Torbiel retencyjna to torbiel, która może pojawić się zarówno w obrębie zatok, jak i jajników. W pierwszym przypadku może mieć związek z pojawieniem się stanu zapalnego w zatokach, w drugim zaś bywa łączona ze zmianami hormonalnymi, które zachodzą w ciele kobiety.
Zatoki przynosowe to naturalne jamy w czaszce, które są połączone z jamą nosową. Do ich podstawowych zadań należy rezonacja głosu, nawilżanie powietrza, amortyzowanie delikatnych struktur wewnątrz czaszki oraz termoizolacja. Są stosunkowo delikatne łatwo dochodzi do ich zainfekowania. Długo utrzymujący się stan zapalny może przyczynić się do rozwoju torbieli. Takie problemy najczęściej pojawiają się u alergików oraz osób chorujących na astmę.
Skąd się bierze torbiel w zatokach? W naturalnych warunkach w zatokach produkowany jest śluz, który spływa do jamy nosowej i z niej zostaje usunięty. Czasem jednak zdarza się, że jest jej za dużo, zwłaszcza jeśli doszło do rozwoju stanu zapalnego. W takich sytuacjach wydzielina zaczyna zalegać i tworzy się torbiel.
Czasem zdarza się, że torbiel retencyjna pojawia się w obrębie zatok szczękowych. W takich sytuacjach jej obecność ma związek z chorobą zębów i często wymagają leczenia dentystycznego, jak i laryngologicznego.
Aby mieć pewność, że przyczyną nieprzyjemnych dolegliwości jest jest torbiel konieczne jest wykonanie tomografii komputerowej głowy. Badanie pozwala bardzo dokładnie przyjrzeć się zatokom i określić, w którym miejscu pojawiła się cysta i zaplanować leczenie.
Jedyna formą leczenia torbieli w obrębie zatok jest zabieg operacyjny. Zazwyczaj do usunięcia cyst wykorzystuje się endoskop. W przypadku pacjentów, u których doszło do zakażenia konieczne może być wprowadzenie antybiotykoterapii.
Torbiel retencyjna, nazywana także funkcjonalną, może rozwinąć się także w obrębie jajników. Tworzenie się tych patologicznych zmian często ma podłoże genetyczne, może być także związane z infekcją, która toczy się organizmie. Ale nie tylko. Zdarza się, że są konsekwencją długo utrzymującego się stanu zapalnego, wady anatomicznej jajników czy nieprawidłowego przepływy krwi i innych płynów w obrębie jajników. To zaburzenie może mieć związek np. z rozwojem guza w obrębie narządów rodnych kobiety. Bardzo często mają one związek z zaburzeniami hormonalnymi.
Pojawienie się torbieli może być spowodowane zahamowanym pęknięciem pęcherzyka Graafa (otacza komórkę jajową, przy prawidłowym cyklu i pod wpływem hormonów pęcherzyk pęka i uwalnia komórkę jajową, która jest gotowa do zapłodnienia). Dzieje się tak, gdy pęcherzyk nie zawiera żadnej komórki jajowej lub komórka obumarła. To także najczęstsza przyczyna tworzenia się torbieli. Tym samym są one najłagodniejsze i zazwyczaj nie wymagają żadnego specjalistycznego leczenia.
Objawy towarzyszące pojawieniu się torbieli mogą być bardzo różne. Wszystko zależy od jej wielkości oraz tego, czy jest hormonozależna. W przypadku bardzo dużych zmian (zdarza się, że są wyczuwalne przez skórę) może pojawić się wrażenie ucisku, bóle brzucha, ból jajników. Bardzo często u pacjentek pierwszym niepokojącym objawem jest zaburzenie cyklu miesiączkowego. Może się także zdarzyć, że pojawieniu się torbieli będą towarzyszyły bóle głowy, mdłości, wymioty, omdlenia, a także nadwrażliwość.
Obecność torbieli na jajniku można potwierdzić w czasie badania ginekologicznego. Jednak dla absolutnej pewności z czym przychodzi pacjentka lekarz powinien wykonać USG oraz w razie potrzeby, aby określić charakter zmiany i zaplanować leczenie, pobrać wycinek i zlecić badanie histopatologiczne.
Dalsze postępowanie zależy od wyników badań. Niektóre zostawia się bez żadnego leczenia i zleca jedynie obserwację i kontrolę zmiany. Czasem torbiel udaje się zlikwidować wprowadzając antykoncepcję hormonalną. Większe zmiany wymagają wykonania zabiegu i chirurgicznego usunięcia zmiany.