Proktolog to lekarz specjalista, który zajmuje się wyjątkowo niewdzięcznymi przypadłościami, związanymi głównie z chorobami jelit. Ze względu na ich funkcje w organizmie i powiązane problemy niejednokrotnie przy opiece nad pacjentami proktolodzy ściśle współpracują z gastrologami, immunologami, alergologami, chirurgami i onkologami. Najczęściej jednak do proktologa chorych wysyła podejrzenie choroby hemoroidalnej.
O proktologii nie mówi się wiele. Rzadko zdarza się, aby poważnie w opinii publicznej dyskutować na temat chorób odbytu. Udało się już wprawdzie znacznie odczarować temat jelit - choćby w kontekście chorób zapalnych, probiotyków i schorzeń onkologicznych, ale to wciąż mało. Jak pokazują statystyki, to coraz poważniejszy problem. Według Krajowego Rejestru Nowotworów nowotwory jelita grubego są obecnie na drugim miejscu co do częstości występowania chorób nowotworowych w populacji polskiej (drugim wśród kobiet, trzecim wśród mężczyzn). Łączna liczba zachorowań to ok. 20 tysięcy rocznie. Guzy odbytnicy stanowią aż 1/3 wszystkich guzów jelita grubego.
Oczywiście, nowotwory nie należą do najczęstszych problemów, z którymi warto odwiedzić proktologa. Bardzo podobne objawy dają także choroby łagodne, dość proste w leczeniu. Rzecz jednak w tym, że nieleczone mogą prowadzić do groźnych powikłań, które już zmuszają do wizyty u specjalisty.
Wszelkiego rodzaju niestrawności i zapalenia gruczołów okołoodbytniczych to najpewniej skutek niezdrowego stylu życia (głównie niewłaściwej diety i braku ruchu), który skutecznie utrudnia układowi trawiennemu człowieka zachować równowagę i harmonijną florę. Tworzy się więc idealne środowisko do zapaleń i infekcji, a jeśli te pozostają bez odpowiedniej reakcji przez dłuższy czas - ewoluują w:
Kiedy potrzebny proktolog? Już pierwsze pojawiające się regularnie zaparcia czy problemy z kolorem i formą kału powinny stanowić sygnał ostrzegawczy. Uczucie ciężkości lub powracające bóle brzucha również. Obecność krwi w kale to już zawsze objaw alarmujący.
Skonsultuj się z lekarzem, jeśli:
Możliwe, że lekarz pierwszego kontaktu, który kieruje do proktologa, będzie cię leczył samodzielnie, skieruje najpierw do gastroenterologa lub zleci badania (USG, badanie na krew utajoną). Istotne, byś sprawy nie zlekceważył i poradził się lekarza.
Objawy, które powodują u nas obawy, że mogą oznaczać zmiany nowotworowe, zazwyczaj okazują się zespołem jelita drażliwego - uciążliwym, ale z pewnością nie tak groźnym. Zarazem: to, co uważamy za objaw choroby hemoroidalnej, okazuje się szczeliną odbytu czy polipami, które wymagają innego postępowania. Diagnozę zatem najlepiej zostawić specjaliście. Niejednokrotnie do rozpoznania wystarcza badanie per rectum i USG wykonywane przez odbyt.
Jeśli proktolog stwierdzi, że jest potrzeba diagnostyki pogłębionej, może zlecić:
Najczęściej wskazana jest kolonoskopia. To badanie najpełniejsze i rozstrzygające, a ze względu na pewien dyskomfort tych badań (przede wszystkim w wymiarze emocjonalnym, swoistego wrażenia naruszenia intymności) lepiej jednorazowo sprawę wyjaśnić, by nie trzeba było w krótkim czasie przeprowadzać kolejnych badań,
Inne badania diagnostyczne, które może zlecić pacjentowi lekarz proktolog to m.in. USG przezodbytnicze, prześwietlenie rentgenowskie jelita grubego, test na krew utajoną, laboratoryjne badanie krwi i kału.
Czytaj także:
Badanie proktologiczne (per rectum)
Foniatra, ortopeda, histopatolog i inni, czyli ABC specjalności lekarskich