Czym są torbiele?
Torbiele są to patologiczne zmiany, które mogą występować w obrębie całego organizmu. Jest to workowaty twór, składający się jednej lub większej ilości komór, przestrzeni, wypełnionych galaretowatą substancją lub płynem.
Nie wszystkie torbiele są szkodliwe i nie wszystkie kwalifikują się do usunięcia. Obecność torbieli najczęściej nie objawia się żadnymi dolegliwościami i zwykle wykrywane są one przypadkowo, podczas jednego z badań, zaliczanych do diagnostyki obrazowej (np. badania ultrasonograficznego, rezonansu magnetycznego czy tomografii komputerowej).
Rodzaje torbieli
Wyróżnia się wiele rodzajów torbieli. Klasyfikacja tych zmian w obrębie organizmu, zależna jest od różnorodnych cech torbieli. Ze względu na budowę histologiczną otoczki wokół przestrzeni torbieli, wyróżnia się dwa rodzaje tych guzów:
- torbiele prawdziwe - są to komory o kształcie balona, otoczone ścianą zbudowaną z nabłonka
- torbiele rzekome - są to zmiany, których ściana zewnętrzna zbudowana jest z tkanki łącznej. Najczęściej torbiele rzekome powstają wskutek urazu mechanicznego.
Inny podział torbieli uwzględnia kryterium pochodzenia tych zmian. Według tego podziału wyróżnia się torbiele:
- wrodzone - których obecność uwarunkowana jest genetycznie lub może być wynikiem anomalii rozwojowych.
- nabyte - torbiele, które ukształtowały się z biegiem lat pod wpływem różnorodnych czynników, np. stanu zapalnego organu, na którym się pojawiły lub urazu mechanicznego.
Jednym z rodzajów torbieli jest tzw. torbiel krwotoczna. Jest to torbiel, występująca w obrębie podbrzusza, której obecność nie objawia się żadnymi dolegliwościami do momentu, aż osiągnie ona duże rozmiary. Torbiel krwotoczna jest to niepęknięty pęcherzyk Graafa. Zmiana ta nie stanowi zagrożenia dla zdrowia.
Ze względu na obszar występowania, wyróżnia się następujące rodzaje torbieli:
- torbiel galaretowata - występuje w obrębie stawów lub ścięgien;
- torbiel korzeniową - zlokalizowaną w tkance kostnej szczęki, powstającą wskutek przebytego zapalenia tkanek okołowierzchołkowych zęba;
- torbiel Bakera - zlokalizowana w dole podkolanowym i wywołana urazem torebki stawowej stawu kolanowego;
- torbiel zastoinowa błony śluzowej - występująca w obrębie błony śluzowej jamy ustnej, nosa lub warg. Tego typu torbiel tworzy się na wskutek zatkania przewodów, które wyprowadzają wydzielinę z gruczołów;
- torbiel włosowa - inaczej zapalenie tkanki podskórnej szpary międzypośladkowej. Przyjmuje postać guza na końcu kości ogonowej i wypełniona jest włosami oraz ropą, która zawiera płyn tkankowy i obumarłe komórki powstałe podczas infekcji;
- torbiel Tarlova - zwykle występująca w obrębie odcinka krzyżowego kręgosłupa. Jest to bolesna zmiana, wywołana zaleganiem płynu mózgowo-rdzeniowego;
- torbiel pajęczynówki - czyli opony pajęczej, jednej z trzech opon mózgowo-rdzeniowych. Jest to schorzenie wrodzone lub nabyte wskutek przewlekłego zapalenia opon mózgowych, urazu mózgu lub Zespołu Morfana;
- torbiel jajników;
- torbiel trzustki;
- torbiel nerek;
- torbiel szczęk, a także tkanek miękkich w jamie ustnej, szyi lub twarzy.
Kiedy usuwa się torbiele?
Większość torbieli to niegroźne i występujące bezobjawowo w obrębie organizmu zmiany. Takie torbiele nie podlegają usunięciu i nie jest wymagają zabiegu chirurgicznego. Część tego rodzaju guzów objawia się bardzo uciążliwymi dolegliwościami i wówczas należy je usunąć. Jest tak w przypadku torbieli, zlokalizowanych w obrębie kręgosłupa. Torebki, wypełnione płynem uciskają na nerwy i powodują bardzo silny ból, często uniemożliwiający normalne funkcjonowanie.
Niektóre torbiele mogą być również złośliwe i ich obecność może przekształcić się w nowotwór. Zdarza się to w przypadku torbieli jajników, które mogą być niegroźne (czynnościowe) lub patologiczne, wiążące się z powstaniem zmian nowotworowych. Po zdiagnozowaniu tego drugiego rodzaju zmian, należy je usunąć.
Torbiele usuwa się również, gdy osiągają duże rozmiary. O ile małe guzy mogą się wchłonąć, tak duże nie znikną bez ingerencji chirurgicznej. Im większy jest guz, tym dolegliwości są poważniejsze, a także zwiększa się ryzyko wystąpienia nowotworu.
