykoterapii, czasami wspomaga się ją kremami lub maściami do stosowania miejscowego. Często, aby uporać się ze swędzeniem moszny wystarczy odpowiednio zadbać o higienę miejsc intymnych. Do mycia tych okolic najlepiej używać specjalnie przeznaczonych do higieny intymnej płynów, których pH jest odpowiednio dostosowane do mycia delikatnych miejsc. Ważne jest także noszenie przewiewnej bielizny z naturalnych materiałów. Czasami ulgę przynosi stosowanie nawilżających maści, które łagodzą podrażnienia i redukują swędzenie.
